345 شهر كشور در معرض تهديد سيل
آمارها نشان ميدهد كه روند وقوع سيلها در سالها اخير بهشدت افزايش يافته است. در اين ميان توجه به عمليات آبخيزداري ميتواند به عنوان راهكاري براي كاهش آسيبهاي ناشي از سيل و همچنين احياي منابع آبي زيرزميني كشور مورد توجه جدي مسوولان قرار گيرد.
با تغيير الگوي آب و هوايي در چند سال اخير، شاهد كاهش بارشها در كشور بودهايم. با اين وجود، با وجود افزايش ماههاي خشك سال، شاهد وقوع بارانهاي سيلآسا در بسياري از مناطق كشور هستيم. بارشهايي كه به دليل شدت زياد و البته نابودي پوشش گياهي، در اندك مدتي تبديل به سيلهايي عظيم و مخرب ميشود.
سيلاب به عنوان يك پديده طبيعي هم از نظر تلفات جاني و هم از نظر خسارات مالي جزو مهيبترين بلاياي طبيعي در جهان محسوب ميشود. بر اساس آمارهاي منتشر شده توسط سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور، از ابتداي سال 1330 تا شش ماهه اول سال 94، درمجموع 6 هزار و 359 فقره سيل در ايران رخ داده است.
آنطور كه در آمارهاي اين سازمان قيد شده، تعداد سيلهاي ايران در دهه 30 يعني از سال 1330 تا 1339، در سراسر كشور 179 مورد بوده است. اين رقم در دهه 40 با بيش از 20 درصد افزايش نسبت به دهه قبل، به رقم 215 مورد رسيده است. ايران در دهه 50 شاهد وقوع 404 فقره سيل بوده است. در دهه 80، شاهد رشد 89 درصدي وقوع سيل نسبت به دهه ماقبل بودهايم. در دهه 60، 70 و 80 تعداد دفعات وقوع سيل در كشور با رشدي تصاعدي به ترتيب به يك هزار و 231، دو هزار و 97 و يك هزار و 581 فقره رسيده است. بر اساس آنچه در آمارهاي گردآوري شده سازمان جنگلها درج شده، از ابتداي سال 90 تا 6 ماهه ابتداي سال 94، 552 مورد سيل در ايران رخ داده است.
پرويز گرشاسبي، رييس اداره توسعه فناوري و انتقال يافتههاي تحقيقاتي پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري و معاون سابق آبخيزداري، سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور، در مورد وضعيت بارشها در سالهاي اخير گفت: « ما درمجموع در اقليمي خشك قرار داريم و در مواقعي هم بارشهاي ناگهاني را از گذشته در اقليم ايران شاهد بودهايم. اما مشاهدات نشان ميدهد در بعضي از مناطق، بهويژه مناطق شمالي كشور، رژيم بارشهاي تغيير كرده است. بهطوري كه ما شاهد بارشهاي سيلآسا بهويژه در فصول گرم هستيم كه در دهه اخير در شمال كشور، در حوزه آبخيز خزر، به وقوع پيوسته است.»
او با بيان اينكه ميتوان نتيجه گرفت كه تغييرات اقليمي و پديدههايي مانند النينو در شكلگيري چنين الگوهاي بارشي موثر بوده است، ادامه داد: «يك تفاوت اقليمي را بهويژه در بارش فصل گرم شاهديم كه گستردگي آن را در دامنه جنوب البرز و مراكز فلات ايران هم كم و بيش شاهد بودهايم.»
وي خاطرنشان كرد: «345 شهر ما در معرض تهديد سيل است و اين ميطلبد كارهاي بسيار دقيق مهندسي در آبراهها و دامنهها براي كنترل سيل انجام دهيم.» ايرناپلاس