گروه اقتصادي
واشنگتن كه به نظر ميرسد در صفر كردن صادرات نفت ايران ناكام مانده، تلاشهاي خود براي قطع ارتباط ايران با «سوييفت» را تشديد كرده است. از سوي ديگر، امريكا به تازگي به خريداران نفت ايران مهلت داده تا با كاهش واردات نفت ايران، مشمول تحريمهاي امريكا نشوند. اقدام مورد اشاره گرچه به نوعي عقبنشيني از صفر كردن صادرات نفت ايران در ماه نوامبر است، نشان ميدهد دردسرسازيهاي رييسجمهور امريكا با وجود مخالفتهاي همپيمانان امريكا ادامه دارد. اروپا در پي آن است كه ارتباط دستكم يك بانك ايراني با سوييفت برقرار بماند .
تقلاي تازه
وزير خزانهداري امريكا به تازگي گفته كه واشنگتن در حال مذاكره با مقامات سوييفت براي قطع دسترسي ايران به اين سامانه است. اسپوتنيك روز گذشته گزارش داد كه استيو منوچين گفته است كه امريكا ميخواهد از قطع همكاري سوييفت با ايران مطمئن شود. او همچنين مدعي شده كه امريكا به زودي بانكهايي كه مجاز به همكاري با ايران براي امور بشردوستانه هستند را مشخص خواهد كرد.
منوچين با بيان اينكه وزارت خزانهداري در حال مذاكره با سوييفت براي قطع دسترسي ايران به اين سامانه است، افزود: ميتوانم اين اطمينان را به شما بدهم كه تراكنشهاي مرتبط با مبادلات تحريم شده از طريق سوييفت يا هر مكانيزم پرداخت ديگري رخ نخواهد داد. تمركز ما بر اين مساله است كه تحريمها اعمال شوند. با اين همه، منوچين از ذكر جزييات مذاكرات امريكا با سوييفت خودداري كرد. او افزود: وزارت خزانهداري در سريعترين زمان ممكن، بانكهاي مجاز به همكاري با ايران در زمينه بشردوستانه را تعيين خواهد كرد.
پيش از اين، مايك پمپئو، وزير خارجه امريكا ادعا كرده بود تحريمهاي آتي امريكا بر ضد تهران، روابط اقتصادي و تجاري كشورهاي ديگر با ايران را دچار تغييرات بنيادين خواهد كرد. با اين حال او مشخص نكرده است كه در صورت تداوم همكاري سوييفت با ايران آيا امريكا مديران اين سيستم بانكي را مجازات خواهد كرد يا خير.
دردسر دوم
استيون منوچين، علاوه بر سوييفت، به خريد و فروش نفت نيز اشارههايي كرده است. او در جديدترين اظهارنظر خود اعلام كرده كه براي كشورها دريافت معافيت از تحريمهاي نفتي ايران نسبت به دوران اوباما دشوارتر خواهد بود.
منوچين در مصاحبه با رويترز گفت: كشورها بايد خريد نفت ايران را بيش از ۲۰ درصد از سطحي كه در فاصله سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ براي دريافت معافيت از تحريمهاي نفتي واشنگتن عليه تهران كاهش داده بودند، كاهش دهند. او اضافه كرد: انتظار دارم اگر ما معافيتي دهيم براي كاهش خريد بسيار بيشتري باشد. قيمت نفت پيش از اين بالا رفته، بنابراين انتظار من اين است كه بازار نفت آنچه را كه در كاهش عرضه اتفاق خواهد افتاد، پيشبيني كرده است. براين باورم كه اطلاعات، پيش از اين در قيمت نفت انعكاس يافته است.
اظهارات منوچين حدود دو هفته پيش از آغاز تحريمهاي نفتي و مالي دولت امريكا عليه ايران مطرح شده است، گرچه حسن روحاني چند روز پيش تاكيد كرد كه امريكا هركاري در توان داشته انجام داده و بيش از اين نميتواند اقدامي انجام دهد. جالب اينجاست كه وزير خزانهداري امريكا گفته است انتظار ندارد صادرات نفت ايران در نوامبر به صفر برسد، اما انتظار دارد در نهايت به صفر برسد.
تلاش اروپايي
با آنكه امريكا همچنان به دنبال قطع صادرات نفت ايران و دسترسي ايران يه سوييفت است، اروپاييها همچنان پشت برجام مانده و مقابل قانون شكني ايالات متحده ايستادهاند.
