ابعاد نظامي بحران سوريه پس از 8 سال رفته رفته به سمت نقطه پايان پيش ميرود. اما اكنون يك منطقه در سوريه باقي مانده كه تبديل به گره كور بحران سوريه شده و هنوز باز نشده است. ادلب كه اكنون در اختيار نيروهاي شورشي و تروريستها قرار دارد به اصليترين دغدغه دولت سوريه براي پايان بحران نظامي تبديل شده است. شورشيان و تروريستها در اين منطقه با حمايت تركيه و توافقي كه اين كشور با روسيه دست پيدا كرد، توانستند موقعيت خود را حفظ كنند. اما اكنون شرايط به جايي رسيده است كه بايد هرچه سريعتر بحران ادلب به پايان برسد و به نظر ميرسد قدم به قدم ارتش سوريه در حال پيشروي در اين راستاست تا بتواند تنها منطقه باقيمانده در اختيار مخالفان را از آنها پس بگيرد. طي روزهاي اخير نيز عملياتهاي متعددي در اطراف ادلب آغاز شده است. خبرها حاكي از آن است كه ارتش سوريه از روز يكشنبه عملياتي را عليه گروههاي وابسته به القاعده در يك روستايي در جنوب غربي استان ادلب آغاز كرده است. طبق گزارشها درگيريهاي شديدي ميان ارتش و تروريستهاي جبهه النصره در گرفته است. بر اساس گزارشي كه دفتر اموربشردوستانه سازمان ملل ارايه داده است از زمان آغاز درگيريهاي مجدد در منطقه ادلب بيش از 180 هزار نفر آواره شدهاند و بيش از 120 نفر نيز كشته شدهاند. گفته ميشود كه در درگيريهاي اخير حتي بيمارستانها نيز در امان نبودند و مورد حمله قرار گرفتند.
با اين وجود خبرگزاري دولتي ساناي سوريه گزارش داد كه عمليات ارتش سوريه كه از روز شنبه آغاز شده، توانسته مراكز متعددي كه متعلق به جبهه النصره در حومه جنوبي ادلب بوده را از بين ببرد. بر اساس اين گزارش نيروهاي ارتش توانستهاند تعدادي از تروريستهايي كه پيشتر به مناطق امن حمله كرده بودند و توافق آتشبس را زيرپا گذاشته بودند را از بين ببرند.
طبق گزارش ديدبان حقوق بشر سوريه كه در بريتانيا مستقر است، حملات به مناطق ادلب و حما به شدت گسترش پيدا كرده و اين دو منطقه اصليترين هدف ارتش سوريه براي شكست آخرين پايگاه و مناطق در اختيار شورشيان محسوب ميشود.
اگرچه در اين بين انتقادهاي زيادي در خصوص تلفات غيرنظامي مطرح شده است، اما گزارشها حاكي از آن است كه جبهه النصره اجازه خروج غيرنظاميان از مناطق تحت كنترل خود را نميدهد و شرايط خروج آنها را از نبرد به شدت سخت كرده تا به وسيله آنها بتواند يك سپر انساني در مناطق مورد حمله قرار گرفته ايجاد كند.
طبق گزارش سازمان ملل از روز 28 آوريل درگيريها ميان نيروهاي دولتي و گروههاي مسلح و تروريستي روز به روز افزايش يافته است. اين سازمان خاطرنشان كرد كه در روز 8 ماه مه نيروهاي سوري عمليات زميني گستردهاي را در ادلب آغاز كردند كه روي جمعيت غيرنظامي، تاسيسات زيربنايي و خدماتي اين استان شمالي اثرگذار خواهد بود.
نيروهاي كلاه سفيد كه به صورت داوطلبانه در سوريه مشغول فعاليت و درمان غيرنظاميان هستند، اعلام كردند كه افزايش و شدت حملات باعث بيشتر شدن تلفات غيرنظامي در ادلب شده است.
