بريتانيا، گرفتار ميان ماندن و رفتن از اتحاديه
رضا شريفي
اروپايي كه روزگاري پس از پايان جنگ جهاني دوم دلخوش به تشكيل اتحاديه‌اي قدرتمند و قابل مقايسه و رقابت با ابرقدرت نوظهور ايالات متحده بود، امروز با بزرگ‌ترين چالش عمر كوتاه خود يعني برگزيت روبه‌رو شده است. اروپاي بدون بريتانيا، شايد در اذهان اهالي اين جزيره كاملا به لحاظ تاريخي- جغرافيايي پذيرفته شده باشد، لكن براي بقيه اهالي كره خاكي قابل تصور نيست.
به گزارش گاردين، در چند روز اخير بالاخره ترزا مي نخست‌وزير بريتانيا اعلام كرد كه معاهده جدايي از اتحاديه اروپا يا همان برگزيت، نهايي شده و قرار است به مجلس عوام ارايه شود. در همان حال، صداي مخالفت از هر دو حزب محافظه‌كار و كارگر در اعتراض به تعجيل ترزا مي نسبت به نهايي كردن اين معاهده و از سوي ديگر ارعاب مردم بريتانيا نسبت به خطر پايان سال جاري ميلادي بدون حصول توافق برگزيت، بلند شده است. با وجود اين وضعيت، نظرسنجي تازه‌اي در بريتانيا در مورد مساله برگزيت به عمل آمده و نتايج آن ترديد جدي بخش بزرگي از مردم اين كشور را در مواجهه با اين مساله نشان مي‌دهد.
تحقيقات و مطالعات جديد نشان مي‌دهد كه در بيشتر حوزه‌هاي محافظه‌كاري كه در بريتانيا با رايي شكننده در سال 2016 به جدايي اين كشور از اتحاديه اروپا راي دادند، امروزه خواهان برگزاري مجدد همه‌پرسي مربوط به جدايي از اروپا موسوم به برگزيت هستند. توضيح اينكه، نظرسنجي بزرگي به شمول 25000 شركت‌كننده در سراسر بريتانيا برگزار شد و به اين نتيجه گواهي داد كه همه 67 حوزه انتخابي متعلق به محافظه‌كاران كه با آراي بينابيني و شكننده در رفراندم قبلي به نفع برگزيت راي داده بودند، خواهان برگزاري مجدد همه‌پرسي برگزيت هستند.
البته گفتني است كه اين تحقيقات همزمان شد با از بين رفتن اميدواري ترزا مي، نخست‌وزير بريتانيا در مورد قطعي شدن قرارداد جدايي از اروپا كه در نوامبر امسال وعده داده شده بود. اين جهت‌گيري جديد افكار عمومي، بعد از هشدار دفتر نخست‌وزيري بريتانيا نسبت به گره خوردن مذاكرات جدايي با همتايان اروپايي بر سر مسائل اساسي و بسيار مهم آشكار شده است. اگرچه رويدادهاي اين چند روزه خبر از توفيق نسبي ترزا مي در نهايي شدن معاهده جدايي مي‌دهد اما همزمان نوعي فاصله‌گيري وي از رويكرد قديمي‌اش كه اجتناب از قرارداد بد بود، به حساب مي‌آيد.
به گزارش اينديپندنت، اخيرا ترزا مي در يك سخنراني در لندن تاكيد كرده بود كه مذاكرات در مراحل واپسين خود قرار دارد اما در عين حال به اروپا هشدار مي‌داد كه او حاضر به قطعي كردن قرارداد جدايي به هر قيمتي نيست. وي همچنين بيان كرد كه طرفين به صورت شبانه‌روزي براي پيشبرد مذاكرات در موارد مهم باقي مانده و در رسيدن به توافق نهايي تلاش مي‌كنند. از سوي ديگر، مايكل برنر مذاكره‌كننده ارشد اروپا در مذاكرات برگزيت، اخيرا به وزراي خارجه اروپايي گزارش داده بود كه بند‌هاي اصلي قرارداد برگزيت براي ارايه به كابينه بريتانيا توسط نخست‌وزير اين كشور آماده شده است. پيرو اين گفته، كابينه بريتانيا با عصبانيت عليه اين اظهارنظر مذاكره‌كننده ارشد اروپايي عكس‌العمل نشان داده و البته در آن زمان سخنگوي دفتر نخست‌وزيري بريتانيا، مذاكرات را همچنان در جريان و غير‌نهايي دانست، مذاكراتي كه امروز ادعا مي‌كنند نهايي شده است.
