موج راست‌افراطي به اسكانديناوي رسيد
پيروزي خفيف نژادپرست‌ها در سوئد
گروه جهان
بار ديگر يك حزب راستگراي افراطي اروپا با رشد بي‌سابقه آرايش ناظران و تحليل‌گران را بيش از گذشته نسبت به جهت‌گيري سياسي آراي شهروندان اروپايي نگران كرده است. اين‌بار سوئد، شاهد رشد كم نظير آراي حزب نئوفاشيست و ضدمهاجر دموكرات در انتخابات روز يكشنبه بود. شعار راست‌گرايان افراطي در اروپا يك چيز است: توقف پذيرش مهاجران و افزايش قدرت دولت ملي در برابر اتحاديه اروپا. بعد از فرانسه، ايتاليا، مجارستان و اتريش، اين‌بار نوبت سوئد است كه شاهد خيزش ملي‌گرايان ضد مهاجر باشد. سوئد تاكنون يكي از مهاجرپذيرترين و مهمان‌نوازترين كشورهاي غربي در برابرپناه‌جويان بوده است. اما موج مهاجرت از خاورميانه و آفريقاي شمالي طي سال‌هاي اخير و پذيرش بيش از 150 هزار پناه‌جو فقط در سال 2015، احساسات بيگانه‌هراسي را در سوئد بسيار گسترش داده است. پاتريك اوبرگ، استاد دانشگاه گوتنبرگ سوئد در مورد حزب دموكرات‌هاي سوئدي كه از سال 1988 با گرايش‌هاي نئونازي تشكيل شده است، به اينديپندنت مي‌گويد: «طي سال‌هاي اخير رفتار اين حزب كم‌كم بهنجار تلقي شده است و حالا ديگر مساله مهاجرت به يك دغدغه عمومي بدل شده است. برخي از مسائلي كه امروز از سوي سياستمداران اين حزب بهنجار محسوب مي‌شود، چهار سال پيش عملا نابهنجار و مشكل‌زا محسوب مي‌شد. اما حالا احزاب سنتي هم كه قبلا حتي حاضر به بحث در مورد اين مسائل نبودند، كم‌كم در حال احتياط در اجراي سياست‌هاي خود هستند.»
سايه دولت اقليت
تشكيل يك دولت اقليت در سوئد بي‌سابقه نيست و حتي كابينه حاكم هم محصول يك ائتلاف اقليت در پارلمان است، اما ورود موثر راست‌گراهاي افراطي به سياست اين كشور، قطعا خبر بدي براي اين پايگاه قديمي سوسيال‌دموكرات‌هاي شمال اروپا و ميزبان صدها هزار مهاجر خارجي خواهد بود. حزب دموكرات‌هاي سوئدي با كسب 62 كرسي از 349 كرسي پارلمان سوئد، از يك حزب كوچك در حاشيه به يكي از احزاب تاثيرگذار اين كشور بدل شده. تعداد كرسي‌هاي اين حزب از زماني كه در انتخابات سال 2010 با رسيدن به حداقل 4 درصد آراي عمومي وارد پارلمان شد، بيش از 3 برابر شده است. ائتلاف حاكم چپ‌گراي سرخ و سبز، با محوريت حزب سوسيال دموكراتيك سوئدي، در اين انتخابات فقط 144 كرسي كسب كرد؛ يك كرسي بيشتر از راستگراياني كه تحت ائتلاف راست ميانه ائتلاف براي سوئد در انتخابات شركت كردند. براي تشكيل ائتلاف اكثريت و تشكيل دولت در سوئد، هر ائتلاف به 175 كرسي نياز دارد. با تركيب پارلمان جديد سوئد، اتحادهاي سنتي سياسي در سوئد به‌شدت دستخوش تغيير خواهد شد. حزب حاكم سوسيال دموكرات به رهبري استفان لوون، نخست‌وزير با كسب 28درصد آرا در اين انتخابات، ضعيف‌ترين نتايجش را طي يك قرن گذشته در انتخابات پارلماني سوئد به دست آورد. حالا استفان لوون كه در انتخابات دور گذشته با تشكيل يك ائتلاف اقليت با حزب سبز توانسته‌بود تشكيل دولت دهد با يك كرسي اختلاف نسبت به ائتلاف راست ميانه و 62 كرسي راست افراطي، اميد بسيار كمي به تشكيل مجدد دولت دارد.
