با مصوبه شوراي شهر تهران از اين پس خيابانهايي از پايتخت به نام بزرگان هنر خوانده ميشود. دستكم نام 20 شاعر، خواننده، بازيگر سينما و نويسنده زينتبخش خيابانهايي از تهران شد. اقدام شوراي شهر تهران در حالي عملي شده است كه برخلاف رويه پيشين بسياري از اين بزرگان در قيد حيات هستند ولي برخي نيز دعوت حق را پيشتر لبيك گفته بودند.
جمشيد مشايخي يكي از همين چهرهها بود؛ هنرمندي بيمانند كه با فوتش، نامش براي هميشه در تاريخ فرهنگ و هنر اين مرز و بوم به يادگار حك شد . در اولين جلسه شوراي شهر در سال جديد به پيشنهاد كميسيون فرهنگي و اجتماعي شوراي شهر، خيابان «ج» در منطقه يك تهران را به نامش نام زدند تا تكرار نام او، بهانهاي باشد براي يادآوري خدمات و هنرمنديهاي او. اين اقدام شوراي شهر كه اتفاقا با استقبال همه هموطنان و بهخصوص هنرمندان روبهرو شد، بهانهاي شد تا كميسيون فرهنگي و اجتماعي شوراي شهر طرحي را به صحن شورا آورد كه بر اساس آن تعدادي از خيابانهاي تهران به نام چهرههاي مطرح هنر و شعر و موسيقي اين مرزو بوم تغيير پيدا كند. بر اساس طرح ارايه شده اعضاي شوراي شهر تهران تصميم گرفتند كه خيابان «سپند» در منطقه يك به نام «عزتالله انتظامي»، بلوار فلامك جنوبي و شمالي در منطقه ۲ به نام «محمدرضا شجريان»، خيابان كوكب در منطقه ۲ به نام «غلامحسين اميرخاني» (خوشنويس)، خيابان نيلوفر در منطقه ۲ به نام «علي نصيريان»، خيابان معارف به نام «داود رشيدي» و ۲۴ متري سعادتآباد به نام «محمدعلي كشاورز» نامگذاري شود. اما اين پايان تغييرنام معابر تهران به نام هنرمندان و شاعران نبود، بلكه ديروز در شوراي شهر تهران مصوب شد تا نام ۱۲ كوچه به نام ۱۲ شاعر و اصحاب هنر نامگذاري شود. بنا به توضيحات محمدجواد حقشناس، عضو شوراي شهر تهران به پيشنهاد انجمن شاعران كه در خيابان شهيد كلاهدوز قرار دارد، مقرر شد كه ۱۲ كوچه در اطراف خانه شاعران به نام شعراي بنام ايران زمين نامگذاري شود.
در همين راستا، اعضاي شوراي شهر تهران با نامگذاري خيابانهايي به نام فروغ فرخزاد، اخوان ثالث، بيژن ترقي و… موافقت كردند و قرار شد خيابان دوم در خيابان شهيد نعمتي در محدوده شهيد كلاهدوز در منطقه ۳ به نام «منوچهر آتشي» نامگذاري شود.
همچنين ۱۱ خيابان كوچه ديگر در خيابان شهيد نعمتي در محدوده شهيد كلاهدوز به نام شعراي ديگر تغيير يافت كه بر اين اساس خيابان دوم به نام «عمران صلاحي»، خيابان چهارم به نام «محمد قهرماني»، خيابان پنجم به نام «بيژن ترقي»، خيابان ششم به نام «اسماعيل شاهرودي» نامگذاري شد. در همين آدرس خيابان هفتم به نام «پروين دولتآبادي»، خيابان هشتم به نام «اخوان ثالث»، خيابان نهم به نام «سيمين بهبهاني»، خيابان يازدهم به نام «فروغ فرخزاد»، خيابان دوازدهم به نام «فريدون مشيري»، خيابان شانزدهم به نام «محمدعلي سپانلو» و خيابان هجدهم به نام «سيدكريم اميريفيروزكوهي» نامگذاري شد.
بر همين اساس پيشنهاد داده شد كه خيابان بيستون به نام «محمود شاهرخي»، خيابان كاوه شرقي به نام «حسين منزوي»، خيابان ارغوان به نام «اميرهوشنگ ابتهاج»، كوچه ۱۸۶ غربي به نام «شهيد مجيد احدي»، يك ميدان بينام به نام «افق»، يك ميدان بينام ديگر در منطقه ۶ در شهرك والفجر به نام «علي حاتمي»، پل بينام حد فاصل تقاطع خيابان حافظ و خيابان آيتالله طالقاني به نام «حافظ» و پل بينام در تقاطع خيابان جمهوري و حافظ به نام «چهارسو»، بنبست منصور به نام «يحيي مافي»، كوچه رهبري به نام «سيمين دانشور» و كوچه دوازدهم به نام «علي معلم» نامگذاري شود.
يك انتقاد
اما رايگيري در مورد اين نامگذاريها چندان هم بيحاشيه نبود بهطوري كه زهرا نژادبهرام در انتقادي در مورد اين تغيير نامگذاريهاي گسترده آن را نافي حفظ هويت شهري دانسته و گفت: هويت يك منطقه و محله و ساختار يك خيابان و كوچه در طول ساليان سال به وجود آمده؛ اگر قرار باشد يك خيابان جديد، كوچه و گذر و معبر جديد را نامگذاري كنيم، اين روش نامگذاري صحيح است اما اينكه با هويت محله بازي كنيم، قابل درك نيست.
