همزمان با روايت‌هاي متناقض عربستان، رسانه‌ها شواهد جديدي از ترور روزنامه‌نگار سعودي منتشر كردند
پشت ديوار حاشا
شهاب شهسواري
سه هفته بعد از ناپديد شدن جمال خاشقجي، روزنامه‌نگار منتقد سعودي ساكن امريكا با وجود پذيرش مرگ او درون ساختمان كنسولگري عربستان در استانبول توسط پادشاهي عربستان سعودي، هنوز اطلاعات متناقضي در مورد جزييات اين ترور دردناك منتشر مي‌شود. در حالي كه عادل الجبير، وزير خارجه عربستان سعودي بعد از چندين روز غيبت در انظار عمومي در برابر دوربين‌هاي تلويزيوني ظاهر شد تا ادعا كند «هيچ مقامي در عربستان از اين قتل خبر نداشت» و «اين عمليات يك عمليات خودسرانه بود»، رسانه‌هاي تركيه به نقل از منابع آگاه خبر داده‌اند كه سرتيم ترور جمال خاشقجي كه ادعا مي‌شود باديگارد شخصي محمد بن سلمان است، بعد از اجراي عمليات ترور چهار بار با دفتر محمد بن سلمان از درون ساختمان كنسولگري تماس گرفته است. همزمان يك رسانه امريكايي هم فاش كرده كه در تيم ترور جمال خاشقجي يك فرد با قامت و هيكل مشابه اين روزنامه‌نگار حضور داشته كه بعد از قتل روزنامه‌نگار لباس‌هاي او را پوشيده و براي صحنه‌سازي از در پشتي كنسولگري خارج شده و قبل از دور انداختن لباس‌ها براي ساعاتي در شهر استانبول تردد كرده است. همزمان روزنامه وال‌استريت ژورنال در گزارشي به نقل از دو منبع آگاه كه به تازگي با محمد بن سلمان ارتباط داشته‌اند، ادعا كرده است كه دو هفته پيش و 8 روز بعد از مفقود شدن جمال خاشقجي، محمد بن سلمان در تماسي تلفني با جارد كوشنر، داماد دونالد ترامپ و دستيار او در امور خاورميانه به‌شدت از سر و صداي رسانه‌اي در مورد اين ترور اظهار عصبانيت كرده است. بر اساس اين گزارش محمد بن سلمان به جارد كوشنر گفته است: «نمي‌دانم چرا آنقدر بزرگش مي‌كنيد؟!؟» سي‌ان‌ان هفته گذشته گزارش داده بود كه جارد كوشنر و محمد بن سلمان به صورت دائم از طريق نرم‌افزار واتس‌آپ با يكديگر در حال گفت‌وگو و رايزني هستند.
پيدا شدن خودروي مفقود تيم ترور
روز سه‌شنبه شبكه تي‌آرتي تركيه در خبري فوري گزارش داد كه خودروي بنز سياه‌رنگ ديپلماتيك كه تصور مي‌شود جسد خاشقجي را بعد از قتل او از ساختمان كنسولگري سعودي خارج كرده است، رها شده در پاركينگي عمومي در استانبول كشف شده است. خودروي ون سياه‌رنگي كه روز سه‌شنبه 2 اكتبر بعد از قتل جمال خاشقجي ساختمان كنسولگري عربستان سعودي را ترك كرده‌بود تا 20 روز بعد مفقود مانده بود. پليس تركيه تصور مي‌كند كه ممكن است جسد «قطعه قطعه شده» روزنامه‌نگار مقتول سعودي توسط اين خودرو از ساختمان كنسولگري خارج شده باشد. طي روزهاي گذشته پليس تركيه عملياتي را براي جست‌وجوي جنگل‌ها و سواحل اطراف استانبول براي يافتن محل دفن قطعات جسد جمال خاشقجي آغاز كرده است. به گزارش خبرگزاري آناتولي تركيه، پليس به محض پيدا كردن خودرو به دليل مالكيت ديپلماتيك، آن را بازرسي نكرده است و منتظر دريافت مجوز از دادستاني و كنسولگري عربستان در تركيه براي بازرسي آن مانده است.
