تلاش براي تغيير افكار عمومي اروپا
عبدالرضا فرجي‌راد
اقدام دانمارك در راستاي متهم كردن ايران براي برنامه‌ريزي يك اقدام تروريستي در خاك اين كشور كاملا غيرطبيعي و غيرمعمول بود، زيرا دستگاه‌هاي امنيتي اين كشور چندي پيش راه‌هاي منتهي به دانمارك از سمت سوئد را مسدود كردند و مردم را چندين ساعت در ماشين، كشتي و قطار در ترافيك نگه داشتند. سپس اعلام كردند كه يك نروژي ايراني‌الاصل دستگير شده و راه‌بندان به اين علت بوده تا اين فرد را دستگير كنند. از سوي ديگر مقامات دانمارك از نخست‌وزير تا وزيرخارجه و رييس دستگاه اطلاعاتي اين كشور تبليغاتي را به راه انداختند بدون آنكه نام اين فرد دستگير شده را به صورت رسمي اعلام كنند و تنها عنوان كردند كه اين فرد نيروي اطلاعاتي ايران بوده است و قصد داشته فردي ديگر كه در دانمارك سكونت داشته و جزو كادر رهبري گروه الاحوازيه بوده را ترور كند. حال اين اتفاق را بگذاريم در كنار اتفاقي كه در وين و آلمان رخ داد و يك ديپلمات ايراني به جرم برنامه‌ريزي براي يك اقدام تروريستي دستگير شد. اقدامي كه همزمان با سفر رييس‌جمهور به سوييس و اتريش رخ داد. اين نوع اقدامات نشان مي‌دهد كه اگر دولت دانمارك هم آگاهانه اين كار را انجام نداده باشد، كشورها و سازمان‌هايي قصد دارند برنامه‌ريزي را انجام دهند كه برخي كشورهاي اروپايي را تحت تاثير قرار دهند و افكار عمومي اروپا را عليه ايران تخريب كنند. چند روز پيش سفير فرانسه در ايالات متحده در يك سخنراني عنوان كرده بود كه اقدامات دولت ترامپ در رابطه با تحريم‌ها افكار عمومي اروپا را تحت تاثير قرار داده است. افكار عمومي اروپا اكنون مخالف رفتارهاي ترامپ عليه ايران است و رفتارهاي امريكا را غيرقانوني مي‌داند و نگران فشارها و ضربه‌هايي هستند كه به شركت‌هاي اروپايي وارد مي‌شود. طبيعتا با توجه به اينكه دولت‌هاي اين كشورها مخالف اقدامات غيرقانوني امريكا براي خروج از برجام هستند، فشارهاي فراواني را به كشورهاي اروپايي براي اجرايي كردن تحريم‌ها عليه ايران آوردند. اين حركت تبليغي بيشتر تحت تاثير اقداماتي است كه قصد دارند افكار عمومي اروپا را تغيير دهند. افكار عمومي كه به نفع ايران است و با نزديك شدن به 13 آبان روز آغاز تحريم‌هاي امريكا عليه ايران قصد دارند، اقدامات تحريمي و جريمه‌اي را عليه شركت‌هايي كه با ايران همكاري مي‌كنند، گسترش دهند يا كشورهاي اروپايي را براي اجراي برجام مورد سرزنش قرار دهند.
