كپر مساوي فقر نيست و يك معماري برخاسته از فرهنگ بومي است
نخستين مدرسه «نو كپر» ايران بهرهبرداري شد
گروه اجتماعي| سالها است كه مسوولان وزارت آموزش و پرورش اعلام ميكنند در پي حذف مدارس كپري در استانهايي مانند سيستان و بلوچستان و كرمان هستند. مدارسي كه به نماد فقر و نبود امكانات آموزشي استاندارد بدل شدهاند. اما پويش مدرسهسازي ايران من در حركتي جديد روي ديگر سكه را به نمايش گذاشته است. نخستين مدرسه «نو كپر» در روستاي اناران چاه احمد در منطقه گُشت سراوان سيستان و بلوچستان به بهرهبرداري رسيده است. سال گذشته بود كه پدرام سلطاني، «مدير پويش مدرسهسازي ايران من» در همايشي كه در اتاق بازرگاني ايران برگزار شد از عزم اين پويش براي رويكردي نو به مدرسهسازي خيريه در ايران سخن گفت. او با اشاره به طراحي نخستين مدرسه نو كپري ايران گفته بود توجه به رويكرد فرهنگي و معماري بومي يكي از مهمترين ويژگيهاي مورد نظر براي طراحي مدارس نوكپر است.
همچنين اين مدارس به گونهاي طراحي ميشوند كه بتوان از فضاي آنها براي برگزاري مراسم و برنامههاي فرهنگي، هنري و اجتماعي ديگر هم استفاده كرد. حالا اين ايده عملي شده است. نخستين اين مدارس از سوي پويش ايران من و انجمن حامي ساخته شده است.
اما چرا طراحي مدارس «نو كپر» مهم است و استفاده از آن چه مزيتهايي دارد؟ «پويش ايران من» درباره ويژگيها و مزيتهاي اين مدارس در صفحه رسمياش در توييتر توضيحاتي ارايه كرده است. كپر نام گونهاي اقامتگاه است كه اسكلت آن از چوب خرما و اطراف آن با حصير بسته ميشود. كپرنشيني، ناشي از شرايط خاص اقليمي، آب و هوايي مناطقي از جنوب و جنوب شرق كشور است. اين سازه نشاندهنده معماري برآمده از فرهنگ و هنر است كه با توجه به شرايط اقليمي و اقتصادي ساكنان منطقه شكل گرفته است. بنا بر اين توضيحات مهمترين مزيت اين سازه بومي عدم ذخيره حرارت است. كپرها تحمل گرماي شديد اين مناطق را آسانتر ميكنند.
تهويه راحت و مقاومت در برابر سيلابها و زلزله از ديگر مزيتهاي اين سازه است. همچنين كپر سازهاي سازگار با محيط است و عملا در رديف معماري سبز قرار ميگيرد. مصالح كپرها به وفور يافت ميشوند و علاوه بر آن توانايي قابل توجهي براي مقابله با مشكلات اقليمي و بازگشت به چرخه طبيعي دارد.
روابط عمومي پويش ايران من نوشته است: «اغلب مدارس كپري در نقاط عشايري و جاهايي كه آب و برق ندارند برپا شده. مناطقي كه به دليل پراكندگي جمعيت امكان فراهم آوردن زيرساختهاي تاسيساتي و آموزش نظير آب لولهكشي، برق و مدرسه بسيار سخت است. همچنين به دليل خشكسالي و جابهجايي مدت پايداري اين روستاهاي كوچك مشخص نيست.
راهحل ما در پويش ايران من و انجمن حامي بازآفريني مدارس كپري با استفاده از تكنيكها و قابليتهاي معماري بومي به عنوان «نوكپر» با در نظر گرفتن نيازهاي دانشآموزان و معلم، بهرهوري در سرمايه و كوتاه كردن زمان ساخت است.» حالا اميد ميرود با اين شيوه بتوان شاهد ساخت مدارس بيشتري در اين مناطق بود.