روز دوشنبه جان بولتون، مشاور امنيت ملي دولت ايالات متحده در جريان سفر خود به روسيه با مقام‌هاي بلندپايه روسيه ديدار و گفت‌وگو كرد. اين ديدارها در حالي برگزار مي‌شود كه دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده اعلام كرده است كه قصد دارد كه از يك معاهده براي جلوگيري از گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي خارج شود. اما در طرف مقابل مقام‌هاي روس اين اقدام را نااميد‌كننده خواندند.
دميتري پسكوف، سخنگوي كرملين روز دوشنبه پيش از برگزاري ديدار پوتين و بولتون به خبرنگاران گفت: ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه با جان بولتون ملاقات خواهد كرد و دغدغه‌هايش را در خصوص اين تصميم در ميان خواهد گذاشت. تا زمان تنظيم اين گزارش هنوز ديدار دوجانبه برگزار نشده است. ترامپ مدعي است كه روسيه قرارداد ميان ايالات متحده و روسيه در خصوص توليد و آزمايش موشك‌هاي بالستيك ميان‌برد با قابليت حمل سلاح هسته‌اي را نقض كرده است. با اين حال پسكوف در اين خصوص گفت كه ولاديمير پوتين تمامي اين اتهامات را انكار مي‌كند. وي افزود كه خروج ايالات متحده از اين معاهده جهان را خطرناك‌تر مي‌كند. با اين حال دونالد ترامپ هنوز جزيياتي در خصوص ادعاي نقض از سوي روسيه ارايه نداده است. روسيه بارها و بارها انكار كرده كه اين معاهده را نقض كرده است.
طبق برنامه جان بولتون صبح روز دوشنبه با نيكولاي پاتريشف، رييس شوراي امنيت ملي روسيه ديدار و گفت‌وگو كرد. بولتون دو روز در مسكو خواهد بود تا طبق برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده ديدارهاي متعددي را برگزار كند. مشاور ترامپ پيش‌تر عنوان كرد بود كه او به روسيه، آذربايجان، ارمنستان و گرجستان سفر خواهد كرد تا با همتايان خود ملاقات كند تا منافع امريكا در موضوعات امنيتي را پيش ببرد. گفتني است با توجه به اخبار مبني بر خروج امريكا از معاهده INF پيش بيني شده است كه بولتون در نشست‌هاي خود با مقام‌هاي روسي در خصوص برنامه‌هاي امريكا براي خروج از پيمان موشك‌هاي ميان‌برد هسته‌اي تمركز كند.
طبق برنامه بولتون قصد دارد تا در مسكو با مشاور امور بين‌الملل پوتين يعني يوري يوشاگف نيز ديدار كند. همچنين بناست بولتون با سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه نيز ديدار و گفت‌وگو داشته باشد. با اين حال گفتني است كه با وجود همه اختلافات ميان امريكا و روسيه بولتون - پاتريشف اولين دور از گفت‌وگوهاي امنيتي خود را در 23 آگوست و در ژنو برگزار كردند. طرفين در اولين نشست توافق كردند كه تماس‌هاي دو طرف در سطح مقام‌هاي دفاعي، سياست خارجي و ستاد كل نيروهاي مسلح ارتقا يابد تا سطح همكاري و گفت‌وگو ميان طرفين نيز بيشتر شود.
با اين حال ديميتري پسكوف روز گذشته عنوان كرد كه ما علاقه‌مند هستيم كه توضيحات و برنامه‌هاي ايالات متحده را از زبان مشاور امنيت ملي امريكا، جان بولتون بشنويم. وي افزود: اگر ايالات متحده اين پيمان را رها و سلاح‌هاي ممنوعه را بازتوليد كند و آنها را توسعه دهد، روسيه نيز بايد در اين زمينه اقدام لازم را انجام دهد تا تعادل بازگردانده شود. با وجود اعلام امريكا براي خروج از معاهده INF پسكوف عنوان كرد كه تاكنون ايالات متحده هيچ گام رسمي را براي خروج از معاهده برنداشته است.
سخنگوي رييس شوراي امنيت ملي روسيه نيز عنوان كرده است كه بولتون و پاتريشف قصد دارند در خصوص طيف گسترده‌اي از مسائل از جمله امنيت بين‌المللي، همكاري‌هاي روسيه و امريكا در حوزه امنيتي بحث و تبادل نظر كنند.
با اين حال سرگئي ريابكوف، معاون وزير خارجه روسيه پيش از شروع نشست‌هاي بولتون در مسكو در جمع خبرنگاران عنوان كرد كه روسيه اميدوار است بولتون موضع ايالات متحده در مورد اين معاهده را روشن كند. پيش از اين نيز ريابكوف گفته بود كه خروج يك جانبه ايالات متحده از INF بسيار خطرناك خواهد بود و منجر به اقدامات تلافي‌جويانه نظامي و فني خواهد شد. تحليلگران معتقدند اشاره روس‌ها به اقدامات لازم در حوزه توسعه و گسترش سلاح‌هاي جديد صورت خواهد گرفت.
