رييسجمهور امريكا 84 روز بعد از خروج از برجام و چند روز بعد از آنكه با حروفي درشت ايران را به بدترين پيامدي كه كسي در تاريخ ديده تهديد كرد به ناگاه اعلام كرد حاضر است بدون قيد و شرط و در هر جايي كه ايران تعيين كند مذاكره كند. صورت مساله تقريبا واضح است، امريكا فكر ميكند ايران اكنون در ضعيفترين حالت ممكن از ابتداي مذاكرات هستهاي قرار دارد. قيمت دلار و طلا در حال گران شدن است و تهديدهاي او كارساز بوده و ايراني كه اكنون پاي ميز مذاكره بنشيند كمترين خواسته در طول 15 سال گذشته را دارد. او با خروج از برجام دستاورد دولت اوباما را به باد داده و حالا ميخواهد خودش قهرمان مذاكره با ايران و البته از موضعي نابرابر باشد. در داخل كشور رييسجمهور و وزير امور خارجه هنوز به اين حرفهاي شفاهي متناقض بيپشتوانه پاسخي ندادهاند اما برخي چهرههاي سياسي با سمتهاي مختلف به حرف ترامپ واكنش نشان دادهاند.
مخالفان چه ميگويند؟
سردار سرلشكر پاسدار محمدعلي جعفري، فرمانده كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي: آقاي ترامپ ايران كره شمالي نيست كه به درخواست ملاقات شما پاسخ مثبت بدهد. بدانيد مردم ايران، دين و ايمانشان را با اسلام احيا شده توسط حضرت امام خميني(ره) تقويت كردهاند و با ملتهاي سلطهپذير تفاوتهاي فراواني دارند و هرگز به مسوولان خود اجازه مذاكره و ملاقات با شيطان بزرگ را نميدهند. مسوولان نظام جمهوري اسلامي ايران هم سناريوهاي عوامفريبانه شما را به خوبي ميشناسند و آن را بارها تجربه نمودهاند. شما اين آرزو را به گور خواهيد برد كه مقامات جمهوري اسلامي ايران از شما درخواست ملاقات كنند يا اجازه ملاقات با شما را از ملتشان دريافت نمايند. هرگز چنين روزي را نخواهيد ديد. همچنان در كاخ سياهتان بنشينيد و در توهم ملاقات با مقامات ايراني بمانيد و بدانيد اين يك آرزويي است كه تا پايان دوران رياستجمهوريتان با شما همراه خواهد ماند و حتي روساي جمهوري بعدي امريكا هم آن را نخواهند ديد. دولت و ملت بزرگوار ايران پشت به پشت هم داده و با اتكا به وعدههاي الهي، رهبري عظيمالشأن، منابع داخلي و ذخاير عظيم خدادادي و تحمل تحريمهاي ظالمانه و غيرانساني شما، تا پيروزي نهايي و شكست قطعي آن نظام سلطه و استكباري ايستادگي و مقاومت خواهند كرد.
سيدكمال خرازي، رييس شوراي راهبردي روابط خارجي: ما با توجه به تجربه تلخي كه از مذاكره با امريكا و نقض مكرر تعهدات دولتمردان آن كشور داشتهايم، طبيعي است كه ارزشي براي پيشنهاد وي قائل نباشيم، ترامپ بايد قبل از هر چيز، خروج امريكا از برجام را جبران كند و نشان دهد كه براي تعهدات اسلاف خود و قوانين بينالمللي احترام قائل است...ترامپ بايد قبل از هر چيز خروج امريكا از برجام را جبران كند و نشان دهد كه براي تعهدات اسلاف خود و قوانين بينالمللي احترام قائل است.
علي مطهري، نايبرييس مجلس: وضعيت فعلي براي وارد شدن به مذاكره با امريكا مناسب نيست، به اين دليل كه توام با ذلت و خواري است. اگر ترامپ از برجام خارج نشده بود و تحريمها را عليه ايران برقرار نكرده بود، وارد مذاكره شدن با امريكا اشكالي نداشت. همانطور كه بهتر بود در زمان اوباما با امريكا رابطه برقرار ميكرديم و حتي وارد مذاكره هم ميشديم ولي آن فرصت را از دست داديم... مسوول وضعيت جاري كشور آنهايي هستند كه با هوا كردن موشك تلاش كردند برجام اجرا نشود كه البته به هدفشان هم رسيدند.