شايان ذكر است كه دولت بريتانيا با درخواست‌هاي فزاينده‌اي جهت آشكار كردن بن‌بست‌هاي مهم مذاكرات برگزيت در كابينه و پارلمان بريتانيا براي افكار عمومي روبه‌رو شده است. طبق نظرسنجي اخيري كه به آن اشاره شد علاوه بر درخواست عمومي جهت برگزاري رفراندوم مجدد براي برگزيت در 67 حوزه انتخابيه محافظه‌كاران كه با آراي شكننده در همه‌پرسي برگزيت نتيجه قبلي را به نفع برگزيت رقم زدند، ميانگين 56 درصد شركت‌كنندگان در نظرسنجي در همان 67 حوزه انتخابيه، خواهان شفاف‌سازي دولت در مورد مصائب و بن‌بست‌هاي مربوط به مذاكرات دولت بريتانيا با اروپا هستند. در مقابل
44 درصد مخفي نگه داشتن مشكلات مربوطه را فعلا به صلاح مي‌دانند.
گفتني است كه نتيجه نظرسنجي اخير مورد اشاره در اين گزارش، اخيرا در پارلمان بريتانيا به سمع و نظر نمايندگان پارلمان (مجلس عوام) رسيده است. يكي از مقامات مسوول در اين نظرسنجي با اشاره به نتايج آن اضافه كرد كه نتايج اين نظرسنجي نشانگر پاسخ به مطالبه عمومي مربوط به برگزاري دوباره رفراندم برگزيت است و اين پاسخ در حالي ارايه مي‌شود كه هيچ‌كس در مورد حصول توافق قابل تاييد در پارلمان بريتانيا، بين لندن و بروكسل براي خروج قاعده‌مند بريتانيا از اروپا مطمئن نيست. وي همچنين معتقد است كه اگر شفاف‌سازي مورد اشاره درباره بن‌بست مذاكرات برگزيت صورت گيرد، اقبال عمومي نسبت به برگزاري مجدد رفراندم برگزيت حتي افزايش خواهد يافت.
به گزارش اينديپندنت، گوتو باب نماينده محافظه‌كار مجلس عوام از منطقه ابركانوي كه جزو مناطق 67گانه با راي مرزي در مساله برگزيت است و خود از طرفداران نظرسنجي اخير محسوب مي‌شود، با حمايت از شفاف‌سازي مورد سوال در اين نظرسنجي، وضعيت مذاكرات جدايي از اروپا را مبين فاجعه‌بار بودن آن با هر يك از نتايج محتمل دانست. وي با اعلام حمايت صريح از نظرسنجي اخير در مورد برگزيت و مذاكرات آن، آن را مفيد به حال ملت بريتانيا و مردم حوزه انتخابيه خود دانسته و همچنين ضمن انتقاد از بسياري نمايندگان محافظه‌كار هم‌حزبي خود، از آنها خواست كه به جاي رفتار برآمده از دلبستگي‌هاي ايدئولوژيك، صداي مردم خود را بشنوند.
البته ترزا مي نخست‌وزير بريتانيا، همچنان بر خواست مردم اين كشور براي اجرايي كردن برگزيت تاكيد مي‌كند و ادامه مي‌دهد كه در مذاكرات برگزيت مساله دلخواه يا منافع شخصي او مطرح نيست، بلكه منافع ملت بريتانيا مطرح مي‌شود. وي همچنين برگزيت را نه تصميمي آسان لكن انتخابي درست براي بريتانيا اعلام مي‌كند و نتيجتا خود را مصمم به اجرايي كردن دقيق و درست برگزيت مي‌داند.