من هستم، چون تو هستي

در جهان امروز خوش‌بيني بيش از هر زمان ديگري يك ضرورت است. اگر روزنامه مي‌خوانيد و يا اخبار را دنبال مي‌كنيد و درباره آينده جهان و وضعيت بشري نگران نمي‌شويد، آفرين به شما. شما خلاف قاعده اين روزهاي جهان هستيد. اما براي جمعيت اكثريتي اين جهان اين ‌طور نيست و دنيا، دنياي خشني است. به‌ راحتي مي‌توان معتقد شد كه اوضاع جهان هر لحظه وخيم‌تر مي‌شود، ما بيشتر منزوي مي‌شويم و در دوران غم‌انگيزي به ‌سر مي‌بريم. زيرا وقتي اوضاع بر وفق مراد است، خبر بسيار اندك است. گرايش منفي يعني اين، ما به عنوان نوع بشر رويدادهاي «بد» را بيشتر از رويدادهاي «خوب» تجربه مي‌كنيم و آنها را بيشتر به‌ خاطر مي‌سپاريم بنابراين بايد سخت تلاش كنيم تا اميدوار بمانيم. اگر ما هميشه احساس ياس مي‌كنيم، اگر ما هميشه در بحران هستيم، واكنش طبيعي اين است كه تسليم شويم و دست از تلاش جمعي بكشيم. ولي ما نمي‌توانيم اجازه دهيم تلخي و بي‌تفاوتي بر ما پيروز شود. ما مي‌توانيم آگاه از بدي باشيم در عين حال هوشيار كه چگونه آن را بهتر سازيم. بايد بدانيم كه در سراسر جهان مردماني هستند كه هر روز به معناي خوشبختي مي‌رسند و اين رسيدن هيچ ارتباطي به شرايط زندگي آنها ندارد. البته، تعاريف خوشبختي و متر و معيارهاي آن هم متفاوت است. براي مثال تايلند در شاخص بدبختي بلومبرگ براي چهارمين سال پياپي، پايين‌ترين رتبه بدبختي را در ميان 66 اقتصاد كشورهاي جهان دارد. گزارش جهاني خوش‌بختي سازمان ملل براي سال 2018 مثل هميشه، كشورهاي اسكانديناوي را براساس اميد به زندگي سالم، حمايت اجتماعي، آزادي، اعتماد و سخاوت در رتبه 4 كشور برتر قرار داده است. كشور استراليا نيز در رتبه 10 فهرست قرار دارد، جايي كه گرايش به سهل‌گيري و اعتقاد به «هر چه پيش آيد خوش آيد»، حتي غريبه‌ها را هم تبديل به دوست مي‌كند. 94 درصد از استراليايي‌ها مطمئن هستند كه در زمان نياز كسي را دارند كه بتوانند به او تكيه كنند. كانادايي‌ها بر اين باور هستند كه «ما همه از تكثر صداها غني‌تر هستيم». كانادا، همسايه سوسيال ليبرال امريكا، از زمان انتشار فهرست 2012، با كمك سخاوتمندانه «جوي دو ويور» در كبك، ايالت فرانسه زبان، در زمره خوشحال‌ترين ملت‌ها رتبه‌بندي شده است. مردم كبك بسيار خوشحال هستند كه كبك يك ملت است كه در رتبه‌بندي بين‌المللي در مقايسه با دانمارك در مقام دوم قرار دارد. كانادايي‌ها سيستم رفاهي خوب و نيز سبك زندگي تفريحي خارج از خانه دارند اما چيزي كه آنها را از ساير فرهنگ‌ها متمايز مي‌كند، تاكيد روي مشروطيت است. تكثر فرهنگي همواره به عنوان يكي از بزرگ‌ترين دستاوردهاي كانادا مورد اشاره است و قابليت تجليل، ويژگي برجسته فرهنگ آنهاست. ذهنيت كانادايي بسيار تحت تاثير ايده برابري از آرمان «ملت نخستين» است و آنها به ‌جاي خرد كردن ارزش‌هاي بومي آنها را در آغوش مي‌گيرند. گنجينه‌اي از نظرات، متعلق به كشورهاي ديگر نيز وجود دارد كه در هيچ‌ يك از فهرست‌هاي رسمي ديده نمي‌شوند. برزيل كشور كارناوال، فوتبال و آجيل، يك كلمه براي نبود شادي دارد: «سوديد» كه به معناي احساس دل‌تنگي براي خوشحالي است و در آن حرفي از غم زده نمي‌شود. اين واژه در قرن 15 زماني كه كشتي‌هاي پرتغالي‌ به سمت آسيا و آفريقا حركت كردند در ميان افراد جا مانده كه دلتنگ عزيزان‌شان بودند، متداول شد. پژوهشگران دانشگاه «نيو سات ولز» دريافته‌اند كه پذيرش و فرصت دادن به يك غم موقت، كمك مي‌كند به جزئيات توجه بيشري كنيم، استقامت را افزايش داده، روحيه بخشندگي را ارتقا دهيم و ما را قدردان آنچه به دست آورده‌ايم، كند. «سوديد» به ما مي‌آموزد كه درجه‌اي از غم نه تنها در زندگي اجتناب‌ناپذير است كه حتي مطلوب و چيزي قابل دوست داشتن است تا قابل اغماض. هيچ‌كس نمي‌تواند دايم شادي كارناوالي داشته باشد و فرودهاست كه به ما كمك مي‌كند قدردان فرازها باشيم. تفكر تايلندي مي‌گويد «مهم نيست، ناراحت نباش» به ما يادآوري مي‌كند، روشن بيني را حفظ كنيم.

