انتقاد يا ارايه راهكار؟
عباس محمدي
نفس دريافت وروديه (پرميت) براي يك منطقه طبيعي كار درستي است. اما نكته‌اي كه وجود دارد اين است كه اين مبلغ دريافتي در چه محلي هزينه مي‌شود. در مورد صعود به قلل مرتفع اين وروديه چه براي كوهنوردان داخلي و چه كوهنوردان خارجي نه تنها اشكالي ندارد، بلكه در بعضي مناطق ضروري به نظر مي‌رسد. اما بايد ديد اين مبلغ توسط چه كسي اخذ و صرف چه كاري مي‌شود. شنيده شده است كه مبلغ 50 دلاري كه فدراسيون كوهنوردي از كوهنوردان خارجي دريافت مي‌كند، به بودجه اين فدراسيون اضافه مي‌شود و صرف كارهاي ديگري از قبيل اعزام تيم‌هاي ورزشي به خارج از كشور مي‌شود و صرف ارايه خدمات به كوهنوردان نمي‌شود. در مورد دماوند ما شاهديم كه اين مبلغ صرفا به اندازه اقامت فرد در پناهگاه است و عموما كوهنوردان خارجي بايد هزينه راهنما را جداگانه بپردازند. انتقاداتي هم كه در رابطه با وروديه وجود دارد به اين موضوع اشاره دارد كه اين مبلغ براي دماوند هزينه نمي‌شود. رقم 50 دلار براي استفاده از پناهگاه رقم معقولي است، اما آيا هدف فقط دريافت اين وروديه است يا بهبود شرايط دماوند؟ انتقادي كه به فدراسيون كوهنوردي وارد است همين است كه در زمينه محيط زيست و براي حفظ دماوند كار اساسي انجام نمي‌دهد.علاوه بر اين در دماوند استانداردهاي يك صعود مسوولانه رعايت نمي‌شود. صعودي كه همراه با احساس مسووليت نسبت به كوهستان و
محيط زيست آن باشد، اصولا اتفاق نمي‌افتد. دليل اين امر مغفول ماندن از مديريت ورود و خروج دماوند است. با وجود اينكه بعضي فعالان محيط زيست و كوهنوردان زباله‌ها را جمع‌آوري مي‌كنند، اما هميشه مي‌بينيم كه توده‌هاي زباله در مسير دماوند رها شده‌اند و اغلب هم در نزديكي پناهگاه‌هاست. دليل هم اين است كه مديريتي در منطقه وجود ندارد. رفت و آمد به دماوند بايد سازماندهي و ضابطه‌مند شود. به‌طور مثال حدودا هر روز حداكثر 100 نفر بايد به دماوند بروند. اين اتفاق در دنيا يك امر مرسوم است، به طور مثال در «قله مون‌بلان» طبق مقرراتي كه دولت فرانسه تعيين كرده است، روزانه تنها به 200 نفر اجازه ورود به منطقه داده مي‌شود. البته پيش از اين هم اين منطقه ورود و خروج كوهنوردان را كنترل مي‌كرد و كوهنوردان بايد از قبل براي ورود به منطقه هماهنگي‌هاي لازم را انجام مي‌دادند، در غير اين صورت اجازه ورود به منطقه را نداشتند. به اين ترتيب علاوه بر اينكه تعداد كساني كه به اين منطقه وارد مي‌شوند، مسائل ديگر از جمله فرسايش خاك و محيط زيست و خطرات احتمالي هم مديريت مي‌شود. اين در حالي است كه در مون بلان به‌دليل اينكه منطقه مرطوب‌تري است و بارندگي بيشتر است، فرسايش خاك خيلي زود ترميم مي‌شود اما در دماوند اين‌طور نيست، كوه‌هاي ما خشك هستند و كوه‌هاي خشك وقتي فرسايش پيدا مي‌كنند ديرتر ترميم مي‌شوند و در بعضي موارد هرگز ترميم نمي‌شوند. فدراسيون كوهنوردي اگر حقيقتا دلسوز كوهستان و كوهنوردي است. بهتر است با سازمان‌ها و انجمن‌هاي كوهنوردي و دستگاه‌هاي دولتي، گفت‌وگوي موثري داشته باشد و كميته‌اي ايجاد كنند تا به ورود خروج دماوند نظارت داشته باشد.