آماده‌باش براي مقابله با ملخ‌ها

گروه اجتماعي| حمله ملخ‌ها به مزارع شش استان بوشهر، فارس، هرمزگان، جنوب كرمان، سيستان و بلوچستان و خوزستان ادامه دارد. حمله ملخ‌ها از بهمن ماه سال گذشته آغاز شده و از همين رو بنا به اعلام مسوولان سازمان حفظ نباتات 200 هزار هكتار از مزارع و باغات كشاورزي ايران در خطر قرار گرفته‌اند. محمدرضا درگاهي، رييس سازمان حفظ نباتات ديروز اعلام كرد كه تاكنون 38 هزار هكتار مزارع كشاورزي در شش استان ياده شده از سوي اين سازمان سم پاشي شده است. اما اين ميزان سم پاشي با توجه به بزرگي بحران پيش آمده در كشور، كافي نيست. به گزارش مهر درگاهي ديروز، گفت: «در شش استان جنوبي كشور 10 فروند هواپيما وجود دارد. در جاهايي كه امكان استفاده از هواپيما نباشد از ماشين‌هاي مخصوص سم‌پاشي استفاده مي‌شود. هر ملخ بين 250 تا 300عدد تخم‌گذاري مي‌كند و بسته به اقليم بين 10 تا 60 روز طول مي‌كشد تخم‌ها خارج شده و به صورت پوره درآيند. در واقع هر ملخ بالغ توانايي تكثير به 300 ملخ را دارد. براي همين تلاش ما اين بود با ملخ بالغ مبارزه كنيم.» همين توضيح درگاهي به اندازه كافي گوياي وضعيت پيش آمده براي مزارع كشور است. رييس سازمان حفظ نباتات با بيان اينكه «تا امروز كار خوبي براي مبارزه با ملخ‌ها انجام شده» احتمال شكست شيوه فعلي مبارزه با ملخ‌ها را رد نكرد و گفت: «اگر نتوانيم وضع فعلي را كنترل كنيم به حمايت ملي نياز داريم.» بنا به توضيح او حمله ملخ‌ها از جنس آفت عمومي است و وظيفه مبارزه با آن بر عهده دولت است. استان هرمزگان تاكنون در خط مقدم مبارزه و سم پاشي بوده است. اما آنچه مسوولان را نگران كرده اين است كه حمله ملخ‌ها بر كشاورزي استان‌هاي فارس و خوزستان به عنوان دو منطقه مهم كشاورزي ايران اثر سوء بگذارد. بسياري از مزارع كشاورزي خوزستان اين روزها به دليل سيل آسيب جدي ديده و حالا با حضور ملخ‌ها بيم آن مي‌رود كه كشاورزي اين استان مهم كشور، ضربه‌اي جدي بخورد. در روزهاي گذشته مطابق معمول مواقعي كه بحراني در كشور شكل مي‌گيرد، بازار شايعه‌ها هم داغ شده و در برخي شبكه‌هاي اجتماعي شمار ملخ‌ها را قريب به 50 ميليون تخمين زده بودند. اما سعيد معين، مدير مبارزه با آفات عمومي و همگاني سازمان حفظ نباتات به ايسنا گفته است كه اين تعداد واقعيت ندارد: «اين‌كه ۵۰ ميليون ملخ در راه ايران هستند درست نيست و صحت ندارد، اما امسال وضعيت به مراتب بدتري نسبت به سال‌هاي گذشته در زمينه هجوم ملخ‌ها داريم، چرا كه تجمع دسته‌هاي ملخ در عربستان سعودي ايجاد شده و به صورت گروه گروه اين ملخ‌ها در حال حمله به شمال شبه جزيره عربستان سعودي و نهايتا مرزهاي جنوبي كشور هستند.» به گفته او براساس تعريف فائو ملخ‌ها در يك گروه ممكن است از هزار تا چند ده هزار فراواني داشته باشند و دسته شامل گروه‌هاي بسياري از ملخ است كه ممكن است تا ۵۰ ميليون هم برسد، اما براساس پيش‌بيني فائو و گزارش‌هاي رسيده گرچه ممكن است تعداد ملخ‌هايي كه از آفريقا به شبه جزيره عربستان سعودي آمده‌اند حتي بيش از ۵۰ ميليون ملخ باشند، اما همه اين ملخ‌ها به صورت ميليوني و دسته‌اي به ايران نمي‌آيند بلكه گروه گروه حركت خود را