بازنشستگان به صندلي چسبيده
زهرا ساعي
در دهه 70 ميلادي سياستگذاران امريكايي با شناخت جوانان، نوابغ و متخصصان به منظور شناسايي استعدادها و ايده‌ها همه اين افراد را در دره سيكلون كه دره‌اي كوچك در جنوب شرقي خليج سانفرانسيسكو بود، گرد هم آوردند. جوانان و استعدادهاي آن دوران سال‌هاي بعد به بزرگ‌ترين غول‌هاي فناوري دنيا تبديل شدند و با انحصاري كردن بسياري از تكنولوژي‌ها زمينه‌ساز هژموني اقتصادي امريكا در جهان شدند. باقي كشورهاي توسعه يافته به‌شدت از روند استعداديابي و جوانگرايي و تخصص‌گرايي و خلق ايده‌هاي نوين سيكلون الگو‌برداري كردند. ژاپن و بعدها چين به سرعت از اين الگو استفاده كردند و با جوانگرايي و تخصص‌گرايي و شكوفايي ايده‌ها و بهره‌برداري بهينه از نيروهاي انساني خود، انحصار امريكا را در بسياري عرصه‌هاي تكنولوژيك و صنعتي و دارويي شكستند. جالب است از همان دوران اواخر دهه هفتاد ميلادي تاكنون در كشور ما مديراني بدون ايده، بدون تخصص و بدون دانش روز، به صندلي‌هاي مديريتي چسبيده‌اند.
اين چسبندگي و عدم انعطاف‌پذيري هزينه‌هاي زيادي به نظام اسلامي ما وارد كرده است، اصلي‌ترين پيامد اين چسبندگي به مناصب مديريتي، دستگاه عريض و طويل و ناكارآمد اداري در كشورمان است.
دستگاه عريض و طويل اداري كشور در طول اين سال‌ها به يمن مديران سالخورده و محافظه‌كار، فربه، كند و بدون انعطاف شده و حداقل بهره‌وري را داراست. شايد بر همين اساس مقام معظم رهبري سياست‌هايي در جهت تحول اداري به روساي قواي سه‌گانه، رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام و رييس ستاد كل نيروهاي مسلح ابلاغ كردند. متاسفانه پس از سال‌ها هنوز بسياري از اينها اجرايي نشده است.
نمي شود در سياست‌هاي راهبردي ارايه شده از سوي رهبري براي تحول نظام اداري تدقيق كرد و اثري از جوانگرايي و تخصص‌گرايي در آن نديد. بايد مسوولان اجرايي كشور در طول اين سال‌ها متوجه شده باشند كه چابك‌سازي، متناسب‌سازي و منطقي ساختن تشكيلات نظام اداري در جهت تحقق اهداف چشم‌انداز در كشور ما بدون استفاده بهينه از نيروي كار، تخصص‌گرايي و جوانگرايي امكان‌پذير نيست.
رهبر انقلاب تاكيد ويژه‌اي روي تخصص‌گرايي و جدي گرفتن دولت الكترونيك و تحولات جهان مدرن داشته‌اند كه بدون جوانگرايي و تخصص‌گرايي اهداف توسعه نظام اداري الكترونيك و فراهم آوردن الزامات آن به منظور ارايه مطلوب خدمات عمومي و دانش بنيان كردن نظام اداري از طريق به‌كارگيري اصول مديريت دانش و يكپارچه‌سازي اطلاعات، با ابتنا بر ارزش‌هاي اسلامي محقق نخواهد شد.
بايد مديران سالخورده كشور ما بپذيرند كه حمايت از روحيه نوآوري و ابتكار و اشاعه فرهنگ و بهبود مستمر به منظور پويايي نظام اداري از طريق حلقه مديران سالخورده محقق نخواهد شد. بايد آنان باور كنند كه يكي از راه‌هاي شفاف‌سازي و آگاهي بخشي نسبت به حقوق و تكاليف متقابل مردم و نظام اداري – كه مورد تاكيد رهبري نيز هست- جز از طرق جوانگرايي و شايسته‌سالاري ه سر منزل مفصود نمي‌رسد.
سياستگذاران و حلقه تصميم‌گير و تصميم‌ساز ايالات متحده 40 سال پيش به ضرورت جوانگرايي و شايسته‌سالاري پي بردند در كشور ما نيز رهبران و دلسوزان نظام سال‌هاست سندهاي اجرايي براي تغيير مديران سالخورده و شايسته‌سالاري نظام سياسي تدوين كرده‌اند. فقط فرق ما با تصميم‌گيران نظام سياسي كشورهاي توسعه يافته اين است كه سندهاي راهبردي تدوين شده در آن كشورها به وسيله رهبران‌شان به وسيله مديران مياني اجرايي شده و در كشور ما مديران اجرايي و خويشاوندسالاري و سياسي‌كاري جلوي تغيير و تحول اداري مدنظر رهبران‌مان را گرفت. اكنون و با فرصت طلايي تصويب قانون ممنوعيت به كارگيري بازنشستگان اين فرصت طلايي در اختيار نظام است كه با چابك‌سازي و بهره‌بري نظام كند اداري، به تحول نظام اداري تن در نهند و آينده روشن براي ايران اسلامي رقم بزنند.
عضو كميسيون اجتماعي مجلس