اما هنوز مشخص نيست كه آيا تمام مسووليت افزايش تلفات غيرنظامي در ادلب و حماي سوريه بر عهده نيروهاي نظامي سوري است يا برعهده تروريستهاست. شوراي امنيت سازمان ملل نيز روز جمعه به وقت نيويورك تشكيل جلسه داد و اعضاي آن از جمله انگليس، امريكا و فرانسه نسبت به افزايش تلفات غيرنظامي هشدار دادند. سفير بلژيك در سازمان ملل نيز به سيانان گفت: ما وقايع را دنبال ميكنيم و اكنون بيش از 150 هزار نفر آواره شدهاند و در اين درگيريها زيرساختهاي غيرنظامي از جمله بيمارستانها و مدارس مورد حمله قرار گرفتند و ما نسبت به اين شرايط نگران هستيم. طبق گزارش سيانان بمبارانها در ادلب توسط روسيه انجام ميشود كه توسط تركيه نيز محكوم شده است. تركيه و روسيه پيشتر در خصوص آتشبس در ادلب به توافق رسيده بودند اما پس از ماهها روسيه نيز قصد دارد تا منطقه را از وضعيت بلاتكليفي خارج كند.
خلوسي آكار وزير دفاع تركيه به خبرگزاري آنادولوي تركيه گفت: بحرانهاي بشردوستانه روز به روز افزايش مييابد و اين ظرفيت وجود دارد كه اين فضا به سمت يك فاجعه پيش برود. ما انتظار داريم كه روسيه يك اقدام موثر در اين زمينه انجام دهد و نيروهاي ارتش سوريه را متوقف كند و به سرعت در مرزهاي تعيين شده در توافق كاهش تنش آستانه در جنوب ادلب بازگردد.
اكنون در شرايطي تركيه و برخي كشورها صحبت از توقف جنگ در ادلب ميكنند كه خطر رشد و گسترش گروههاي تروريستي در اين منطقه به شدت نگرانكننده است. روز گذشته خبرگزاري المصدر تصاويري را منتشر كرد كه نشان ميداد گروه تروريستي امارت قفقاز كه عمدتا از چچنيها تشكيل شده در حومه دمشق ديده شدهاند و با يكديگر عكس گرفتهاند. اين گروه كه يك گروه تروريستي خارجي شناخته ميشود در چندين جنگ عليه ارتش سوريه حضور داشته و حتي در جنگ حلب در سال 2016 نيز شركت كردهاند.
اين گروه تروريستي معمولا به عنوان گروههاي تاثيرگذار در جنگ شناخته ميشود، به خصوص آنكه آنها ميتوانند در عملياتهاي ويژهاي تعدادي از نيروهاي طرف مقابل خود را به گروگان بگيرند. در تصاوير منتشر شده از اين گروه ميتوان دريافت كه آنها در حالت استراحت و آمادهباش براي نبرد در حما هستند. اين بخش از شمال غربي سوريه در سال جاري ميلادي شاهد درگيريهاي جدي بوده است.
نبرد آزادسازي ادلب آغاز شده است
نخستوزير سوريه روز گذشته اعلام كرد: عمليات آزادسازي ادلب آغاز شده و هيچ چيزي نميتواند مانع آن شود. به گزارش ايسنا و به نقل از سايت سوريهنيوز، عماد خميس، نخستوزير سوريه در سخنراني كه در پارلمان كشورش داشت، گفت: عمليات آزادسازي استان ادلب با همت نيروهاي مسلح كشور آغاز شده است و هيچ ديوار و پوششي مانع آن نخواهد شد؛ حال بازيهاي غرب يا گروههاي تكفيري بازيچه دست آن در اين استان هر چه كه باشد، اما در نهايت نور به ادلب راه پيدا خواهد كرد، همانطور كه در مناطق خارج از كنترل دولت در شرق كشور نيز همين امر رخ خواهد داد.
عماد خميس اظهار كرد: سوريه براي مقابله با استعمار غرب به رهبري امريكا وارد جنگ اقتصادي جديدي شده است، هدف سوريه در اين جنگ در هم شكستن محاصره امريكاست كه با هدف فشار اقتصادي و تحريك مردم عليه دولت انجام ميشود؛ به ويژه اينكه اكنون نشانههايي از بهبود وضعيت اقتصادي با فعاليت دوباره صدها كارگاه و كارخانه توليدي و بهبود تدريجي صادرات سوريه آشكار شده است.
نخستوزير سوريه افزود: مقابله با محاصره امريكا و همپيمانانش خود جنگي است كه اقدامات غير متعارفي را براي تامين نيازهاي وارداتي و غيروارداتي كشور ميطلبد و نيازمند بازنگري جامع در مورد شيوهها و راهكارهاي سرمايهگذاري و بهرهبرداري از منابع است. دمشق نيز از چند ماه قبل بر اساس باوري كه به توانمنديهاي موسسات و مردم خود در عبور از اين مرحله و موفقيت در غلبه بر پيامدهاي محاصره دارد، تلاشهاي خود در اين زمينه را آغاز كرده است.