به گفته رييس گروه دوستي پارلماني سناي فرانسه و ايران، اتحاديه اروپا در تلاش است تا بعد از تحريمهاي جديد امريكا عليه ايران حداقل يك بانك ايراني به سيستم نقل و انتقال مالي جهاني متصل باشد. به گزارش دويچهوله، فيليپ بونكارر، در نشست خبري روساي گروههاي دوستي پارلماني مجالس ملي و سناي فرانسه و مجلس ايران اعلام كرد: در آستانه دور دوم تحريمهاي امريكا عليه ايران در تلاشيم تا حداقل يك بانك ايراني به سوييفت وصل شود.امريكا كه در ماه مه سال جاري از توافق اتمي با ايران (برجام) بيرون رفت تحريمهايي عليه كشورمان را احيا كرده كه بهويژه سيستم تبادلات مالي ايران را نشانه گرفته است. به گزارش خبرگزاري فرانسه، فيليپ بونكارر در پاسخ به اين سوال كه آيا اروپاييها امكانات لازم براي مقابله با تحريمهاي امريكا عليه ايران را دارند گفت، اين كار «دشوار اما ممكن است.»
راههاي حفظ برجام
رييس گروه دوستي پارلماني سناي فرانسه و ايران در مورد راههاي حفظ برجام گفت: يك راه اين است كه دست كم يك بانك ايراني به سيستم بينالمللي نقل و انتقال مالي بانكها و موسسات بزرگ مالي جهان (سوييفت) متصل باشد تا روابط تجاري براي كالاها يا خدماتي كه مورد تحريم قرار نگرفتهاند محفوظ بماند. به گفته او، اروپا در تلاش است تا اين كار را تا ۱۳آبان (چهار نوامبر) عملي كند.
راه ديگر احياي قانون انسداد ۱۹۹۶ است كه پاسخ سياسي فوري اروپاييها به خروج امريكا از برجام بود، گرچه اقدام عملي درستي ديده نشد اما به هر حال يك جواب سياسي بود. سومين راه پيشنهادي او از اين قرار است: سيستم SPV يا همان اقدام با اهداف ويژه، راهكاري استثنايي است و آن، ايجاد ساز و كاري بدون وجود بانك و مراودات پولي است.يعني مبادلات تجاري ايران با كشورهاي آسيايي همچون چين و هند در اين سيستم ثبت ميشود و طرف چيني يا هندي ما بهازاي خريد خود از ايران را به صورت پول يا خريد كالا از اروپا دريافت ميكند.
رييس گروه دوستي پارلماني ايران و فرانسه در مورد زمان اجراي اين سيستم گفت: «دو زمان وجود دارد. اولين زمان چهارم نوامبر و اجراي مرحله دوم تحريمهاي امريكا عليه ايران است كه كانال انساني براي انتقال مواد دارويي و كشاورزي به ايران را شامل ميشود.» او ادامه داد: زمان دوم چالشي براي ما است كه البته فكر نميكنيم تا چهارم نوامبر اجرايي شود و احتمالا شش ماهه اول ۲۰۱۹ عملي خواهد شد. دلفين او، نماينده مجلس ملي فرانسه كه در اين نشست حضور داشت نيز اين ديدار را نشانه «عزم فرانسه» براي نگه داشتن برجام خواند و گفت: فرانسه به حفظ اين توافق بينالمللي علاقهمند است. خروج يكجانبه امريكا از برجام با محكوميت اعضاي ديگر توافق يعني اتحاديه اروپا، فرانسه، آلمان، انگليس، چين و روسيه مواجه شده است و اين كشورها خواهان ادامه برجام هستند.
سوييفت يا جامعه جهاني ارتباطات مالي بين بانكي يك انجمن تعاوني غيرانتفاعي است كه در ماه مه ۱۹۷۳ ميلادي توسط ۲۳۹ بانك از پانزده كشور اروپايي و امريكاي شمالي راهاندازي شد و هدف از آن جايگزيني روشهاي ارتباطي غير استاندارد كاغذي يا از طريق Telex در سطح بينالمللي با يك روش استاندارد شده جهاني بود. درحال حاضر بيش از ۹۷۰۰ (عنوان) بانك و موسسه مالي در ۲۰۹ كشور جهان عضو آن انجمن هستند. در سال ۲۰۱۸ بهطور روزانه بيش از ۲۸ ميليون پيام از طريق سيستم سوييفت در سطح جهان مبادله شده است. مركز اصلي شبكه سوييفت در كشور بلژيك بوده و طبق قوانين آن كشور عمل ميكند و كشورهاي امريكا، هلند، انگليس و هنگكنگ به عنوان مراكز پشتيبان اعضا فعاليت دارند. سوييفت در هر كشوري داراي يك SAP يعني نقطه دسترسي به سوييفت است كه توسط موسسه سوييفت كنترل ميشود. در ايران SAP در بانك مركزي واقع شده است.