بازسازي اعتماد مردم مهم‌ترين دستوركار حاكميت است
بهروز بنيادي
در يكي، دو ماه اخير و در جريان برخي تجمع‌هاي اعتراضي شاهد بوديم كه بعضا شعارهايي در راستاي حمايت از حكومت پهلوي به ميان آمد. اين شعارها البته به‌صورت پراكنده مطرح مي‌شد اما پراكندگي طرح اين شعارها نبايد ما را در بررسي و آسيب‌شناسي علل و عوامل طرح آن از سوي بخش‌هايي از جامعه غافل كند و لازم است با دقت اين مهم را مدنظر قرار دهيم.
آنچه مسلم است اين است كه در بررسي علل و عوامل اين مسئله، به نظر مي‌رسد نمي‌توان توطئه‌هاي خارجي را ناديده گرفت و به هر حال دليل بخشي از اين مسائل همان توطئه‌هاي خارجي است اما علاوه بر آن، بايد دقت كنيم كه تاثير عوامل داخلي غيرقابل انكار است.
نكته اصلي اين است كه متاسفانه ما در اين 4 دهه تاريخ را آن‌چنان كه شايسته بود براي نسل جديد تبيين نكرديم و بخش‌هاي مختلف فرهنگي در انجام وظايف خود در اين راستا كم‌كاري كردند. به عنوان مثال ما در كتب درسي چهره واقعي حكومت‌هاي پيشين را مطرح نكرده و با رويكردي ناصحيح، صرفا جوانب منفي اين حكومت‌ها را ترسيم كرديم و اين مساله باعث شده كه مخاطب عملا نگاهي همدلانه نداشته باشد و حتي واقعيت‌ها را هم باور نكند. چرا كه به هر حال هر حكومتي جوانب مثبت و منفي دارد، آن‌چنان كه خود ما هم در اين سال‌ها در برخي مسائل بسيار خوب كار كرديم اما در بعضي موضوعات نيز عملكرد چندان موفقي نداشتيم. به هر ترتيب اين فضا منجر به آن شده كه اطلاعات ناقص به نسل جوان منتقل شود و ناخودآگاه، تبليغات منفي كه ازسوي دشمنان يا اپوزيسيون خارجي عليه حكومت انجام مي‌شود، براي طيفي از جامعه باورپذير باشد. نكته حائز اهميت ديگر آن است كه اين وضعيت انتقال اطلاعات در عصر حاضر كه به‌ويژه با گسترش فضاي مجازي، شبكه‌هاي اجتماعي و پيام‌رسان‌هاي موبايلي منجر به انتشار انبوه اطلاعات شده، عملا به سطحي‌شدن مسائل انجاميده و اوضاع به‌نحوي پيش مي‌رود كه مي‌بينيم بعضا برخوردمان با موضوعات مختلف بسيار سطحي و ساده‌انگارانه است. در گام بعدي همچنين مي‌بينيم كه بعضا براساس همين ديد و نگرش سطحي دست به قضاوت نيز مي‌زنيم و درمجموع معتقدم بخشي از اين اوضاع ناشي از عملكرد خود ما در حاكميت بوده است.
نكته ديگر اين است كه، طبيعتا دستگاه‌ها و نهادهاي فرهنگي نقش اساسي و بيشتري در اين زمينه داشتند. اين دستگاه‌ها اعم از آموزش و پرورش، وزارت علوم، حوزه‌هاي علميه، رسانه‌ها و به‌خصوص صداوسيما بايد در اين راستا فعاليت مي‌كردند كه متاسفانه عملكردي مثبت از اين منظر نداشتند. همچنين وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز نقش مهمي داشته است. چه بسا كتاب‌هايي كه در اين راستا به رشته تحرير درآمده اما به دلايل ناموجه با مميزي سنگين، از ميزان تاثيرگذاري‌شان كاسته شده و درنتيجه اينكه واقعيت‌ها به جامعه و نسل‌هاي جديد منتقل شود، مختل شده و درنتيجه مي‌بينيم بعضا شهروندان صرفا براساس يك جمله‌اي كه ممكن است يك‌سر خالي از واقعيت باشد، خود را در مقام مقايسه حكومت فعلي و قبلي قرار داده و احيانا بر همين اساس نيز به اين نتيجه برسند كه نظامي كه در گذشته حاكم بوده، عملكرد بهتري داشته است. بنابراين تمامي اين مشكلات ناشي از عدم شفافيت در اطلاع‌رساني است كه اگر محقق شود، علاوه بر حل اين مشكلات، بسياري از مفاسد اقتصادي و غيراقتصادي كه امروز با آن دست به گريبان هستيم، رخ نمي‌دهد.
در اين ميان و در شرايطي كه اصلاح اين روندها اهميتي اساسي دارد، به نظر مي‌رسد، بخشي از اعتماد ميان ملت و حاكميت آسيب ديده و بازسازي اين اعتماد از اهميتي ويژه برخوردار است. حال آنكه در شرايط نامساعد اقتصادي امروز كه بسياري غم نان دارند، صحبت از مسائلي به‌جز اين موضوعات كاري دشوار است و به نظر مي‌رسد امروز ناچاريم همه توان‌مان را براي حل مشكلات اقتصادي بسيج كنيم تا از اين برهه حساس عبور كنيم. شايد اگر بتوانيم در حل مشكلات معيشتي در اين مقطع سربلند بيرون بياييم، در چندماه آينده بتوانيم نسبت به حل ديگر مشكلات نيز اقدام كنيم، وگرنه كاري دشوار پيش‌روي‌مان خواهد بود.
به هر حال اتفاقات مختلف در عرصه جهاني اين پالس را به ما و مجموعه حاكميت مي‌دهد كه نبايد به اميد خارجي‌ها بنشينيم و از تمام توان داخلي و سرمايه‌هايي كه داريم، براي حل مشكلات استفاده كنيم تا بتوانيم در اين مسير كارمان را با آرامش ادامه دهيم وگرنه اعتراض‌ها بيشتر خواهد شد و زمان و انرژي از حاكميت گرفته مي‌شود و با مشكلاتي جدي‌تر روبرو خواهيم شد. بنابراين همگي بايد بر استراتژي تامين معيشت مردم تمركز كنيم و در اين راستا تلاش كنيم.
نكته مهم ديگري كه بايد به آن توجه داشته باشيم، پيش‌بيني آينده است. البته من پيشگو نيستم اما معتقدم پيش‌بيني آينده بسيار دشوار است و آنچه مسلم است بازسازي اعتماد مردم بايد مهم‌ترين دستوركار مجموعه حاكميت باشد.
بر اين اساس، به نظر مي‌رسد درصورتي كه بتوانيم بار ديگر اعتماد مردم نسبت به حاكميت را احيا كنيم، مي‌توانيم نسبت به بهبود اوضاع خوش‌بين و اميدوار باشيم. شايد گام نخست در جلب اعتماد مردم نيز صحبت كردن با آن‌ها باشد. تا زماني كه با مردم به گفت‌وگو ننشينيم،مشكلي حل نخواهد شد.
نماينده مردم كاشمر در مجلس