دريافت وروديه براي مناطقي مثل دماوند، كار درستي است، اما اين ورودي بايد به شكل اصولي براي پايش و مراقبت از محيط زيست منطقه صرف شود. در حال حاضر شفاف نيست كه فدراسيون كوهنوردي وروديه‌اي را كه دريافت مي‌كند در چه محلي هزينه مي‌كند. اما برآيند كلي وضعيت دماوند نشان مي‌دهد، اين مبلغ صرف محيط زيست دماوند نمي‌شود.اين نكته را هم اضافه كنم كه مسوولان فقط قسمت نخست حرف‌هايم را كه مربوط به دريافت وروديه است، نشنوند، تاكيد بيشتر بر قسمت دوم و رسيدگي به وضعيت منطقه است. تجربه‌اي در سال‌هاي پيش در رابطه با پيشنهاد دريافت ورودي از كوهنوردان ايراني دارم. امروز در قسمت جنوبي دماوند شهرداري رينه يك راهبند قرار داده و از كوهنوردان داخلي هم وروديه دريافت مي‌كند. اين پيشنهاد را مشخصا خود من مطرح كردم و گفتم براي دماوند بايد وروديه دريافت شود. همان سال‌ها كميته صيانت از دماوند شكل گرفت كه در اين كميته نمايندگاني از بخشداري و محيط زيست و فدراسيون كوهنوردي و شهرداري و شوراي شهر حضور داشتند. در اين كميته تصميم بر اين شد كه مسووليت دريافت وروديه از كوهنوردان به شهرداري رينه سپرده شود. طرح اوليه اين بود كه يك مبلغي به عنوان وروديه دريافت شود، اگر كسي با خود زباله از كوه برگرداند و تحويل غرفه شهرداري داد بخشي از وروديه را به او بازگردانده و باقي مبلغ صرف هزينه جاري و حقوق كساني كه در آن محل كار مي‌كردند شود. اما اين طرح در حال حاضر به طور ناقص اجرا مي‌شود و در واقع تبديل به منبع درآمد شهرداري شده است، حتي پروژه را به پيمانكار واگذار كرده‌اند، پيمانكاري كه در منطقه پاركينگ احداث كرده و هزينه‌اي هم براي پاركينگ دريافت مي‌كند. براي مديريت دماوند بايد يك كميته از نهادهاي دولتي و غيردولتي تشكيل شود تا يك نفر يا يك گروه نتواند به چشم منبع درآمد به اين منطقه نگاه كند. البته درآمد خوب است اما به شرطي كه صرف همين منطقه شود.فدراسيون كوهنوردي ذي‌نفع اصلي كوهنوردي است و راهنمايان و مربيان فدراسيون درآمد خوبي از دماوند دارند. اما اين فدراسيون عملا در شكل‌گيري كميته صيانت از دماوند مشاركت نمي‌كند و به جاي اينكه همكاري كند و راه‌حل‌هاي اجرايي بدهد، انتقاد مي‌كند. كميته محيط زيست فدراسيون كوهنوردي تبديل به يك نهاد منتقد شده است. بايد به دوستان بگوييم انتقاد كار فعالان و كنشگران و رسانه‌ها است، نه شما مسوولان دولتي، شما بايد پاسخگو باشيد و راه‌حل ارايه دهيد و كار اجرايي انجام دهيد. در موضوع حفاظت از دماوند فدراسيون كوهنوردي به جاي اينكه فعالانه اقدام كند، تبديل به يك منتقد شده است كه صرفا از شرايط انتقاد مي‌كند. عضو انجمن كوهنوردي