امريكا و روسيه به دوران جنگ سرد بازگشتهاند. با يكديگر جاسوسبازي ميكنند. يك فرد را دستگير و اعلام ميكنند كه او جاسوس طرف مقابل بوده است. اتفاقي كه در دوره جنگ سرد ميان دو ابرقدرت امريكا و شوروي متداول بود و به نظر ميرسد حالا دو كشور امريكا و روسيه ياد دوران گذشته خود افتادهاند و قصد دارند بخشي از تاريخ را تكرار كنند. اكنون روسيه يك نفر را به جرم جاسوسي براي امريكا در روسيه دستگير كرده و ايالات متحده دو نفر را به جرم جاسوسي براي مسكو دستگير كرده است. معاون وزير خارجه روسيه نيز هرگونه پيشنهاد را براي تبادل اين جاسوسها ميان دو كشور را رد كرده است. پاول والان شهروند امريكايي است كه در روسيه به جرم جاسوسي دستگير شده و برادرش به خبرگزاري آسوشيتدپرس نيز گفت كه نميتواند به سوالات در اين مورد پاسخ دهد و گفت نميداند چرا اين اتفاق رخ داده است.
ديويد والان از طريق اسكايپ به خبرگزاري آسوشيتدپرس گفت: شما وقتي به موضوع نگاه ميكنيد، به نظر ميرسد اين يك قطعه از يك بازي بزرگ است كه قطعات آن در حال حركت هستند. شما تلاش ميكنيد كه اين قطعات را به يكديگر متصل كنيد، اما در عين حال ميبينيد هيچ چيز مشخصي وجود ندارد.
پل والان يك افسر سابق نيروي دريايي امريكا بوده كه داراي تابعيت كشورهاي كانادا، بريتانيا و ايرلند است كه در اواخر ماه دسامبر در مسكو بازداشت شد. دستگيري او منجر به گمانهزنيها مبني بر اينكه روسيه ميتواند از آن براي معامله با يك زن روس كه توسط ايالات متحده دستگير شده، استفاده كند. اما طبق گزارش رسانههاي روسي، سرگئي رياباكوف معاون وزير امورخارجه روسيه اعلام كرد: بحثي در خصوص مبادله والان و ماريا بوتينا مطرح نيست، زيرا اين اقدام كاملا زودهنگام است، چرا كه والان بهطور رسمي هنوز متهم نشده است.
به گزارش خبرگزاري ريانووستي رياباكوف اعلام كرده است، در حال حاضر اين سوال زودهنگام است كه بخواهيم در خصوص تبادل افراد صحبت كنيم. وي در اين مورد نيز گفت كه اتهامات در آينده نزديك بهطور رسمي اعلام خواهد شد. برخي گزارشها نشان ميدهد والان متهم به جاسوسي شده است كه اين به احتمال زياد ميتواند براي او 20 سال حبس به همراه داشته باشد.
البته در ابتدا مقامهاي روسي اطلاعاتي درباره فعاليتهاي مشكوك والان اعلام نكردند و تنها موضوعي كه اعلام كردند، تابعيت امريكايي او بود. اما روز جمعه بهطور رسمي اعلام كردند كه او علاوه بر امريكايي بودن سه تابعيت ديگر كانادايي، بريتانيا و ايرلندي را بهطور همزمان داراست.
جان هانتسمان سفير ايالات متحده نيز هفته گذشته اعلام كرد كه با والان در زندان لفورتوف مسكو ديدار كرده است. زنداني قديمي كه 130 سال قدمت دارد. به گزارش واشنگتنپست، بريتانيا، كانادا و ايرلند نيز براي دسترسي كنسولي به وي درخواست دادهاند.
جرمي هانت وزير خارجه بريتانيا نيز در واكنش به دستگيري والان هشدار داد كه با دستگيري افراد به دنبال اهداف سياسي نباشد. وي همچنين تاكيد كرد كه افراد نبايد به عنوان اهرمهاي ديپلماتيك مورد استفاده قرار گيرند. والان 48 ساله به دليل رفتارهاي خود از نيروي دريايي امريكا كنار گذاشته شد. او پس از آن به عنوان مدير امنيت جهاني يك شركت قطعهسازي خودرو در امريكا مشغول به كار شد و در ميشيگان زندگي ميكرد. خانواده او اعلام كردند كه او براي شركت در يك مراسم عروسي به مسكو سفر كرده است. برادرش ديويد نيز گفته است كه والان به سفر علاقهمند است و دوست دارد با مردم در مكانهاي عمومي تعامل داشته باشد. حتي اگر بنا بود براي جاسوسي انتخاب شود به دليل انگشتنما بودن فردي مناسب نبود. ديويد والان گفت كه خانوادهاش ارتباط مستقيمي با پل ندارند و از جزييات در مورد اتهامات جاسوسي وي بياطلاع هستند و گفته ميشود هنوز دولت روسيه اطلاعاتي در اين مورد به ايالات متحده ارايه نداده است.
گفته ميشود، پل والان يك حساب كاربري در
VKontakte يك شبكه اجتماعي مشابه فيسبوك در روسيه داشته كه در اين كشور بسيار محبوب است و از اين طريق توانسته بود با تعداد زيادي از مخاطبان روس ارتباط برقرار كند. اين افراد نيز اكثرا در دانشگاههاي وابسته به ارتش، بخصوص در حوزه هواپيماهاي نظامي و مطالعات فني نظامي حضور داشتند. او با اشتراك گذاشتن علايق خود به ورزش و سلاح گرم توانسته بود، ارتباطات خود را آغاز كند.
همچنين روز شنبه وزارت امور خارجه روسيه اعلام كرد كه به دنبال اطلاعاتي در مورد يكي از اتباع روس است كه روز 29 دسامبر توسط ايالات متحده دستگير شده است. گفته ميشود كه او در يكي از جزاير جنوبي متعلق به امريكا در اقيانوس آرام دستگير شده است. نام اين فرد سرگئي ماكارنكو نام دارد كه پس از دستگيري به فلوريدا فرستاده شده و روسيه خواهان دسترسي كنسولي به اين فرد در زندان است.
برخي رسانههاي محلي در فلوريدا گزارش دادند كه ماكارنكو در سال 2017 متهم به پولشويي و ارسال غيرقانوني كالاهاي نظامي به روسيه شده و دادگاه وي را مورد پيگرد قانوني قرار داده است. خبرگزاري اينترفاكس گزارش داد كه كنستانتين جاساچف رييس كميته امور بينالملل دوماي روسيه گفته است كه بازداشت ماكارنكو يكي از آخرين حملهها به شهروندان روسيه در خارج از چارچوب قوانين بينالمللي است. رياباكوف نيز عنوان كرد كه ما واقعا متاسفيم كه كماكان قوانين ايالات متحده به نحوي است كه شهروندان روسيه شكار ميشوند. همچنين رياباكوف به شهروندان روس براي سفر به ايالات متحده نيز هشدار داد و اعلام كرد، ممكن است در اين سفر با مشكل مواجه شوند.
حال آنگونه كه به نظر ميرسد، روسيه يك شهروند امريكايي و ايالات متحده دو شهروند روس را در زندان نگهداري ميكند و هر طرف ديگري را متهم به جاسوسي ميكند. حال بايد ديد كه اين جاسوسبازي تا كجا ادامه پيدا ميكند.