طي روزهاي اخير زلماي خليل‌زاد نماينده ويژه ايالات متحده در مذاكره با طالبان افغانستان مذاكراتي فشرده را با اين گروه تروريستي برگزار كرد و اين مذاكرات تا پنجشنبه شب ادامه داشت؛ مذاكراتي كه نشان مي‌دهد وارد روز پنجم شده و كماكان ادامه دارد. مجموعه شرايط در اين نشست حاكي از آن بود كه خليل‌زاد به عنوان نماينده امريكا قصد داشت كه اين مذاكرات با يك بيانيه و نتيجه ملموس به پايان برسد. گفته مي‌شود كه در اين مذاكرات طالبان با امريكا به يك توافق رسيده كه در گام اول جلوي گسترش القاعده و داعش را در افغانستان بگيرد. به گزارش واشنگتن اگزمينر طالبان بناست راه نفوذ القاعده از طريق داعش به افغانستان را بگيرد و اجازه حمله تروريستي نيز به آنها ندهد. لازم به ذكر است كه امريكايي‌ها از ماه جولاي گذشته طالبان را تحت فشار قرار دادهاند تا بتوانند به يك نتيجه ملموس دست پيدا كنند و اين موضوع اكنون تبديل به مهم‌ترين دستاورد مذاكرات ميان طالبان و ايالات متحده طي چند ماه اخير شده است. اما به نظر مي‌رسد كه اختلافات ميان طرفين در مذاكرات دوحه كماكان پابرجاست.
بحث جدول زماني براي خروج نيروهاي امريكايي از افغانستان از ابتدا يكي از اولويت‌هاي طالبان است. يك منبع آگاه در اين مذاكرات به وال استريت ژورنال گفت: بحث بر سر آينده پايگاه‌هاي ايالات متحده در افغانستان و 14هزار نيروي امريكا در اين كشور بناست در مذاكرات آتي مورد بررسي قرار گيرد.
در حال حاضر حضور نيروهاي امريكايي در افغانستان بيشتر جنبه آموزش و مشاوره نيروهاي امنيتي و حمايت از آنها دارد. ماموريت ناتو در سال 2014 رسما در افغانستان به پايان رسيد اما پس از توافق امنيتي بار ديگر نيروهاي امريكايي همكاري‌هاي خود در افغانستان را ادامه دادند و در برخي عمليات‌ها نيز مشاركت خود را از سر گرفتند.
هرچند كه در ماه گذشته ميلادي و پس از اعلام دونالد ترامپ مبني بر خروج نيروهاي امريكايي از سوريه خبرهايي منتشر شد كه دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده قصد دارد نيمي از نيروهاي امريكايي از افغانستان را خارج كند، اما گرت ماركوئيز سخنگوي شوراي امنيت ملي امريكا اعلام كرد، هيچ عزمي براي كاهش حضور نظامي امريكا در افغانستان وجود ندارد و ترامپ هيچ دستورالعملي را براي كاهش نيروهاي امريكايي از افغانستان به وزارت دفاع اعلام نكرده است.
با وجود اينكه زلماي خليل‌زاد و طالبان مذاكرات را از ماه جولاي آغاز كردند، اما پنتاگون طي ماه گذشته گزارشي در اين خصوص به كنگره داد كه عنوان شده بود، مذاكرات در بن‌بست است.
طبق گزارش‌ها نيروهاي امنيتي و ارتش افغانستان كنترل بخش‌هاي زيادي از مناطق اين كشور را از دست دادهاند و دولت افغانستان در برخي مناطق شهري نيز موقعيت بسيار متزلزلي دارد. در حال حاضر طالبان توانسته كنترل بخش‌هاي زيادي از مناطق روستايي افغانستان را به دست گيرد و همچنان به حملات خود به مراكز دولتي و نظامي كه از موقعيت ضعيفي برخوردار هستند، ادامه مي‌دهد.