عادل الجبير: خودسر بودند
چند روز بعد از آنكه شايعاتي مبني بر بركناري عادل الجبير، وزير خارجه عربستان سعودي در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر شد. او براي اولين‌بار در برابر دوربين‌هاي شبكه تلويزيوني فاكس‌نيوز امريكا حاضر شد تا توضيحاتي در مورد پرونده ترور جمال خاشقجي براي مخاطبان امريكايي ارايه كند. طي روزهاي گذشته 5 نفر از مقام‌هاي ارشد سعودي به دستور پادشاه اين كشور از مقام خود بركنار شده‌اند، اما وزير خارجه سعودي ادعا كرده است كه هيچ يك از مقام‌هاي امنيتي يا دربار سعودي از اين عمليات خبر نداشته و اين عمليات توسط «افراد خودسر» انجام شده است. او در اين مصاحبه ادعا كرد كه هيچ يك از مقام‌هاي اطلاعاتي و رسمي عربستان سعودي از قتل جمال خاشقجي خبر نداشتند و تيم امنيتي كه اين عمليات را انجام داده است «كاملا سرخود عمل كرده» و «تلاش كردند بر اين اتفاق سرپوش بگذارند.» به گفته عادل الجبير اعضاي تيم امنيتي عربستان سعودي بعد از سفر به استانبول و مواجهه با جمال خاشقجي و قتل او به عربستان بازگشته‌اند و ادعا كرده‌اند كه او زنده و سالم از كنسولگري خارج شده است. جبير ادعا كرده است كه تنها بعد از اينكه مقام‌هاي سعودي با گزارش‌هاي متفاوت از سوي مقامات تركيه مواجه شده‌اند نسبت به گزارش تيم امنيتي ترديد كرده‌اند. عادل الجبير در مصاحبه با فاكس نيوز ادعا كرده است: «اين يك عمليات خودسرانه بود، افرادي كه در اين عمليات نقش داشتند از دستورات سرپيچي و فراتر از مسووليت خود عمل كرده‌اند.» به گفته عادل الجبير «نه وليعهد و نه مقام‌هاي ارشد پادشاهي و نه دستگاه‌هاي اطلاعاتي و امنيتي ما» اطلاعي در مورد اتفاقاتي كه براي جمال خاشقجي رخ داده است، نداشتند. عادل الجبير با پذيرش اشتباه دولت عربستان گفت: «مشخص است كه يك اشتباه بسيار بزرگ رخ داده و تلاش براي لاپوشاني آن هم يك اشتباه بزرگ‌تر بود. چنين موضوعي براي هيچ دولتي قابل قبول نيست.» جبير تاكيد كرد كه عربستان سعودي تلاش مي‌كند «تا همه كساني كه در اين پرونده مسووليت دارند، مجازات شوند و اقداماتي انجام شود تا جلوي وقوع مجدد چنين اتفاقاتي گرفته‌شود.» عادل الجبير بار ديگر ادعا كرد كه دولت عربستان سعودي هيچ اطلاعي از جزييات مرگ اين روزنامه‌نگار ندارد و همچنين از محل دفن يا پنهان شدن جسد او بي‌خبر است. همچنين روز دوشنبه رسانه‌ها گزارش دادند كه پادشاه و وليعهد سعودي با خانواده جمال خاشقجي براي تسليت مرگ اين روزنامه‌نگار تماس گرفته‌اند. براساس گزارش خبرگزاري رسمي عربستان سعودي، محمد بن سلمان وليعهد عربستان سعودي و سلمان بن عبدالعزيز، پادشاه اين كشور در تماس تلفني با صلاح خاشقجي، پسر ارشد اين روزنامه‌نگار منتقد مراتب تسليت خود را به او ابلاغ كرده‌اند.
