عمران خان روز يكشنبه به تهران سفر مي‌كند
در انتظار فصل جديد روابط ايران-پاكستان
ميثم سليماني
روز گذشته رسانه‌هاي پاكستاني تاييد كردند كه روز يكشنبه عمران خان نخست‌وزير پاكستان در يك سفر رسمي به تهران سفر خواهد كرد. گفته مي‌شود در اين سفر معاون جديد وزير امور خارجه پاكستان يعني سهيل محمود، عمران خان را همراهي مي‌كند. روزنامه
The News پاكستان گزارش داده است، روابط ديپلماتيك ميان تهران و اسلام‌آباد طي چند وقت اخير با چالش‌هاي متعددي روبه‌رو بوده است، اما منابع ديپلماتيك عنوان كرده‌اند كه شرايط به حالت عادي بازگشته است.
لازم به ذكر است كه عمران خان از 9 ماه پيش كه اداره دولت پاكستان را برعهده گرفته است، پنج‌بار از كشورهاي عرب حاشيه خليج‌فارس بازديد كرده و اكنون در دوره‌اي عمران خان به ايران سفر مي‌كند كه ايران تحت فشارهاي تحريمي امريكا نيازمند همكاري به‌خصوص با كشورهاي همسايه است. روزنامه پاكستاني The news مي‌نويسد كه تهران ازجمله هدف‌هاي اصلي حملات دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات‌متحده و بنيامين نتانياهو نخست‌وزير اسراييل است كه هر دو از متحدان هند به حساب مي‌آيند.
منابع ديپلماتيك پاكستاني همچنين عنوان كردند كه سفر خان به كشورهاي حاشيه خليج‌فارس بيشتر براي دريافت كمك‌هاي مالي از اين كشورها بوده است. اما سفر به ايران بيشتر جنبه نمادين دارد و به نظر مي‌رسد به نوعي تمرين متعادل‌سازي روابط براي پاكستان به‌شمار مي‌آيد، چراكه بعيد به نظر مي‌رسد كه ايران بتواند در شرايط كنوني كمك‌هاي مالي ملموسي به پاكستان ارايه دهد، زيرا اكنون ايران نيز با چالش‌هاي زيادي تحت تحريم‌هاي امريكا مواجه است. اين منابع تاكيد كردند كه اين سفر مي‌تواند در بهبود روابط سياسي دو كشور و از بين بردن تحريكات ايجاد شده از سوي عناصر نامطلوب خاص در مرزهاي ايران كه حملات تروريستي را از مرزهاي پاكستان عليه ايران انجام دادند، كمك كند.
سهيل محمود معاون وزير خارجه جديد پاكستان نيز كه پيش از اينكه در اين سمت قرار گيرد سفير پاكستان در تركيه بوده و در جريان روند پرونده پاكستان و هند نيز قرار داشت، به‌طور كامل از حساسيت‌هاي روابط ميان پاكستان و ايران مطلع است و آن را درك مي‌كند و عملا اولين مسووليت او به نتيجه رساندن سفر ايران خواهد بود. البته پاكستاني‌ها معتقدند كه عمران خان و دولت او بايد مراقب اين نوع سفرها باشند زيرا زياد شدن اين نوع ارتباطات مي‌تواند كشورهاي عربي كه به صورت سنتي با پاكستان روابط خوبي دارند را به رفتارهاي پاكستان مشكوك كند. البته مي‌توان اين رويكرد را بيشتر از سمت عربستان‌سعودي و امارات‌متحده‌عربي ديد.
همچنين از جمله موارد احتمالي مورد بحث ميان مقام‌هاي دو طرف بحث خط لوله انتقال گاز ميان ايران و پاكستان و تجارت ميان دو كشور است.
منابع ديپلماتيك پاكستاني همچنين اظهار داشتند كه نخست‌وزير پاكستان پيش از ورود به تهران در شهر تاريخي و زيارتي مشهد توقف خواهد داشت و بناست ابتدا به زيارت حرم حضرت امام رضا(ع) برود و سپس از يكي از موزه‌هاي شهر مشهد ديدن كند.
در گذشته پاكستان همواره سعي داشته تا روابط نزديكي ميان كشورهاي عربي خليج‌فارس و ايران برقرار كند اما موفق نشد. خان اگرچه درخصوص اين موضوع صحبت كرده است اما به نظر مي‌رسد نيازهاي مالي پيچيده پاكستان، به خصوص از سمت عربستان‌سعودي، فضاي لازم حركتي را براي خان در اين زمينه محدود كرده است.
لازم به ذكر است كه كل برنامه‌ريزي سفر نخست‌وزير پاكستان به ايران توسط معاون وزير امور خارجه پاكستان تهمينه جنجوعا برنامه‌ريزي شد كه روز سه‌شنبه بازنشسته شد و پست خود را تحويل سهيل محمود داد. لازم به ذكر است او اولين معاون زن وزير امور خارجه پاكستان محسوب مي‌شد، بنابراين مي‌توان گفت كه سهيل محمود از اين پس نقش مهم و محوري را در تنظيم سياست و روابط خارجي پاكستان ايفا خواهد كرد.
نشريه The Nation پاكستان نيز درخصوص اين سفر مي‌نويسد، سفر عمران خان كه به دعوت حسن روحاني رييس‌جمهوري ايران صورت مي‌گيرد، مي‌تواند دوره جديدي از روابط دوجانبه ميان اسلام‌آباد و تهران را رقم بزند. اين بهترين شانس براي هر دو كشور است تا بتوانند رابطه خود را دوباره بازسازي كنند. دو كشور با وجود آنكه به لحاظ فرهنگي، زباني و مذهبي اشتراكات فراواني دارند، اما نتوانستند به خوبي از اين ظرفيت‌ها بهره‌برداري كنند. اين نشريه مي‌نويسد، اگر ما سعي كنيم روابط دوجانبه ميان تهران-اسلام‌آباد را روي يك نمودار نشان دهيم، منحني سينوسي را نشان مي‌دهد كه گاهي اوقات بسيار صميمانه و گاهي بسيار سرد است. اخيرا نيز دو طرف يك‌بار ديگر شاهد وخامت اوضاع در زمينه امنيت مرزي بودند و گفته مي‌شود امنيت مرزها از اصلي‌ترين محورهاي گفت‌وگوي ميان مقامات دو كشور خواهد بود، زيرا براي هر دو طرف بسيار مهم است كه مسائل امنيت مرزي به‌طور كامل حل شود.
اين نشريه پاكستاني همچنين تاكيد مي‌كند كه دو كشور در شرايط كنوني منطقه بايد بيش از گذشته از ظرفيت‌هاي خود براي توسعه زيرساختي و اقتصادي يكديگر بهره‌برداري كنند. هر دو طرف بايد بدانند كه يك دولت مستقل هستند و هر دوي آنها آزاد هستند تا با ديگر كشورها روابط خود را توسعه دهند و
هيچ يك نبايد به ديگري به دليل نزديكي به ديگر كشورها مشكوك شود. با وجود اين هيچ يك از اين دو كشور نبايد اجازه دهند كه يك كشور عامل بي‌ثباتي آنها شود. هر دو طرف بايد به صورت سالم همكاري‌هاي خود را توسعه دهند و اين همان چيزي است كه پاكستان و ايران بايد به آن دست پيدا كنند.