از همين رو بايد مقدمه و زمينه‌هاي آن فراهم شود تا بتوانند اين كار را انجام دهند. ابتدا به تدريج افكار عمومي را عليه ايران سوق مي‌دهند تا ديدگاه مردم اروپا نسبت به ايران منفي شود. اقدامات از چندماه گذشته چه موضوع دستگيري يك ديپلمات ايراني در آلمان و چه اقدامي كه در دانمارك صورت گرفت، كاملا در همين راستاست. از آنجايي كه دانماركي‌ها فردي را معرفي نكردند، بايد انتظار داشت كه در آينده نيز اتفاقاتي شبيه به آن يا به صورتي ديگر رخ دهد تا افكار عمومي به تدريج تغيير كند، چرا كه امريكايي‌ها نتوانستند اقداماتي را كه به دنبال آن هستند، انجام دهند. برايان هوك رييس گروه اقدام عليه ايران در وزارت امور خارجه امريكا، سفرهاي گسترده‌اي به كشورهاي اروپايي داشت و نتوانست دولت‌ها را قانع كند كه كشورهاي اروپايي را با خود براي تحريم ايران همراه كند و دولت‌هاي اروپايي به صورت يكپارچه اعلام كردند كه با تحريم‌هاي امريكا عليه ايران همراهي نخواهيم كرد و نه تنها اين كار را نمي‌كنند، بلكه به دنبال سازوكاري هستند كه به صورت آزمايشي قبل از 13 آبان و به صورت عملياتي پس از اين تاريخ اجرايي مي‌شود. از همين رو وارد فاز ديگري براي مقابله با تحريم‌هاي ايران شدند. ممكن است افرادي در دستگاه‌هاي دولتي بعضي كشورهاي اروپايي حضور داشته باشند كه اين افراد با سياست‌هاي امريكا موافق باشند. نبايد فراموش كرد اقدامي كه براي اجراي تحريم‌ها صورت مي‌گيرد تنها از سوي ايالات متحده نيست. اين اقدامات به صورت هماهنگ از سمت اسراييل، گروهك منافقين، امارات، عربستان و... صورت مي‌گيرد. همگي آنها متحد شده‌اند تا اين تحريم‌ها به خوبي اجرايي شود. از همين رو اين نوع اقدامات امري طبيعي خواهد بود. ضمن اينكه برخي كشورهاي اروپايي در چند ماه گذشته، شروع به اعتراضاتي در جمع‌هاي سران و وزراي خارجه اروپايي در خصوص موضوع ايران داشتند. آنها معتقد بودند كه چرا نبايد با امريكا همراهي كنيم و چرا بايد منافع خود را به خاطر ايران به خطر بيندازيم كه البته هيچ يك از اين اقدامات موفقيت‌آميز نبوده است. امريكا از طرق مختلف وارد اين جريان شده است كه در گام اول در داخل كشورهاي اروپايي شكاف ايجاد كند و در گام دوم فشارها براي اجراي تحريم‌ها عليه ايران را گسترش دهد و اجازه ندهد سازوكارهاي اروپا براي خنثي‌سازي تحريم‌ها اجرايي شود و در گام سوم شاهد رفتارهايي مانند اتفاقات دانمارك خواهيم بود. به ويژه اينكه دانمارك اعلام كرده است كه از كشورهاي عضو اتحاديه مي‌خواهيم كه تنبيهات و اقداماتي را عليه ايران به كار گيرند. اين موضوع نشان مي‌دهد با فراخوان سفير از تهران، دانمارك انتظار دارد ساير كشورهاي اروپايي نيز همين اقدام را انجام دهند. اما بايد منتظر بود و ديد چه عكس‌العمل ديگري صورت مي‌گيرد. طبيعي است كه شاهد برخي عكس‌العمل‌ها از برخي كشورهاي اروپايي باشيم. مهم اين است كه بايد به صورت فعالانه‌تري در رسانه‌ها، مذاكرات، ديپلماسي عمومي و رسمي حضور داشته باشيم و اروپايي‌ها را در اين زمينه توجيه كنيم كه اين نوع اقدامات از سوي گروه‌هايي است كه قصد اجرايي كردن تحريم‌هاي ايران را دارند. البته بعيد به نظر مي‌رسد كه اين اقدامات روي سازوكار اروپايي‌ها در خصوص حفظ برجام تاثيرگذار باشد، اما اين امكان وجود دارد كه اروپايي‌ها اقدامات ديپلماتيك و سياسي را به انجام برسانند، اين اقدام در حالتي رخ خواهد داد كه دانماركي‌ها بتوانند ساير كشورهاي اروپايي را در اين زمينه قانع كنند كه فردي را كه متهم كردند از سوي جمهوري اسلامي ايران ماموريت داشته است. در حال حاضر برهم زدن آن سازو كار پيامدهايي خواهد داشت، چرا كه اروپايي‌ها زحمت فراواني براي ايجاد آن كشيدند كه هنوز هم عملياتي شدن آن با توجه به اقدامات امريكا قطعي نيست. از همين رو اگر اين سازوكار موفق نشود با عكس‌العمل ايران مواجه خواهد شد كه از برجام خارج مي‌شود كه اروپايي‌ها با توجه به تلاش‌هايي كه براي حفظ برجام انجام داده‌اند، راضي به اين كار نخواهند شد.