در حال حاضر از فضاي به وجود آمده فرانسه و آلمان به‌شدت نگران اين اتفاق هستند. آن‌گونه كه روز گذشته دفتر رييس‌جمهوري فرانسه خبر داده است، امانوئل ماكرون يكشنبه شب در اين خصوص با دونالد ترامپ تلفني صحبت كرده و بر اهميت اين پيمان براي امنيت و ثبات استراتژيك اروپا و به خصوص فرانسه تاكيد كرده است.
سخنگوي كميسيون اروپا نيز به خبرنگاران گفته است كه ايالات متحده و روسيه بايد در يك گفت‌وگوي سازنده براي براي حفظ اين پيمان داشته باشند تا اين اطمينان حاصل شود كه اين پيمان به طور كامل و روشن اجرايي شود.
سخنگوي دولت آلمان نيز اعلام كرده كه به‌شدت از تصميم امريكا مبني بر خروج امريكا از اين معاهده متاسف است. وي به خبرنگاران گفت: شركاي ناتو بايد در مورد پيامدهاي احتمالي اين تصميم امريكا به مشورت بپردازند.
هايكو ماس، وزير امور خارجه آلمان نيز روز يكشنبه اعلام كرد كه ترامپ مسائل دشواري را براي ما و اروپا ايجاد مي‌كند. با اين حال وي افزود كه روسيه به شكل متقاعد‌كننده در خصوص موارد نقض اين معاهده توضيح نداده است.
اما اين نگراني‌ها تنها از سوي شركاي غربي امريكا نيست بلكه به نظر مي‌رسد چيني‌ها نيز اين اتفاق نگران هستند. چيني‌ها روز گذشته به‌شدت از رويكرد ايالات متحده انتقاد و اعلام كردند كه خروج يك‌جانبه امريكا از اين معاهده مي‌تواند پيامدهاي منفي را در پي داشته باشد و واشنگتن بايد در اين خصوص محتاطانه‌تر عمل كند. سخنگوي وزارت امور خارجه چين عنوان كرد: اين معاهده و سند نقش مهمي در توسعه روابط بين‌الملل، خلع سلاح هسته‌اي و حفظ تعادل استراتژيك و ثبات جهاني دارد.
برخي تحليلگران از جمله جان لي در سي‌ان‌ان معتقد است كه اگر چه بهانه خروج از توافق نقض پيمان از سوي روسيه است. اما واقعيت آن است كه امريكا اكنون دسترسي كامل براي دفاع و حتي حمله به مرزهاي روسيه را دارد و حتي هرگونه حمله‌اي را نيز مي‌تواند به نحوي خنثي كند. واقعيت امر اين است كه مهم‌ترين كشوري كه از اين توافق سود مي‌برد، چيني‌ها هستند. آنها اكنون توانستند در طول سال‌هاي اخير طيف گسترده‌اي از موشك‌هاي كوتاه برد، ميان‌برد و با برد بلند را توليد كنند. به خصوص موشك‌هاي ميان‌برد كه مي‌تواند بر كنترل منطقه براي چيني‌ها بسيار مهم باشد. آنها اكنون مي‌توانند به راحتي در مناطقي كه مورد مناقشه در منطقه است با موشك‌هاي ميان‌برد خود كامل تسلط داشته باشند. به خصوص در مناطقي مانند تايوان و حتي درياي جنوبي چين. از همين رو مي‌توان گفت كه نيروهاي نظامي امريكايي با يك ضعف در برابر چين مواجه هستند. كه بايد بتوانند آن را به نحوي جبران كنند و عدم وجود موشك‌هاي ميان‌برد براي امريكا تبديل به يك محدوديتي غيرقابل تحمل در برابر چيني‌ها شده است. از همين رو به نظر مي‌رسد امريكايي‌ها بيشتر از اينكه بخواهند با خروج از اين معاهده دست خود را در برابر روسيه از بند باز كنند، قصد دارند خود را از كمند محدوديت در برابر چيني‌ها رها كنند.
نگراني آخرين بازمانده
ميخاييل گورباچف، آخرين رهبر اتحاد جماهير شوروي تاكيد كرد كه به هيچ‌وجه نبايد اين پيمان قديمي ويژه خلع سلاح هسته‌اي را از بين ببرد؛ آيا درك اين حقيقت دشوار است كه خروج از چنين پيماني به اصطلاح عاميانه بي‌عقلي و اشتباه است؟ گورباچف در گفت‌وگو با اينترفاكس گفت: در صورت خروج امريكا از اين پيمان، ايالات متحده گامي برخلاف سياست خلع سلاح هسته‌اي در جهان برداشته است. وي افزود: اظهارات دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري امريكا در مورد خروج احتمالي اين كشور از پيمان منع موشك‌هاي هسته‌اي ميان‌برد و كوتاه‌برد، همه تلاش‌هايي كه رهبري شوروي و امريكا براي دستيابي به خلع سلاح هسته‌اي كشيدند را نابود مي‌كند.