ديدارهاي كليدي
وزير خارجه ايران به تركيه و پاكستان سفر كرد
گروه ديپلماسي| محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان تعطيلات آخر هفته خود را در آنكارا و اسلامآباد گذراند. سفر ظريف به تركيه از پيش اعلام نشده بود و همين مساله بر گمانهزنيها و تلاشهاي رسانهاي براي دريافت جزييات بيشتر از اين سفر افزود. سفر ظريف به پاكستان هرچند بلافاصله پس از تركيه صورت گرفت اما قابل پيشبيني بود. عمران خان، نخستوزير جديد پاكستان در زمان كوتاهي كه از روي كارآمدن وي گذشته براي توسعه رابطه با تهران ابراز تمايل كرده و گفته ميشود كه او تهران و رياض را به عنوان نخستين مقصدهاي سفرهاي خارجي خود در جامه نخستوزير انتخاب كرده است.
يك سفر با دو هدف
بسياري از رسانهها به سفر ظريف به تركيه از دو منظر نگاه كردند: 1. آمادهسازي مقدمات ديدار سران سه كشور روسيه، تركيه و ايران در تهران 2. تلاش براي ايجاد اتحاد در برابر تحريمهاي امريكا كه هم ايران و هم تركيه را البته به دلايل و انگيزههاي مختلف تحت تاثير قرار داده است.
بسياري از تحليلگران مسائل منطقه با توجه به ايجاد شكاف ميان آنكارا و واشنگتن در چند هفته اخير احتمال ميدهند كه تهران و آنكارا به هم نزديكتر از قبل شوند. محمدجواد ظريف در ابتداي سفر به تركيه در اين باره گفت: امريكاييها نشان دادند كه در اعمال فشار و در واقع تلاش براي گرفتن امتيازات حدودي قائل نيستند و حتي متحدان خود را نيز از اين فشارها مصون نميدانند. دولت تركيه و شخص رييسجمهوري اين كشور ايستادگي بسيار قابل توجهي در برابر فشارهاي امريكا داشته است. الان هم دوستان ما در تركيه و هم بسياري از متحدان امريكا در اروپا به اين نتيجه رسيدهاند كه ايالات متحده شريك قابل اعتمادي نيست. رفتار امريكا نشان داد كه كشورها بايد براي آينده روابط خود فكر ديگري كنند. آنچه ما همواره به دنبال آن بوديم و همسايگان ما به خصوص تركيه به دنبال آن بودهاند، گسترش ارتباطات اقتصادي مشروع بين دو كشور بدون توجه به اميال و فشارهاي ديگران است كه حتما هم محقق خواهد شد. محمدجواد ظريف در اين سفر علاوه بر ديدار با مولود چاووش اوغلو، وزير خارجه تركيه ديداري يك ساعته با رجب طيب اردوغان، نخستوزير داشت.
رجب طيب اردوغان پس از ديدار با ظريف طي سخناني در مراسم بزرگداشت نود و ششمين سالگرد «پيروزي بزرگ» در كاخ بشتپه آنكارا اعلام كرد كه تركيه جهت جلوگيري از تكرار فاجعه حلب در ادلب، همكاري با ايران و روسيه را ادامه ميدهد.
دوستي با دولتمردان جديد پاكستاني
سفر دو روزه محمدجواد ظريف به پاكستان با پوشش رسانهاي گستردهاي در منطقه و به خصوص داخل پاكستان روبهرو شد. هرچند كه نخستوزير جديد پاكستان براي ميانجيگري ميان تهران و رياض اعلام آمادگي كرده است، اما ناگفته پيداست كه پاكستان به يكي از صحنههاي رقابت تهران و رياض در مسائل منطقهاي تبديل شده است. وزير خارجه در زمان حضور در اسلامآباد با فرمانده ارتش، رييس مجلس نمايندگان، وزير خارجه و نخستوزير جديد ديدار و رايزنيهاي مفصلي داشت. ظريف در ديدار با مخدوم شاه محمود قريشي وزير خارجه كشور ميزبان، پاكستان را همسايهاي مهم براي ايران دانست كه تهران براي توسعه روابط با آن هيچ محدوديتي ندارد. وي با اشاره به اينكه هيچ كشور ثالثي نميتواند بر روابط تهران و اسلامآباد تاثير منفي بگذارد، بر توسعه و ارتقاي روابط دو كشور در سطوح دوجانبه، منطقهاي و مجامع بينالمللي و همكاريهاي دو كشور در زمينه تامين امنيت مرزها، همكاري بنادر چابهار و گوادر، بازارهاي مرزي، همكاريهاي بانكي، پايهگذاري رژيم تعرفهاي بين دو كشور تاكيد كرد. مخدوم شاه محمود قريشي وزير خارجه پاكستان نيز در اين ديدار با تاكيد بر اهميت روابط دو كشور همسايه خواستار رفع هرگونه موانع به منظور تعميق و گسترش همكاريهاي دو كشور در زمينههاي مختلف شد.
ديدار با ژنرال قمر جاويد باجوا فرمانده ارتش پاكستان نيز در زمره برنامههاي ظريف در اسلامآباد بود. طرفين در اين ديدار در خصوص همكاريهاي نظامي، مقابله با تروريسم، ارتقاي بيشتر همكاريها براي تامين امنيت مرزهاي دو كشور و نيز همكاريهاي منطقهاي گفتوگو و تبادل نظر كردند.
بعدازظهر جمعه نيز نوبت به ديدار محمدجواد ظريف با عمران خان نخستوزير جديد پاكستان رسيد. در اين ديدار طرفين ضمن اشاره به اهميت و ضرورت توسعه و ارتقاي روابط فيمابين ايران و پاكستان در زمينههاي مختلف مرزي، تجاري، اقتصادي بر لزوم همكاريهاي نزديك كشورهاي اسلامي در مسائل مربوط به جهان اسلام و منطقه تاكيد كردند. گسترش تلاشها براي استقرار صلح و ثبات در تمام كشورهاي منطقه و مبارزه جدي با تروريسم و افراطگرايي از ديگر موضوعاتي بود كه در اين ديدار طرفين بر آن تاكيد كردند.
المانيتور با اشاره به سفر ظريف به پاكستان نوشت: سفر وزير خارجه ايران به پاكستان، نخستين ديدار يك مقام ارشد ايراني با عمران خان نخستوزير جديد اين كشور بود. درحالي كه سطح رابطه ايران با پاكستان به اندازه سطح رابطه اين كشور با تركيه به خصوص از منظر اقتصادي نيست اما زمينههاي جدي براي همكاري دو كشور وجود دارد. انتظار ميرود كه پروژه گازي مشترك ميان ايران و پاكستان در سايه دولت جديد به نخستوزيري عمران خان پيشرفتهاي قابل توجهي كسب كند. همچنين يكي از اصليترين مطالبههاي ايران از دولت در پاكستان محافظت بيشتر از مرزهاي مشترك به منظور جلوگيري از تكرار حوادث تروريستي است.