درباره گزارش هزينه‌هاي مالي سي‌وهفتمين جشنواره تئاتر فجر
انجمن هنرهاي نمايشي شفاف‌نمايي مي‌كند
بابك احمدي
شهرام كرمي، مديركل هنرهاي نمايشي روز شنبه و در جريان سومين و آخرين جلسه از سلسله نشست‌هاي آسيب‌شناسي جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر به صراحت بيان كرد: «گزارش كامل جشنواره سي و هفتم در راستاي شفاف‌سازي تنظيم شده است و تمام جزييات از جمله هزينه‌هاي آن منتشر خواهد شد و در اين جا تنها به بخش كوچكي اشاره مي‌كنم كه به نسبت سال قبل 15 درصد افزايش هزينه داشته است.»
در همين راستا طبق وعده كرمي، انجمن هنرهاي نمايشي ايران صبح روز گذشته اقدام به انتشار فهرست هزينه‌هاي برگزاري سي و هفتمين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر كرد. رويكردي كه در يكي، دو سال اخير از سوي سيدعباس صالحي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در دستور كار نهادهاي زيرمجموعه وزارتخانه قرار گرفته گرچه، اما و اگرها همچنان پابرجاست. در نمونه اخير به صراحت مي‌توان رويكرد دوگانه انجمن هنرهاي نمايشي در انتشار ريزهزينه‌ها را مشاهده كرد، به ويژه در مقايسه فهرست هزينه‌هاي جشنواره تئاتر فجر در دوران دبيري فرهاد مهندس‌پور و سالي كه نادر برهاني‌مرند سكان هدايت اين رويداد را برعهده گرفت. متن منتشر شده توسط انجمن هنرهاي نمايشي از اين‌رو پرسش برانگيز است كه وقتي پاي انتشار اطلاعات مديران پيش از خودشان به ميان مي‌آيد، ارقام هزينه شده در سي‌وششمين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر با جزييات در اختيار رسانه‌ها قرار مي‌گيرد اما زماني كه بحث جشنواره سي‌وهفتم مطرح مي‌شود با شكل متفاوتي از ارايه آمار مواجهيم. براي نمونه گزارش مورد نظر به مجموع هزينه‌هاي مربوط به «ارزيابي»، «انتخاب» و «داوري» آثار اشاره مي‌كند. بنابراين گرچه اقدام صورت گرفته در راستاي تاكيد وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و همچنين وعده مديركل هنرهاي نمايشي و دبير سي و هفتمين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر در زمينه شفاف‌سازي مالي اين رويداد تئاتري به اجرا درآمده اما آنچه رخ داده بيشتر به شفاف‌نمايي شباهت دارد تا شفافيت.
بر مبناي اين گزارش هزينه كلي جشنواره سي و هفتم تئاتر فجر مبلغ ۶۵، ۵۰۱، ۰۷۶، ۹۶۲ ريال بوده كه اين هزينه كلي در بخش‌هاي مختلف صرف شده است. بخش‌هايي كه براي برگزاري سي و هفتمين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر هزينه‌بر بوده‌اند، طبق اعلام انجمن هنرهاي نمايشي ايران عبارتند از: دبيرخانه، بخش ارزيابي، انتخاب و داوري آثار، بخش كمك هزينه‌هاي مربوط به آثار منتخب نمايشي در ۸ بخش، بخش روابط عمومي و تبليغات به همراه هزينه‌هاي برگزاري مسابقه پوستر و عكس جشنواره و هزينه‌هاي سامانه فروش بليت، هدايا و جوايز و هزينه‌هاي امور اجرايي، امور بين‌الملل، تشريفات، انتشارات و پژوهش، ويژه برنامه‌هاي چهل سالگي انقلاب اسلامي، بخش به علاوه فجر، همايش استاني و فجر استاني. هزينه‌هاي كلي صرف شده در هر يك از اين بخش‌ها از سوي انجمن هنرهاي نمايشي ايران اعلام شده ولي از جزييات آن خبري نيست. به عنوان مثال در بخش كمك هزينه‌هاي مربوط به آثار منتخب نمايشي در ۸ بخش مبلغ ۱۲، ۴۱۵، ۰۰۰، ۰۰۰ ريال هزينه شده و براي شفاف‌سازي مالي نياز است كه انجمن هنرهاي نمايشي ايران جزييات اين هزينه‌كرد و ميزان حمايتي را كه از گروه‌هاي مختلف يا هنرمندان شده اعلام كند.
اعلام اين جزييات در كليه بخش‌ها، به ويژه بخش‌هايي كه هزينه بالاتري نسبت به امور ديگر داشته ضروري‌تر به نظر مي‌رسد؛ بخش‌هايي چون هدايا و جوايز و هزينه‌هاي امور اجرايي با هزينه كلي ۱۲، ۱۷۱، ۹۷۳، ۸۱۴ ريال، امور بين‌الملل با هزينه كلي ۱۴، ۲۷۹، ۱۴۳، ۳۸۶ ريال و در ادامه اعلام جزييات هزينه‌هاي همايش استاني با هزينه كلي ۷، ۱۵۴، ۳۶۴، ۰۰۰ ريال، هزينه‌هاي مربوط به ارزيابي، روابط عمومي و تبليغات به همراه هزينه‌هاي برگزاري مسابقه پوستر و عكس جشنواره و هزينه‌هاي سامانه فروش بليت با هزينه كلي ۶، ۹۰۷، ۲۹۴، ۶۰۰ ريال، انتخاب و داوري آثار به مبلغ كلي ۳، ۳۷۷، ۰۵۰، ۰۰۰ ريال، ويژه برنامه‌هاي چهل سالگي انقلاب اسلامي با هزينه كلي ۲، ۳۳۷، ۴۰۳، ۰۰۰ ريال، فجر استاني با هزينه كلي ۲، ۱۷۱، ۳۷۲، ۹۱۸ ريال، به علاوه فجر با هزينه كلي
۱، ۷۴۰، ۰۰۰، ۰۰۰ ريال، هزينه‌هاي دبيرخانه به مبلغ كلي ۱، ۵۹۰، ۶۵۴، ۲۰۰ ريال و همچنين بخش تشريفات با هزينه كلي ۸۰۷، ۸۵۱، ۰۴۴ ريال و انتشارات و پژوهش با هزينه كلي ۵۴۸، ۹۷۰، ۰۰۰ ريال.
به اين ترتيب تمام آنچه در قالب شفاف‌سازي مالي اتفاق افتاده از يك منظر با آنچه مديركل هنرهاي نمايشي در نشست آسيب‌شناسي جشنواره تئاتر فجر وعده داد - ارايه جزييات – در تناقض آشكار قرار دارد. و نشان مي‌دهد هر يك از طرفين – رسانه‌ها و مديران– در زمينه معناي عبارت «شفاف‌سازي مالي» تعاريف يك‌سر متفاوت دارند.