تماس تلفني عامل ترور با محمد بن سلمان
همزمان با تكذيب‌هاي وزير خارجه عربستان سعودي، روزنامه يني‌شفق تركيه جزييات تازه‌اي از اطلاعات موجود در مورد قتل جمال خاشقجي منتشر كرده است كه نشان مي‌دهد اظهارات وزير خارجه عربستان سعودي در مورد بي‌اطلاعي وليعهد عربستان از قتل اين روزنامه‌نگار احتمالا غلط است. در گزارش روزنامه يني‌شفق با تيتر «حلقه بر وليعهد سعودي تنگ‌تر مي‌شود» به نقل از مقام‌هاي امنيتي تركيه آمده است: ماهر عبدالعزيز مطرب، يكي از اعضاي تيم 15 نفره ترور سعودي در تركيه كه از نزديكان و باديگارد شخصي محمد بن سلمان است، درست بعد از قتل جمال خاشقجي درون ساختمان كنسولگري عربستان سعودي در استانبول، چهار بار با منشي شخصي محمد بن سلمان از طريق گوشي همراه خود تماس مي‌گيرد. ماهر عبدالعزيز مطرب، يك مامور امنيتي سعودي است كه از سوي رسانه‌هاي تركيه به عنوان عضو تيم امنيتي اعزامي براي ترور روزنامه‌نگار منتقد سعودي معرفي شده است، به نوشته نيويورك‌تايمز او در سفرهاي سال جاري محمد بن سلمان به اروپا و امريكا در كنار او حضور داشت و بر اساس مدراك وزارت خارجه بريتانيا مدتي به عنوان ديپلمات سعودي در لندن خدمت كرده است.
بدل براي صحنه‌سازي خروج
با وجود تكذيب‌هاي مكرر عربستان سعودي در مورد نقشه قبلي براي قتل جمال خاشقجي يا اطلاع مقام‌هاي امنيتي از اين اقدام، شبكه خبري سي‌ان‌ان، ظهر سه‌شنبه اطلاعات تازه‌اي در مورد تيم ترور سعودي كه براي قتل جمال خاشقجي به استانبول سفر كرده بود، ارايه داد. بر اساس مداركي كه سي‌ان‌ان ادعا مي‌كند از مقام‌هاي امنيتي تركيه دريافت كرده يكي از اعضاي تيم 15 نفره ترور سعودي منحصرا به عنوان بدل جمال خاشقجي در اين عمليات شركت كرده است. به نوشته سي‌ان‌ان، بر اساس تصاوير دوربين‌هاي مدار بسته تركيه در چند مكان مختلف ضبط كرده‌اند، مصطفي مدني، يكي از اعضاي تيم 15 نفر امنيتي عربستان سعودي كه بامداد روز 2 اكتبر وارد استانبول شده است، بعد از قتل خاشقجي در ساختمان كنسولگري نقش بدل او را بازي كرده است. بر اساس اين گزارش تصاوير دوربين‌هاي مداربسته در فرودگاه آتاتورك، هتل موون‌پيك استانبول، ورودي كنسولگري عربستان در استانبول و مسجد تاريخي آبي اين شهر، مسير كامل مصطفي مدني را در عمليات ترور جمال خاشقجي به تصوير مي‌كشد. تصاوير منتشر شده نشان مي‌دهد كه مصطفي مدني همراه با همكارانش پس از ورود به فرودگاه آتاتورك به هتل موون‌پيك مي‌رود و دقايقي قبل از ورود جمال خاشقجي به كنسولگري وارد ساختمان كنسولگري مي‌شود. نكته جالب اين است كه ساعتي بعد، مصطفي مدني در حالي كه لباس‌هاي جمال خاشقجي را به تن دارد از جمله كت، عينك و پيراهن خاشقجي را پوشيده است و ريش مصنوعي شبيه به ريش‌هاي جمال خاشقجي به صورت دارد، از ساختمان كنسولگري خارج مي‌شود. به نظر مي‌رسد اين اقدام بخشي از نقشه تيم تروريستي دولت عربستان سعودي براي ادعاي خروج جمال خاشقجي از ساختمان كنسولگري بوده است. يك مقام امنيتي تركيه در گفت‌وگو با سي‌ان‌ان ضمن رد توضيحات دولت عربستان در مورد اينكه قتل جمال خاشقجي بر اثر «منحرف شدن و به خشونت كشيده‌شدن بازجويي رخ داده است» گفت: «شما براي استرداد يك شهروند يا بازجويي او نياز به همراه بردن يك بدلكار نداريد! نتيجه‌گيري ما در مورد اين پرونده از 6 اكتبر تاكنون هيچ تغيير نكرده است و ما همچنان معتقديم كه عمليات قتل جمال خاشقجي يك عمليات با نقشه قبلي بود و جسد او از درون ساختمان كنسولگري خارج شده است.» بر اساس اطلاعات موجود، مصطفي مدني صرفا وظيفه ايفاي نقش بدل خاشقجي را بر عهده داشته است، اين مامور امنيتي 57 ساله، قدي و هيكلي دقيقا مشابه جمال خاشقجي 59 ساله داشت و به نظر مي‌رسد اگر نامزد خاشقجي بيرون كنسولگري منتظر بازگشت او نمانده بود، نقشه تيم عربستان سعودي اين بود كه با به تصوير كشيدن خروج بدل او از ساختمان كنسولگري سرنوشت او را به دولت تركيه محول كنند.
