سلام نفت به بورس

گروه اقتصادي| چراغ راه‌اندازي بورس نفت نخستين‌بار در اواخر دهه 1370 و در چارچوب سياست‌هاي برنامه سوم توسعه كشور روشن شد و بعد از 16 سال هيات وزيران در سال 1386 ايجاد بورس نفت را به وزارت اقتصاد تكليف و به اين ترتيب وزير وقت اقتصاد كه همزمان دبير شوراي عالي بورس نيز بود، سازمان بورس را به واگذاري عرضه فرآورده‌هاي نفتي و محصولات پتروشيمي در بورس كالاي ايران موظف كرد. در نهايت در بيست و دوم تيرماه 1390 نفت خام با حضور معاون اول رييس‌جمهوري روي تابلوي معاملات بورس كالا رفت اما در همان آغاز با شكست روبه‌رو شد. نفت خام در اين بازار در 9 مرحله ديگر عرضه شد و فقط در يك مرحله به فروش رفت. از هفدهم فروردين 1393 نيز شركت ملي نفت ايران با عرضه 2 هزار و 920 بشكه نفت خام در بورس انرژي به قيمت هر واحد سه ميليون و 60 هزار ريال، اين طرح را دوباره آغاز كرد. اين عرضه براي مدتي با فراز و نشيب بسيار ادامه يافت تا اينكه به علت كاهش استقبال خريداران، به بن‌بست خورد و متوقف شد. با شكست عرضه نفت خام، مسوولان وقت سازمان بورس و اوراق بهادار به فكر ايجاد بستر جديدي براي عرضه نفت خام در بورس انرژي افتادند. طرح عرضه نفت خام در بورس مورد حمايت دولت بوده و با تاكيد اسحاق جهانگيري، معاون اول رييس‌جمهوري در ميانه تيرماه امسال بار ديگر مورد توجه قرار گرفت. به گفته جهانگيري نفت خام ايران در بورس داخلي عرضه خواهد شد و بخش خصوصي مي‌تواند به طور شفاف نفت بخرد و صادر كند. در اين راستا، رييس سازمان بورس و اوراق بهادار شرايط براي عرضه نفت خام در بورس را فراهم دانسته و ابراز اميدواري كرد با پيگيري‌هاي وزيران نفت و امور اقتصادي و دارايي، اين طرح زودتر اجرايي شود. شاپور محمدي درباره طرح دولت براي فروش نفت خام در بورس، روز گذشته به ايرنا گفت: عرضه نفت كوره و ساير فرآورده‌هاي نفتي در بورس انرژي از مدت‌ها پيش در حال انجام بوده، بنابراين فروش نفت خام در بورس انرژي نيز امكان پذير است. همانند قراردادها و معاملات آتي سكه، امكان انجام معاملات آتي (غيرنقدي) نفت خام در بورس انرژي نيز فراهم است.

عرضه نفت در بورس در مرحله پيشنهاد

يك منبع آگاه در وزارت نفت با تاكيد بر اينكه نفت خام در بورس در حد يك پيشنهاد است، به «اعتماد» گفت: در سال‌هاي قبل هم نفت خام در بورس عرضه شد اما به دليل وضعيت بازار و شرايط خريداران موفق نبود. بايد بررسي شود بخش خصوصي چقدر تمايل به خريد دارد. وي تاكيد كرد: فعلا در اين مورد تصميم قطعي گرفته نشده است و به محض اينكه تصميمي اخذ شد اطلاع‌رساني مي‌شود. رضا پديدار، كارشناس ارشد بورس و انرژي هم با تاكيد بر اينكه هنوز ساز و كار عرضه نفت خام در بورس فراهم نشده است، به «اعتماد» گفت: هنوز امور بين‌الملل نفت رسما تقاضا نكرده است. از سوي ديگر نوع و حجم نفتي كه قرار است عرضه شود مشخص نيست. به گفته وي وزارت نفت و سازمان بورس هنوز هيچ فرمولي براي اين موضوع تعيين نكرده‌اند. بنابراين نمي‌توان رفتار اشخاص حقيقي و حقوقي را بعد از عرضه پيش‌بيني كرد.

در سال‌هاي قبل هم نفت خام در بورس عرضه شد اما به دليل وضعيت بازار و شرايط خريداران موفق نبود. بايد بررسي شود بخش خصوصي چقدر تمايل به خريد دارد. فعلا در اين مورد تصميم قطعي گرفته نشده است و به محض اينكه تصميمي اخذ شد اطلاع‌رساني مي‌شود.