نوتردام و جان سوخته فرهنگ
محيط طباطبايي
در تغيير و تحولاتي كه بشر در دهه‌هاي اخير تجربه كرده، مردم در مناطق مختلف جهان در وجوه مختلف فرهنگي و اطلاعاتي به هم نزديك‌تر و از فاصله‌ها كاسته شده است. در چنين فضايي آنچه از گذشته بشر به جا مانده، تنها به يك قوم يا فرهنگ خاص تعلق ندارد و ميراثي مشترك قلمداد مي‌شود.
يونسكو به اشكال مختلف از اين ميراث حفاظت مي‌كند، در يكي از دسته‌بندي‌ها، ما سايت‌هاي ميراث جهاني يونسكو را داريم كه برمبناي مجموعه‌اي از شاخص‌ها از سوي كارشناسان اين نهاد انتخاب مي‌شوند.
كليساي نوتردام يكي از بناهاي تاريخي ثبت شده در يونسكو است. اما فراتر از وجوه تاريخي و هنري، اين كليسا در ادبيات، شعر و سينما و ابعاد مختلف هنري بازنمود داشته و بخشي از حافظه انسان امروزي قلمداد مي‌شود.
چنين جايگاهي را در تابلو «موناليزا» اثر لئوناردو داوينچي هم مي‌بينيم، به طوري كه براي برخي انگيزه رفتن به موزه لوور ديدن اين تابلو است.
كليساي نوتردام تنها ميراثي متعلق به پاريسي‌ها، فرانسوي‌ها، اروپايي‌ها يا فرانسوي‌زبانان جهان نيست، اين كليسا براي كل جامعه فرهنگي جهان اثري ارزشمند است. اينكه كليساي نوتردام از ميراث تاريخي پاريس و فرانسه فراتر است و در فهرست ميراث بشري قرار دارد، از آن روست كه اين كليسا حتي براي آنكه هرگز پاريس را نديده نيز خاطره‌اي دارد، كافي است گوژپشت نوتردام را خوانده باشد يا روي پرده سينما يكي از فيلم‌هاي مربوط به جنگ دوم را كه در پاريس مي‌گذرد
ديده باشد.
اين‌گونه است كه نوتردام از خاطره مردم يك شهر وسيع‌تر مي‌شود و تبديل به خاطره مشترك همه اهالي فرهنگ و هنر در سراسر دنيا مي‌شود و به اين ترتيب مي‌توان گفت آنچه در شامگاه غم‌انگيز دوشنبه گذشته در پاريس سوخت، بخشي از ميراث ناملموس بشريت است زماني كه نوتردام دچار حريق شد، خبر آتش‌سوزي در سرتيتر همه خبرگزاري‌هاي جهان قرار گرفت و همگان را در بهت و ناراحتي فرو برد. در ايران ما در قالب ايكوم مراتب همدردي خود را با جامعه فرهنگي فرانسه بيان و تمايل خود را به همكاري با آنها در صورت نياز اعلام كرديم.
ما در ايران تجربه سوختن يك اثر تاريخي را در سده‌هاي گذشته داشته‌ايم، كاخ چهلستون كه در زمان شاه‌عباس اول و دوم ساخته شد، در دوران شاه‌سلطان‌حسين آخرين پادشاه صفويه طعمه حريق شد و بخش‌هايي از آن از بين رفت. خوشبختانه قدرت اقتصادي و هنري در اين دوران به بازسازي كامل اين بنا كمك كرد.
ما بسيار خوش‌شانس هستيم كه كاخ چهلستون را در كنار خود داريم و اميدواريم كه اين اتفاق براي آثار تاريخي ما و به ويژه سايت‌هاي ثبت شده در ميراث جهاني يونسكو پيش
نيايد.
البته در زلزله بم يكي از سايت‌هاي ما يعني ارگ بم با چالش جدي مواجه شد اما كمك‌هاي جهاني به واسطه همين حساسيت جهاني در ابعاد مختلف كارشناسي و... به ايران سرازير شد تا دنيا از اين ارگ محروم نشود.