در جامعه امروزي مبالغه بسيار گسترده شده است- به ‌ويژه در رسانه‌هاي اجتماعي- يعني اگر ما چيزي را «دوست نداريم» فرض بر اين ‌است كه بايد از آن «متنفر باشيم». اما زندگي واقعي چنين نيست. بي‌شمار ابر تيره وجود دارد تا قبل از آنكه به توفان خشم تبديل شوند. رويكرد تايلندي «مهم نيست، ناراحت نباش» به ما مي‌گويد كه به‌ جاي تلاش دايم به اندازه كافي خوب است و اينكه «راه رفتن در ميانه زمين» راه به ‌سوي خوشبختي است، فرضيه‌اي كه مورد تاييد پژوهشگران «مركز علوم برتر» دانشگاه «بركلي، كاليفرنيا» هم هست. باقي نيز مهم هستند. در تركيه، «كيف» - يا رسيدن به لذت ايده‌آل- افراد را در دوران آشفتگي سالم و سرحال نگه مي‌دارد. احساس گناه ناشي از عدم فعاليت براي بسياري در اروپا كه هنوز اخلاق پروتستاني را زنده و سرآمد زندگي خود قرار داده‌اند، وجود دارد. هنوز هم وقتي زماني را براي استراحت در نظر مي‌گيريم، ذخيره انرژي خود را صرف بحث‌هاي اجتماعي، شستن اتومبيل، محاسبه تخفيف‌هاي مالياتي و... مي‌كنيم.

يك سرچشمه ديگر براي داشتن زندگي شاد انعطاف‌پذيري است كه ثابت شده موجب افزايش سيستم دفاعي بدن و كاهش استرس مي‌شود. واژه «اوبانتو» به زبان بانتو در آفريقاي جنوبي يعني «من ارزش خود را در تو مي‌يابم و تو ارزش خود را در من مي‌يابي» حسي از ارتباط متقابل و اعتقاد به همبستگي كه انسان‌ها را به يكديگر مرتبط مي‌كند. نلسون ماندلا با شعار «اوبانتو» رهبري كرد و اسقف اعظم «دزموند توتو» رييس كميسيون حقيقت و آشتي آفريقاي جنوبي را عقب راند. «اوبانتو» مي‌گويد: شاد باشيد و مطمئن باشيد ديگران نيز شاد هستند. حتي كساني را كه نمي‌شناسيد حتي اگر اذيت شويد. همانطور كه «توتو» گفت: «من متاسفم كه بگويم رنج انتخابي نيست.» بنابراين دكارت كه مي‌گويد «من فكر مي‌كنم پس من هستم» را فراموش كنيد، اكنون زمان يك سپر فلسفي ديگري است:«من هستم زيرا تو هستي.» با انعطاف‌پذيري و بازسازي عواطف خود مي‌توانيم عمل كنيم و همه ‌چيز را براي ديگران بهتر كنيم. با اين روش در بلندمدت همه خوشحال‌تر مي‌شويم.