زودتر تصميم بگيريم
شينا انصاري
فصل آلودگي هوا فرا رسيده است، يكي از دغدغه‌هاي مهم شهروندان تهران در شش ماهه دوم سال، آلودگي هواست.
بررسي‌ها نشان مي‌دهند حتي در خوشبينانه‌ترين حالت اجراي برنامه‌هاي كنترل و كاهش آلودگي هوا در پايتخت (كه بالطبع هنوز فاصله زيادي تا تحقق آن وجود دارد) به دليل بارگذاري جمعيت، صنعت و خدمات بيش از ظرفيت اكولوژيكي شهر، در فصول سرد سال با روزهاي ناسالم از نظر كيفيت هوا مواجهيم.
اجراي مطلوب مصوبات دولت و همكاري موثر دستگاه‌هاي مسوول در زمينه ارتقاي كيفيت سوخت، بهبود زيرساخت‌هاي حمل و نقل عمومي، از رده خارج كردن خودروهاي فرسوده، الزام به معاينه فني و ساير اقدامات مديريتي مي‌توانند از تعداد روزهاي ناسالم در اين دوره بكاهند، ولي به هر روي تجربه چند سال اخير حاكي از آن است كه در كلانشهر تهران طي ماه‌هاي آذر و دي - به ويژه از بيستم آذر تا دهم دي ماه - با تشديد آلودگي هوا روبه‌رو هستيم و قاعدتا بايد به جاي تصميم‌گيري‌هاي دفعتي روزانه و ايجاد سردرگمي براي شهروندان به ويژه دانش‌آموزان و والدين آنها، برنامه مدوني پيش‌بيني و طراحي شود، برنامه‌اي كه ضمن تقليل بار آلودگي منتشره از منابع، باعث كاهش مواجهه شهروندان به خصوص افراد آسيب‌پذير چون كودكان، سالمندان و بيماران در مقابل آلودگي هوا شود و امكان برنامه‌ريزي را براي همگي آحاد جامعه فراهم كند.
از برنامه‌هاي پيشنهادي دولت كه در كارگروه اخير ملي آلودگي هوا مطرح شد، شناورسازي ساعات كاري ادارات و تعطيلي مدارس در اين مدت است.
پيشنهاداتي كه با توجه به محدوديت زمان پيش‌رو، نيازمند بررسي و تدقيق بيشتر و در عين حال همكاري دستگاه‌هاي ذي‌ربط است. مطالعات معاونت حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران درباره طرح شناورسازي ساعات كاري ادارات، حاكي از كاهش ١٥ درصدي ذرات معلق هوا درصورت اجرا، به واسطه انعطاف زماني دوساعته در اين طرح است. هرچند اجراي اين طرح بايد به گونه‌اي پي‌ريزي شود كه با تضمين نظم حضور كاركنان، سقف كاري موظف ايشان تكميل شود.
لازم به اشاره است كه تصميمات شرايط هشدار يا اضطرار آلودگي هوا همچون تعطيلي مدارس، محدوديت تردد خودروها يا توقف موقت فعاليت برخي صنايع و پروژه‌هاي عمراني به عنوان راه‌حل‌هاي مقطعي به تناسب شرايط براي جلوگيري از تشديد آلودگي اتخاذ مي‌شوند و بدون شك براي مديريت پايدار آلودگي هوا بايد طي برنامه‌هاي ميان‌مدت و بلند‌مدت در چارچوب محورهاي تعيين شده در برنامه‌ها، قوانين و اسناد بالادستي حركت كرد، در عين حال با توجه به تجربه هرساله تشديد آلودگي هوا در اواخر پاييز و تصميم‌گيري‌هاي ضرب‌الاجلي و اعلام ديرهنگام تعطيلي‌ها، بسته‌هاي پيشنهادي مي‌توانند در صورت بررسي همه جوانب و ابعاد آن، راهكاري هرچند موقت ولي اثرگذار براي كاهش مشكلات پيش روي شهروندان در مواقع اوج آلودگي هوا و جلوگيري از تصميم‌گيري‌هاي دقيقه نود مديران شهري در روزهاي خاكستري پايتخت محسوب شوند!