وليالله نانواكناري، عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي: اگر آقاي ترامپ ميخواهد با ايران مذاكره كند بايد براي اثبات ادعايش تعهدات برجامياش را اجرا كرده و بعد صحبت از مذاكره كند نه اينكه تحريمهايي همچون اختلال در ارتباطات بانكي و واردات دارو را اعمال كند.
حميد ابوطالبي، مشاور سياسي رييسجمهوري: برجام دستاورد التزام به گفتوگو است؛ بايد آن را پذيرفت. سال گذشته در مجمع عمومي سازمان ملل پس از تهديد ملت بزرگ ايران، موضوع ملاقات دو رييسجمهور مطرح شد؛ اكنون هم پس از خروج از برجام، ملاقات بدون پيششرط عنوان ميشود! كساني كه به گفتوگو به عنوان روش حل اختلافات در جوامع متمدن باور دارند، بايد به ابزار آن هم ملتزم باشند.
عبدالرضا رحمانيفضلي، وزير كشور: امريكا قابل اعتماد نيست، وقتي اين كشور با قلدري و به صورت يك طرفه از برجام خارج ميشود چطور ميتوان اعتماد كرد. از طرفي ميگويند به ايران فشار آورده شود تا ايران تعهدات جديدي را بپذيرد و از طرف ديگر صحبت از مذاكره بدون پيششرط ميكنند.
محمدباقر ذوالقدر، عضو شوراي مركزي جبهه مردمي نيروهاي انقلاب اسلامي: آيا نظر آقاي ترامپ اين است كه نظام بايد روي چنين حرفهايي حساب كند؟ ما از امريكاييها جز سخنان متناقض چيز ديگري سراغ نداريم.
حيدر مصلحي، وزير سابق اطلاعات: برنامه امريكا در مسير براندازي جمهوري اسلامي ايران است و اينها همه تاكتيك است. ماهيت امريكا همچون گذشته است و ما بايد امريكا را شيطان بزرگ بدانيم.
عليرضا زاكاني، نماينده مجلس: امريكا هر موقع متحمل فشار و دريافت پاسخ محكمي ميشود، عقبنشيني ميكند و به نظر ميرسد كه فهميدهاند مسيري كه انتخاب كردهاند، پاسخ محكم و آسيبزنندهاي براي آنها ايجاد ميكند بنابراين عقبنشيني كردند اما باز قابل اعتماد نيستند.
موافقان چه ميگويند؟
علي اكبر ناطقنوري، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام: اصل قصه و چنين چيزي منفي نيست و پيشبيني هم ميشد و ميشود، نوع خلقيات آقاي ترامپ هم همين است... ابتدا به ساكن ما نبايد مذاكره را رد كنيم و بگوييم بيخود كرده است؛ بايد تحمل داشته باشيم و دستپاچه نشويم، ذوق زده هم نشويم كه ترامپ از همين ذوق زدگي ممكن است سوءاستفاده كند، ممكن است ما را تست كنند... نبايد همين طوري اين پيشنهاد را رد كنيم كه بگويند ايران به دنبال خشونت و جنگ است و متهم نشويم از اين طرف هم ذوق زده نشويم بايد به عنوان يك موضوع از طريق مسوولان ذيربط مورد بررسي و تحليل قرار بگيرد و بعد تصميمگيري شود.
مصطفي تاجزاده، فعال سياسي اصلاحطلب: اگر جاي روحاني بودم اعلام ميكردم با وجود بياعتمادي به ترامپ كه به تعهدات كشورش پايبند نبوده، حاضرم براي نيل به صلح پايدار درباره همه مسائل به ويژه لزوم تغيير رفتار بيثبات ساز امريكا در خاورميانه و مداخلات گذشتهاش در ايران در حاشيه اجلاس سران در سازمان ملل با او صريح و شفاف گفتوگو كنيم.
علي تاجرنيا، نماينده مجلس ششم: برعكس خيليها كه معتقدند اكنون وقت مذاكره نيست من معتقدم هست. اكنون كه ترامپ همزمان چند پرونده جنجالي پيش روي خود باز كرده و توان مختومه كردن همه آنها را ندارد، وقتش است. عزتمندانه مذاكره ميكنيم. قرار نيست تسليم شويم.