چندي پيش شرايط به گونه‌اي پيش رفت كه طالبان هشدار داد كه تماس‌ها با زلماي خليل‌زاد را قطع مي‌كند، زيرا او براي انجام مذاكرات با دولت افغانستان در كابل براي حل و فصل اين درگيري‌ها پافشاري مي‌كند. نكته جالب توجه اينجاست كه طالبان هنوز دولت مستقر افغانستان در كابل را به رسميت نمي‌شناسد و با آنها نيز مذاكره نمي‌كند.
با اين حال سخنگوي طالبان روز دوشنبه اعلام كرده بود كه مذاكره با خليل‌زاد را به دليل اينكه امريكا پذيرفته كه به حضور خود در افغانستان پايان دهد و از افغانستان به عنوان پايگاهي عليه ديگر كشورها استفاده نمي‌كند، گفت‌وگوها را در دوحه ادامه مي‌دهد.
با اين حال طالبان در حالي بناست از حضور و نفوذ القاعده و داعش در افغانستان جلوگيري كند و جلوي تبديل شدن اين كشور به محلي براي استقرار گروه‌هاي تروريستي براي ضربه زدن به ديگر كشورها را بگيرد كه هفته گذشته طي يك حمله انتحاري ده‌ها نفر از نيروهاي امنيتي افغانستان را كشتند.
با اين حال آن‌گونه كه مطرح مي‌شود در پايان چهارمين روز مذاكرات ميان طالبان و امريكا، ايالات متحده اين موضوع را پذيرفته تا يك جدول زمانبندي را براي خروج نيروهاي اين كشور از افغانستان ارايه دهد. اما مذاكرات در حالي كماكان ادامه دارد كه تا زمان تنظيم اين گزارش اختلافات ميان طرفين بر سر برقراري آتش‌بس و همچنين مذاكره با دولت افغانستان كماكان پابرجاست. گفته مي‌شود كه حتي هيات طالبان عنوان كرده كه بحث اعلام آتش‌بس در سطح اختيارات اين تيم مذاكره‌كننده نيست.
تغيير رييس دفتر سياسي طالبان در قطر
روز گذشته در حالي كه عنوان مي‌شد، مذاكرات ميان طالبان و نماينده امريكا به روز پنجم رسيده است، عبدالغني برادر به عنوان رييس دفتر سياسي طالبان در قطر و مذاكره‌كننده ارشد با امريكا منصوب شد. بسياري اين تغيير را در راستاي رسيدن به توافق با امريكا مي‌دانند. جلسه‌اي كه روز دوشنبه آغاز شد، بنا بود دو روزه باشد اما اكنون به پنج روز كشيده شده است و نشان مي‌دهد، طرفين به پيشرفت‌هايي دست پيدا كرده و مذاكرات از حساسيت بالايي برخوردار است. طالبان عنوان كرده كه اين تغيير جديد در راستاي بهبود روند مذاكرات بوده است. به گزارش الجزيره البته هنوز مشخص نيست كه روند مذاكرات در روز جمعه چگونه پيش مي‌رود و آيا ملا برادر به اين مذاكرات اضافه خواهد شد يا خير. يك مقام ارشد طالبان به الجزيره اعلام كرده كه ملابرادر به زودي راهي قطر خواهد شد. او اكنون موقعيتي جديد را به دست آورده است، زيرا ايالات متحده خواستار برگزاري مذاكرات با مقام‌هاي ارشدتر طالبان بود. برخي معتقدند كه بن‌بست در مذاكرات به دليل كم بودن اختيارات تيم مذاكره‌كننده است. برادر يكي از چهار مهره اصلي تشكيل‌دهنده طالبان افغانستان در سال 1994بود و در چندين موقعيت كليدي در دوره حكومت طالبان نيز خدمت كرده است. او در سال 2010 در پاكستان دستگير شد اما در اكتبر سال گذشته آزاد شد و به خانواده‌اش در افغانستان پيوست. بر اساس گزارش‌هاي كارشناسان امنيتي، آزادي او در چارچوب بخشي از مذاكرات سطح بالا ميان طالبان و خليل‌زاد صورت گرفته است. برخي كارشناسان معتقدند كه حضور ملابرادر مي‌تواند يك تغيير عمده در رويكرد طالبان در به نتيجه رسيدن مذاكرات و روند صلح باشد. بايد ديد كه اين روند به كجا خواهد انجاميد.