عضو هيات رييسه شورا گفت: به نظر در اين تغيير نام، تنها از شهرداران مناطق، نظرسنجي به عمل آمده؛ همه ما ميدانيم خانوادههاي برخي از اين بزرگان تمايل نداشتند نام عزيزانشان بر در و ديوار شهر باشد و واقعا به ما لطف كردند كه اجازه دادند؛ مشكلي كه اين شكل نامگذاريها دارند، گلايه مردم محلات است؛ آنها ميگويند هيچكس نظر ما را راجع به تغيير نام محلهمان نپرسيد.
نكته ديگري كه نژادبهرام به آن اشاره كرد، مشكل تمركز تغيير نامها در مناطق شمالي تهران اعم از ۱، ۲ و ۳ بود كه وي در اين زمينه نيز گفت: اين اساتيد متعلق به تمام شهر و حتي تمام كشورند و نبايد نامشان در مناطق شمال شهر تهران متمركز شود.
دفاع تمام قد
حجت نظري، عضو كميسيون فرهنگي و اجتماعي شوراي شهر در گفتوگو با «اعتماد» در خصوص فرآيند اين تغيير نامگذاريهاي گسترده گفت: تغيير نامهايي كه ديروز مطرح شد، حاصل 4 جلسه كاري كميسيون فرهنگي است كه با صلاحديد رييس شوراي شهر و براي تلف نشدن زمان جلسه، همگي در جلسه ديروز به راي گذاشته شد و خوشبختانه اعضا نيز به آنها راي دادند. وي در پاسخ به اين سوال كه پيشنهاد نامگذاريها از سوي چه شخص يا اشخاصي مطرح شده بود، گفت: برخي از اين نامها از سوي اعضاي كميسيون يا ساير اعضاي شوراي شهر پيشنهاد شده بود و برخي از بيرون از شورا پيشنهاد شده و برخي هم از سوي مجموعههايي مثل انجمن شعرا پيشنهاد شده بود كه در نهايت در جلسات كميسيون مطرح و در مورد آنها تصميمگيري شد. وي در پاسخ به اين انتقاد كه چرا تعدادي از اين نامگذاريها به معابري برميگردند كه در يك راسته قرار دارند و جمع شدهاند نيز گفت: اين رويه اتفاقا پيشنهاد خود خانه شعرا بود كه اسامي كوچهها و خيابانهايش منتهي به اين مجموعه، به نام برخي شعراي معاصر يا قديمي نامگذاري شود كه ما هم از آن تبعيت كرديم.
پس از انتشار ليست نامگذاريهاي انجام شده به نام برخي شعرا و هنرمندان، گروهي در فضاي مجازي با انتقاد از بين نامهاي مطرح شده، اسامي برخي شعرا و هنرمنداني ديده ميشود كه در دوره كنوني نامشان هميشه بحث برانگيز بوده است و به ليست اعلامي شوراي شهر انتقاد كردند. اما نظري با دفاع از اين اقدام كميسيون فرهنگي شورا و راي اعضاي شوراي شهر گفت: چرا بايد از اين مساله گلايه كنيم؟ الان مجلس به همراه شوراي نگهبان در حال تدوين قانوني هستند كه طبق آن تعداد كرسيهاي مجلس بر اساس راي گروههاي مختلف تقسيمبندي شود . مثلا اگر ليست اميد 60 درصد راي آورده بيشترين كرسي را داشته باشد . اگر ما نيز از همين منظر به مساله نگاه كنيم، بايد بگوييم اصولا هر فرد و هنرمندي بين تعدادي از طرفدارانش محبوبيت دارد و شايد منتقداني هم داشته باشد. براي همين اين دليل نميشود كه بخواهيم، بگوييم چون تعدادي از هموطنان از فلان هنرمند خوششان نميآيد بايد شهر و ساير شهروندان را از آثار و ياد آنها محروم كرد.
موضوع بعد رضايت خانوادههاي هنرمندان از نامگذاريهاي اخير است. نظري در خصوص اينكه آيا در نامگذاريهاي انجام شده از خود هنرمندان يا خانوادههاي آنها نظرخواهي شده است يا خير، گفت: بله ، در تمامي موارد از خود اين هنرمندان يا نزديكان آنها نظرخواهي و رضايت آنها جلب شده بود . حتي در يك مورد به ياد دارم يكي از هنرمندان عزيز به خاطر مناعت طبعي كه داشتند، راضي به اين كار نبودند ولي با صحبتهايي كه با خانواده ايشان انجام شد در نهايت رضايت آنها نيز اعلام شد . بنابراين همه اين تغيير نامها با رضايت كامل انجام شده است .
اين عضو كميسيون فرهنگي و اجتماعي شوراي شهر همچنين در خصوص ادامه اين رويه يعني نامگذاري معابر به نام مشاهير و هنرمندان گفت: ما مصمم به ادامه اين رويه هستيم، چرا كه معتقديم به اين روش ميتوان ذرهاي از ديني كه شهرو شهروندان و كشور به اين مفاخر بيبديل ايرانزمين دارد را جبران كنيم و به اين بهانه نامشان تا سالهاي سال بر منظر شهر حك شود . حتي به دنبال آن هستيم كه از ساير ابزار موجود مثل تابلوهاي در اختيار سازمان زيباسازي و ساير فضاهاي شهري نيز براي انتشار آثار اين هنرمندان و معرفي و بزرگداشت آنها استفاده كنيم.