اردوغان امروز رسما توضيح مي‌دهد
مقام‌هاي امنيتي تركيه همچنان در حال جست‌وجو براي يافتن سرنخي در مورد محل پنهان‌سازي بقاياي جسد خاشقجي هستند. هر چند مقام‌هاي تركيه هنوز بيانيه‌اي رسمي در مورد سرنوشت اين روزنامه‌نگار منتقد دولت سعودي منتشر نكرده‌اند، اما بر اساس گزارش خبرگزاري‌هاي تركيه قرار است روز سه‌شنبه رجب طيب اردوغان در سخنراني هفتگي خود در ميان اعضاي حزب عدالت و توسعه، رسما جزيياتي در مورد اين جنايت را افشا كند. بر اساس آنچه تاكنون به صورت غيررسمي و از طريق منابع بدون نام در اختيار رسانه‌هاي جهان قرار گرفته است، يك فايل صوتي ضبط شده از لحظات «بازداشت، بازجويي، شكنجه، قتل و قطعه قطعه كردن جسد» جمال خاشقجي درون ساختمان كنسولگري سعودي در اختيار نيروهاي امنيتي تركيه وجود دارد. رجب طيب اردوغان در طول 20 روزي كه از اين رويداد مي‌گذرد، تلاش كرده است تا كمتر در مورد آن صحبت كند. او در اولين واكنش‌هاي خود به اين حادثه گفته بود كه بسيار از اين موضوع ناراحت است و تلاش مي‌كند تا واقعيت‌ها در مورد آن را كشف كند، اما از ايراد اتهام به دولت سعودي در مورد قتل اين روزنامه‌نگار در خاك عربستان خودداري كرده بود. روز دوشنبه رييس‌جمهور تركيه با دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا تلفني صحبت كرد و دو طرف در اين گفت‌وگو تصريح كردند كه بايد «تمام جنبه‌هاي اين جنايت» آشكار شود.
دستيار اردوغان: «ما را مسخره خود كرده‌اند»
ياسين آكتاي، دستيار ارشد رييس‌جمهور تركيه در يادداشتي كه صبح سه‌شنبه در روزنامه يني‌شفق تركيه منتشر شده است، مي‌نويسد: «اينكه عربستان ادعا مي‌كند جمال خاشقجي در يك دعوا به قتل رسيده، بيشتر شبيه اين است كه جهان را به مسخره گرفته‌اند.» به نوشته اين مقام ارشد تركيه «سوالي كه براي هر كسي پيش مي‌آيد اين است كه چگونه ممكن است يك مرد 60 ساله بدون دفاع وارد دعوايي با 15 متخصص كاركشته جوان شود.» ياسين اكتاي كه خود از دوستان جمال خاشقجي و عضو حزب عدالت و توسعه است مي‌نويسد: «ادعاي دعوا در ون كنسولگري در مورد قتل خاشقجي قطعا يك صحنه‌سازي است و روشن است كه به زودي تمامي جزييات اين قتل روشن خواهد شد. هر چقدر بيشتر روي اين روايت فكر مي‌كنم، بيشتر به نظرم مي‌رسد كه آنها عقل ما را به مسخره گرفته‌اند.»