در اصلاحيه «آيين‌نامه انضباطي دانشجويان» افزوده شد
ورود شوراي انضباطي دانشجويان به فضاي مجازي
گروه اجتماعي
«اصل واژه انضباطي كه سال‌هاست به كار گرفته مي‌شود به نوعي تحريك‌كننده و حساسيت‌زاست و به جاي اين واژه مي‌توان از واژه‌هاي مناسب‌تري مانند مسووليت اجتماعي استفاده كرد تا از بار معنايي منفي واژه انضباطي كاسته شود.» سيدسعيدرضا عاملي، دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي در جلسه بحث و بررسي پيشنهادهاي اصلاحي و تكميلي «آيين‌نامه انضباطي دانشجويان» كه روز دوم ارديبهشت برگزار شد تعريف جديدي از اصطلاح «مسووليت اجتماعي» ارايه داد. حالا از اين شورا كه قرار بود آيين‌نامه را اصلاح كند، خبر مي‌رسد كه تخلف در فضاي مجازي هم به بندهاي اين آيين‌نامه انضباطي افزوده شده است.
جاماسب نوذري، مديركل امور دانشجويان داخل سازمان امور دانشجويان روز گذشته به ايرنا خبر داد: «رسيدگي و برخورد با تخلفات دانشجويان در فضاي مجازي به اصلاحات آيين‌نامه انضباطي دانشجويان، اضافه شد.»
او گفته است كه برخوردهاي انضباطي با دانشجويان هيچ تغييري نكرده و طبق روال گذشته به تخلفات رسيدگي مي‌شود. اما با اصلاحيه جديد، تخلفات پژوهشي و علمي در پايان‌نامه و مقاله كه قانون آن هم مصوب شده است در اين آيين‌نامه گنجانده شد و البته به موازات اين موضوع فضاي مجازي هم به محدوديت‌هاي دانشجويان افزوده شده است: «انتشار عكس‌هاي غيراخلاقي يا مرتكب شدن كار خلاف اخلاق در فضاي مجازي همچنين انتشار تصاوير نامناسب در كانال‌هاي اطلاع‌رساني، شامل برخوردهاي انضباطي با دانشجويان مي‌شود.»
آنچه نوذري در توضيح تخلفات مجازي گفته است توضيحي بسيار كلي است.
باقر انصاري، حقوقدان با اشاره به همين توضيح كلي به «اعتماد» مي‌گويد: «بعيد مي‌دانم در متن آيين‌نامه براي تخلفات فضاي مجازي شرط و شروطي گذاشته نشده باشد و همين قدر كلي بخواهند عمل كنند.»
او كه در دولت اصلاحات ناظر بر برخي تحولات در آيين‌نامه انضباطي دانشجويان بوده است، توضيح مي‌دهد: «در دولت اصلاحات آيين‌نامه دانشجويي بازنگري شد؛ در آن جلسات كلمه «كميته» تبديل شد به «شورا»، «جرم» تبديل به «تخلف» شد و «مجازات» به «تنبيه» يعني عبارت‌هاي قانون مجازاتي در آن آيين‌نامه اصلاح شدند. اما در جريان تحولات بعدي نيستم. در آن آيين‌نامه هم ذكر شده بود كه اگر دانشجويي در بيرون از دانشگاه مرتكب يك جرم عمومي شود مثل قتل يا اعمال ديگر شرط گذاشته بودند كه اگر به شؤون دانشگاه و دانشجويي لطمه بزند، شوراهاي انضباطي مي‌توانند به آن رسيدگي كنند. حدس من اين است كه مي‌خواهند اين وضعيت را در فضاي مجازي هم تسري بدهند. يعني اگر دانشجويي به عنوان يك كانال فعاليت مي‌كند و همه او را با عنوان دانشجوي فلان دانشگاه مي‌شناسند، دانشگاه مي‌خواهد در اين زمينه ورود پيدا كند.»
در صحبت‌هاي نوذري به صورت مشخص در مورد انتشار «عكس‌ها و تصاوير خلاف اخلاق» اشاره شده است. اگر مبناي خلاف اخلاق توضيح كاملي نداشته باشد آيا مي‌توان انتظار داشت كه شاهد حضور نوعي گشت ارشاد مجازي براي كنترل دانشجويان باشيم؟
باقري در اين مورد مي‌گويد: «قطعا بحث‌هايي كه مطرح است در مورد فعاليت‌هاي خارج از فضاي خصوصي است. يعني حدسم اين است كه شامل محيط‌هاي خصوصي نمي‌شود. اصولا بايد اينگونه باشد.»
او البته اين توضيح را هم اضافه مي‌كند: «در حال حاضر هم برخي دانشجويان مي‌گويند كه فلان نهاد ما را احضار كرده و در مورد عكس پروفايل توضيح خواسته‌اند. يعني در حال حاضر هم كنترل‌هايي هست اما چون رويه سليقه‌اي بوده شايد خواسته‌اند آن را نظام‌مند كنند اما در حال حاضر و بر مبناي حقوقي تا متن كامل آيين‌نامه در دسترس نباشد نمي‌شود نظر دقيق داد. بايد ديد متن مصوب چيست و بر مبناي آن اظهارنظر كرد.»
اصطلاح مسووليت اجتماعي تعريف مشخص خود را دارد. اما اين تعريف مشخص در جلسه شوراي عالي انقلاب فرهنگي و در جريان اصلاح آيين نامه انضباطي دانشجويان در معرض تغيير محتوا قرار گرفت چون به گفته دبير اين شورا نسبت به كلمه «انضباط» حساسيت وجود دارد. تا پيش از انتشار متن كامل و اصلاح‌شده آيين‌نامه انضباطي دانشجويان نمي‌توان در مورد منظور از كلمات «غير اخلاقي» و «نامناسب» اظهارنظر حقوقي كرد، تنها مي‌توان اميدوار بود كه آنچه به صورت سليقه‌اي در مورد به كار بردن واژه‌اي مانند مسووليت اجتماعي اعمال شده است در مورد فعاليت دانشجويان در فضاي مجازي و تفكيك فضاي عمومي و خصوصي آنها مصداق پيدا نكند.