آغاز كرده‌اند. بنا به گفته مدير مبارزه با آفات عمومي و همگاني سازمان حفظ نباتات بيش از هزار نفر به اضافه تجهيزات هوايي و زميني مشغول انجام عمليات مبارزه با ملخ‌هاي مهاجم شده‌اند. معين با بيان اينكه هيچ نگراني بابت مقابله با ملخ‌هاي مهاجم نداريم و تاكنون بيش از يك ميليون ملخ در عمليات‌هاي سازمان حفظ نباتات معدوم شده‌اند، گفت: مشكل اصلي در اين زمينه اعتبارات است كه بتوانيم در ارديبهشت‌ماه با توجه به پيش‌بيني‌هاي صورت گرفته آمادگي خود را براي هجوم ملخ‌ها بيشتر كنيم. در اين زمينه پيشنهاد اعتبار ۱۲ ميليارد توماني را به ستاد بحران كشور ارايه كرده‌ايم و با ۱۰ ميليارد تومان آن موافقت شده اما هنوز هيچ اعتباري به سازمان حفظ نباتات براي اجراي عمليات مبارزه با ملخ‌هاي مهاجم داده نشده است. به گفته معين و براساس هشدارهاي فائو و بررسي‌هاي صورت گرفته اوج طغيان و حمله ملخ‌ها از شبه جزيره عربستان سعودي به ايران كه تاكنون استان‌هاي بوشهر، هرمزگان و خوزستان را درگير كرده و ممكن است استان فارس را نيز درگير كند، در ارديبهشت‌ماه اتفاق خواهد افتاد بنابراين بايد آمادگي لازم را براي مقابله با آنها داشته باشيم و در اين راستا به بودجه نياز داريم و هرچه سريع‌تر بايد تخصيص پيدا كند. اما اين بحران ابعاد ديگري هم دارد. عليرضا نادري، حشره‌شناس در گفت‌وگو با فارس با اشاره به هشدار فائو بر رشد و نمو ملخ‌ها و احتمال حمله اين حشرات به ايران پيش از وقوع آن، گفت: سمپاشي هوايي كه مهم‌ترين روش مقابله با ملخ‌ها عنوان مي‌شود، مي‌تواند اكوسيستم منطقه را مورد تهديد قرار دهد. چند هفته قبل از وقوع اين حمله كانون‌هاي رشد و نمو ملخ در كشورهاي حاشيه خليج‌فارس گزارش شده و به كشورهاي منطقه اعلام شده بود كه بايد براي مقابله با حمله ملخ‌هاي صحرايي آماده باشند، اما مسوولان ما دير اقدام كردند. به گفته نادري با توجه به سرعت پرواز ملخ‌هاي صحرايي كمتر از دو روز زمان لازم است كه ملخ‌ها از خليج‌فارس به سمت ايران بيايند. اين حشره‌شناس اين هجوم را به دليل ترسالي كوتاه‌مدت كاملا طبيعي عنوان كرد و با اشاره به تغيير كاربري اراضي طبيعي و چراي بي‌رويه دام در بسياري از مناطق مورد هجوم قرار گرفته، گفت: ملخ‌ها به سمت مناطق سبز حركت مي‌كنند و طبيعي است كه آنها به سمت زمين‌هاي كشاورزي هدايت شدند و ما بايد منتظر چنين خسارت طبيعي بوديم. نادري با اشاره به نقش موثر عقرب‌ها در جلوگيري از حمله ملخ و گسترش جمعيت آنها اظهار داشت: عقرب‌ها به صورت طبيعي نوزادان ملخ‌ها را به صورت شبانه مي‌خوردند و از جمعيت آنها مي‌كاهند اما در دو سال گذشته با موج جمع‌آوري گونه‌هاي عقرب در استان‌هاي مختلف كشور به جهت سودآوري مواجه شده‌ايم كه باعث كاهش چشمگير تعداد عقرب‌ها در طبيعت شد. نادري افزود: شايد يكي از دلايل بحراني شدن حمله امسال ملخ‌هاي صحرايي به كشور همين كاهش تعداد عقرب‌ها باشد.

فعلا مهم‌ترين راه‌حل پيش رو استفاده از شيوه‌هاي امتحان شده مبارزه با آفات است. مسوولان سازمان حفظ نباتات اميدوارند با تامين اعتبار لازم بتوانند موج بعدي حمله ملخ‌ها را هم كنترل كنند در غير اين صورت كشاورزي ايران با خطري جدي روبه‌رو خواهد بود.