دومينوي خطرناك اسراييلي- امريكايي
احسان شمس
نويسنده در دو مقاله، در روزنامه وزين اعتماد با عنوان‌هاي «فلسطين؛ زخم كهنه» 11 تيرماه و «تولد آپارتايد» 2 امردادماه، با بر‌شمردن نتايج فاجعه‌بار بي‌اعتنايي اعراب و جامعه جهاني به مساله فلسطين و قانون عبري كردن فلسطين، نگراني‌هاي خود را از آثار طولاني‌مدت اين اقدامات ايالات متحده و كنست اسراييلي برشمرد. اكنون متاسفانه آن نگراني‌ها جامه واقعيت به تن پوشيده و به عينه در مقابل ما قرار گرفته است. در اين دو مقاله به صراحت متذكر شديم كه قانون عبري شدن سرزمين‌هاي اشغالي به معناي ملي شدن اراضي فلسطينيان به نفع اسراييل است. در اواخر هفته پيش دادگاهي اسراييلي در حكمي بي‌سابقه براي اولين‌بار، حكم به قانوني بودن يك شهرك يهودي‌نشين ساخته‌شده روي زمين‌هاي خصوصي فلسطينيان، در مناطق اشغالي كرانه باختري رود اردن داد. شهرك ميتزپه كارميت در نزديكي رام‌الله و در اواخر دهه 90 ميلادي بنا شده است. اين حكم مي‌تواند رويه‌اي قضايي را در ديگر محاكم اسراييلي ايجاد كند. به بيان بهتر با وضع قانون عبري شدن سرزمين‌هاي اشغالي، طرح ملي و يهودي‌سازي تمام اراضي فلسطيني در حال اجراست. اين طرح علاوه بر اينكه امكان بازپس‌گيري حقوقي اراضي توسط فلسطينيان را خواهد گرفت، فاجعه ديگري را نيز به دنبال دارد.
با از دست رفتن اراضي و ملي شدن آنان به نفع عبريان، آوارگي معنايي نخواهد داشت. به بيان روشن‌تر آوارگي از لحاظ حقوقي به كساني اطلاق مي‌شود كه به علت شرايط ويژه يا جنگي، از خانه و كاشانه خود به صورت قهري يا اختياري رانده شده يا بيرون روند. با ملي شدن اراضي فلسطينيان اين عنوان حقوقي از آنان سلب شده و اين موضوع از ملي شدن اراضي خطرناك‌تر است. پس با اين طرح ديگر نمي‌توان به آوارگان فلسطيني اطلاق عنوان آوارگي داد. دولت ترامپ نيز دقيقا با همين استدلال از روز شنبه گذشته از ادامه كمك به آوارگان فلسطيني توسط سازمان ملل خودداري كرد. حدود 30 هزار فلسطيني به‌صورت مستقيم در اين طرح سازمان ملل مشغول به خدمت بوده و تقريبا مناطق غربي رود اردن را پوشش مي‌دادند. اكنون اين مناطق حمايت
آموزشي- بهداشتي-غذايي خود از سوي سازمان ملل را از دست داده است. كمي قبل‌تر محمود عباس در يك سخنراني پرده از معامله قرن كوشنر برداشت. بر‌اساس روايت او، ايالات‌متحده و اسراييل در نظر دارند با تشكيل كشور فدرال شامل فلسطين و اردن در مقابل تشكيل اسراييل به پايتختي قدس (اورشليم) قضيه فلسطين را خاتمه‌يافته تلقي كنند. معناي ديگر آن است كه در مقابل كمك‌هايي كه اقتصاد لرزان اردن از ايالات‌متحده دريافت مي‌دارد به كشوري پناهنده‌پذير براي فلسطينيان تبديل شود. از سوي ديگر با تشكيل اين كشور، به پايتختي امان، عملا مساله پايتختي قدس براي فلسطينيان خاتمه مي‌يابد. متاسفانه تنها رهبر عربي كه به اين سخنان محمود عباس واكنش نشان داد، پادشاه اردن بود. او در جمع بازنشستگان و جانبازان ارتش اردن با صراحت بيان داشت كه تشكيل كشور مستقل فلسطيني به پايتختي قدس شرقي خط قرمز اوست و او هيچگاه كشور فدرال اردن و فلسطين را نمي‌پذيرد. از سوي ديگر محمود عباس نيز در سخنراني خود پذيرش اين طرح را منوط به حضور اسراييل در اين كشور فدرال كرد. به بيان ديگر محمود عباس سعي دارد بر موج كوشنر سوار شده و همچنان آرمان فلسطين را حفظ كند. اما افسوس كه او تنهاست و كشورهاي بزرگ عربي مانند عربستان و مصر با ايالات متحده همراهند. اين دومينوي اسراييلي – امريكايي در آغاز راه خود است و هنوز ادامه تلخ‌تري در پي خواهد داشت. ابتدا سرزمين‌هاي فلسطيني، يهودي شد و در پي آن فلسطينيان بدون زمين و به تبع آن بدون حمايت قانوني شدند. روند غير‌انساني اسراييل تازه در حال ايجاد است و كشورهاي مسلمان اگر در همين ابتدا جلوي آن را نگيرند، ديگر امكان جلوگيري نخواهد بود. امري كه اراده آن حداقل در جامعه عرب ديده نمي‌شود.