رقم بودجه جشنواره تئاتر فجر به يك نگاه قديمي دامن مي‌زند
اهميتي براي هنرهاي نمايشي قائل نيستند
بابك احمدي
نادر برهاني مرند دبير سي‌وهفتمين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر شنبه شب در گفت‌وگو با برنامه «نقطه سر شب» راديو تهران صراحتا اعلام كرد با وجود مشكلات مالي موجود در دولت، وزارت ارشاد به خوبي از اين رويداد حمايت مي‌كند و جاي نگراني وجود ندارد. گرچه اگر حضور معاون امور هنري همراه با وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در جمع اعضاي دبيرخانه جشنواره را يك رفتار مرسوم در سال‌هاي اخير تلقي كنيم، چنين حمايتي تا اين لحظه در جشنواره سيوهفتم رخ نداده است. در همين حال شهرام كرمي، مديركل هنرهاي نمايشي روز گذشته اعلام مي‌كند بودجه جشنواره تئاتر فجر در مقايسه با سال گذشته تفاوت چنداني نداشته؛ «اعتبار دوره سيوهفتم به اندازه اعتبار دوره سي‌وششم است و براي اين دوره از جشنواره نيز اعتبار
۵ ميليارد و ۳۰۰ ميليون تومان مصوب شده است، سال گذشته اين ميزان بودجه براي جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر هزينه و براي امسال هم مصوب شد.»
اما نكته اينجاست كه با وجود افزايش چشم‌گير بهاي كالاهاي اساسي در فاصله بهمن 96 تا بهمن 97 چطور امكان دارد مسوولان وزارت فرهنگ و ارشاد فكري براي افزايش بودجه جشنواره نكرده باشند؟ نگاهي گذرا به سه دوره اخير برگزاري جشنواره فيلم فجر، با تمركز بر دوره «سي‌وپنجم» نشان مي‌دهد برپايي اين رويداد فقط در همين سه دوره اخير حدود 30 ميليارد تومان هزينه در بر داشته، حال آنكه جمع بودجه برگزاري جشنواره تئاتر فجر در
5 دوره اخير به سختي به چنين رقمي نزديك مي‌شود. كافي است به اين نكته توجه كنيم كه جشنواره تئاتر فجر بايد هزينه طراحي دكور، لباس، تمرين، رفت و آمد، اسكان و بسياري موارد ديگر را به گروه‌هاي نمايشي بپردازد و اصولا تئاتر، فيلم نيست كه از پيش تدوين شده و آماده نمايش باشد. گروه‌هاي تئاتري امسال تمام موارد موردنياز خود از پارچه گرفته تا مواد لازم در طراحي چهره و گريم را با قيمتي متفاوت از سال گذشته تهيه كرده‌اند. اتفاقي كه قطعا براي هنرمندان سينما هم رخ داده ولي بايد توجه كنيم بنيادها، نهادها و تهيه‌كنندگان خصوصي و غيرخصوصي زيادي از توليد آثار سينمايي حمايت مادي چشم‌گير مي‌كنند. در ميان تمام آثار حاضر در جشنواره سيوهفتم فيلم فجر كمتر نمونه‌اي وجود داشت كه تهيه‌كننده يا كارگردان آن به رقم توليد زير سه ميليارد تومان اشاره كنند. رويكرد حمايتي ميلياردي كه در تئاتر سراغ نداريم و قرار هم نيست تئاتر مثل سينما تهيه‌كننده داشته باشد، ولي دولت و نهادهاي حاكميتي طبق قانون موظفند از خلق و توليد آثار نمايشي حمايت كنند؛ اتفاقي كه هرگز رخ نمي‌دهد، درحالي كه همين نهادها بارها در طول سال انتظارات مشعشع خود از صحنه تئاتر و توانايي‌ها و ظرفيت‌هاي بالقوه موجود در هنرهاي نمايشي، اين «هنر مادر» را در افزايش آگاهي‌هاي عمومي و غيره تكرار مي‌كنند. مديركل هنرهاي نمايشي در بخش ديگري از اظهارات خود مي‌گويد: «رويكردمان صرفه‌جويي در هزينه‌هاست ولي در بخش بين‌الملل جشنواره سيوهفتم دچار چالش اساسي هستيم.» اينجاست كه بايد پرسيد آيا جشنواره جهاني فيلم فجر هم در برگزاري بخش جهاني با چنين چالشي مواجه مي‌شود؟ قطعا خير. چرا؟ اين پرسشي است كه طي سي‌وهفت دوره گذشته بي‌پاسخ مانده و همواره به يك نگاه دامن مي‌زند!