پيروزي خفيف
روزنامه گاردين در گزارشي از نتايج انتخابات در سوئد مي‌نويسد: «با وجود همه تيترها و اضطرابي كه حاكم بود، 82 درصد از راي‌دهندگان سوئدي به حزب راستگراي افراطي سوئد نه گفتند و در حقيقت هيچ بختي براي اين حزب ملي‌گراي ضدمهاجرت وجود ندارد كه بتواند در تشكيل دولت بعدي نقشي بازي كند. اما سوئد كه مانند همه كشورهاي همسايه‌اش در شمال اروپا به جامعه باز، رونق، آزادي‌خواهي و تساهل مشهور است، وارد جهان ناشناخته‌اي شده است كه در آن با رشد بي‌سابقه پوپوليسم رودررو مي‌شود. در شرايطي كه عملكرد حزب دموكرات‌هاي سوئدي در انتخابات نااميدكننده و ضعيف بود، اما نمي‌توان ترديد كرد كه آنها اكنون به يك نيروي سياسي واقعي تبديل شده‌اند.» به نوشته گاردين اين احتمال وجود دارد كه در سوئد هم مانند همسايگانش، شاهد نزديك‌تر شدن ميانه‌روهاي جناح راست به تندروها باشيم. آن كاترين يونگار، كارشناس سياسي دانشگاه سودرتورن سوئد مي‌گويد: «اگر شرايط به همين شكل ادامه پيدا كند، احتمال نزديك شدن راست ميانه با راست افراطي زياد مي‌شود. در دانمارك، اتريش و نروژ، راست‌هاي ميانه عملا با راست افراطي نزديك شده‌اند، اين اتفاق در سوئد هم امكان‌پذير است.»حالا چشمان نگران صدها هزار نفر پناهنده، پناه‌جو و مهاجر خارجي ساكن سوئد، به روند تشكيل دولت در اين كشور خواهد بود.
فاشيست‌هاي سابق
به گزارش رويترز، جيمي اكسون، رهبر 39 ساله اين حزب راست‌گرا بعد از اعلام نتايج انتخابات سوئد در بين اعضاي حزبش گفت: «با اين نتايج ما طي هفته‌ها، ماه‌ها و سال‌هاي آينده روز به روز تاثير بيشتري بر آنچه در سياست سوئد اتفاق مي‌افتد خواهيم گذاشت.» حزب دموكرات‌هاي سوئدي سال 1988 و با ائتلاف احزاب ملي‌گراي تندرو تشكيل شد. بسياري از بنيان‌گذاران اين حزب از افكار نژادپرستانه، ايدئولوژي حزب نازي آلمان و برتري نژادي سفيدپوستان حمايت مي‌كردند و اصلي‌ترين هدف سياسي خود را حفظ هويت نژادي سوئدي‌ها عنوان مي‌كردند. در طول سال‌هاي اخير رهبران حزب دموكرات‌هاي سوئدي، تعلق خود به تفكرات نازيسم و فاشيسم را كاملا رد مي‌كنند. طي يك دهه گذشته نماد اين حزب از يك مشعل شعله‌ور با نقش پرچم سوئد، به يك گل آبي و زرد تغيير كرده است و مواضع رهبران آن در اظهارنظرهاي علني نرم‌تر شده است. بسياري از سياستمداراني كه متهم به اظهارنظرهاي عريان نژادپرستانه و تحريك‌آميز بودند از اين حزب كنار گذاشته‌شده‌اند. با اين حال اين حزب ملي‌گرا و نئوفاشيست، هر چند با پرچم ملي‌گرايي فعاليت مي‌كند، اما همچنان ميراث‌دار تفكرات نژادپرستانه محسوب مي‌شود.