سازمان توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني ايران (ايميدرو) به عنوان بازوي اجرايي وزارت صنعت، معدن و تجارت در حوزه معدن و صنايع معدني در راستاي توسعه و توانمندي بخش معدن و صنايع معدني و راهبري شركت‌هاي زيرمجموعه گام‌هاي مهمي برداشته است كه نتايج آن منجر به افزايش توليد و صادرات محصولات بخش معدن و صنايع معدني، ايجاد اشتغال و توسعه اين بخش شده است.
وضعيت توليد در سال 97
طي سال 97، زنجيره فولاد، مس و سرب و روي با رشد توليد مواجه بود. همچنين، توليد كنسانتره، گندله و آهن اسفنجي داراي رشد دورقمي است. اما توليد شمش آلومينيوم، به دليل واگذاري نامناسب انجام شده، با كاهش توليد مواجه شد كه البته پيش‌بيني مي‌شود در سال جاري، توليد در اين حوزه، رشد قابل ملاحظه‌اي داشته باشد.
افتتاح 18 طرح در سال 97
ايميدرو طي سال گذشته، 18 طرح بخش معدن و صنايع معدني در حوزه زنجيره فولاد، مس، سرب و روي و زيرساخت‌ها به ارزش 2 ميليارد و 38 ميليون دلار را در استان‌هاي مختلف كشور افتتاح كرد كه به موجب آن، 3 هزار و 830 نفر اشتغال مستقيم و 23 هزار و 570 نفر اشتغال غيرمستقيم ايجاد شد.
در اين ميان، 8 طرح زنجيره فولاد (احياي مستقيم 800 هزار تني فولاد سبزوار، احياي مستقيم 1.55 ميليون تني چادرملو، توسعه فولادسازي 850 هزار تني ورق گرم سبا، فولادسازي يك ميليون تني بردسير، گندله‌سازي 2.5 ميليون تني فولاد خراسان، گندله 2.5 ميليون تني سيرجان، گندله 2.5 ميليون تني بوتيا و آهن اسفنجي 1.85 ميليون تني گل گهر)، 7 طرح زيرساختي (نيروگاه هرمز- غدير و اكسين، باند دوم جاده خواف- سلامي، گازرساني به منطقه ويژه اقتصادي لامرد، احداث دايك و سيل‌بند ضلع غربي منطقه ويژه اقتصادي لامرد، احداث راه دسترسي به معادن شمال شهرستان خوي، احداث راه اصلي به معادن باريت عبدالصمدي شهرستان مريوان و احداث راه دسترسي به معادن طلاي زرشوران)، 2 طرح سرب و روي (كنسانتره 200 تني سرب نخلك و سولفوره معدن انگوران) و كارخانه 50 هزار تني توليد كاتد مس ميدكو با (تكنولوژي بايوتانك ليچينگ) در سال گذشته به بهره‌برداري رسيدند.
صادرات 9.2 ميليارد دلاري، واردات 3.5 ميليارد دلاري
از سوي ديگر طي سال گذشته بيش از 9 ميليارد و 226 ميليون دلار محصولات معدني و صنايع معدني به بازارهاي خارج كشور صادر شد. در اين ميان، زنجيره فولاد با 4.1 ميليارد دلار صادرات، در رتبه نخست زنجيره معدن قرار دارد. نكته قابل توجه اين است كه طبق گزارش‌هاي رسمي، توليدات بخش معدن و صنايع معدني ايران به بيش از 40 كشور دنيا صادر شده است. از آغاز فروردين تا پايان اسفند ماه 97، بيش از 57 ميليون و 707 هزار تن انواع محصولات معدني صادر شد. اين در حالي است كه ميزان صادرات وزني اين محصولات در مدت ياد شده پنج درصد كاهش يافت. در مدت ياد شده، ميزان صادرات زنجيره فولاد با رشد سه درصدي به هشت ميليون و 903 هزار تن افزايش يافت و در صدر صادرات حوزه معدن و صنايع معدني قرار گرفت. در مدت يادشده، صادرات زنجيره مس و محصولات پايين‌دستي با رشد 13 درصدي به 917 ميليون دلار رسيد و در رتبه دوم صادرات بخش معدني و صنايع معدني كشور قرار گرفت. همچنين طي اين مدت، 420 ميليون و 250 هزار دلار زنجيره سيمان، 380 ميليون و 950 هزار دلار كنسانتره سنگ آهن، 342 ميليون و 130 هزار دلار انواع سنگ و محصولات مرتبط، 255 ميليون و 810 هزار دلار زنجيره روي و 128 ميليون و 10 هزار دلار زنجيره سرب صادر شد.
كاهش 41 درصدي واردات
در مدت ياد شده، بيش از سه ميليون و 643 هزار تن انواع محصولات معدني و صنايع معدني به ارزش سه ميليارد و 575 ميليون و 750 هزار دلار وارد شد كه حاكي از كاهش 41 درصدي ميزان تناژ و كاهش 34 درصدي ارزش محصولات است. در سال 97، بيش از يك ميليارد و 288 ميليون دلار محصولات زنجيره فولاد، 17 ميليون و 420 هزار دلار مس و محصولات پايين دستي، 217 ميليون و 630 هزار دلار زنجيره آلومينيوم و محصولات و 202 ميليون دلار زغال سنگ و كك وارد كشور شد.
برنامه و راهبردهاي ايميدرو در سال 98
ايميدرو در سال 98 – كه سال رونق توليد ناميده شده- در راستاي اشتغال، تقويت ارزش پول ملي و كاهش وابستگي به كشورهاي ديگر، رشد توليد و افزايش بهره‌وري، تكميل طرح‌هاي نيمه‌تمام با هدف اشتغال‌زايي و توسعه مناطق كمتر توسعه يافته، احيا و فعال‌سازي معادن كوچك، حفظ و تقويت صادرات و تامين ارز مورد نياز واحدهاي توليدي گام برمي‌دارد.
راهبردهاي ايميدرو در سال 98 شامل «ارتقاي بهره‌وري توليد (به خصوص افزايش بهره‌وري آب و انرژي) و اجراي پروژه‌هاي بهبود بهره‌وري»، «تداوم توليد در حد ظرفيت اقتصادي براي تامين نياز داخل و صادرات»، «تكميل طرح‌هاي نيمه‌تمام با اولويت طرح‌هاي با پيشرفت بالاي80 درصد و يا تامين‌كننده محصولات استراتژيك زنجيره بخش»، «عدم شروع فعاليت‌هاي توسعه‌اي قبل از اخذ مجوزهاي لازم از قبيل مجوز محيط زيست، تامين مالي، كميته سرمايه‌گذاري و...»، «بازنگري در روش‌هاي تامين مالي طرح‌هاي توسعه با اولويت جذب سرمايه‌گذاري بخش خصوصي همچنين ايجاد هماهنگي‌هاي لازم ميان شركت‌هاي تابعه و وابسته براي استفاده از منابع ارزي يكديگر»، «توسعه اكتشاف با استفاده از دانش و فناوري روز دنيا و تمركز بر اكتشاف عناصر استراتژيك و ذخاير پنهان»، «رعايت همه ملاحظات محيط زيستي و تلاش در جهت كنترل و كاهش اثرات منفي محيط زيستي در زنجيره فعاليت‌هاي معادن (اكتشاف، استخراج و فرآوري)، صنايع معدني و مناطق ويژه اقتصادي»، «پايش مستمر آثار تحريم‌ها و شناسايي راهكارهاي اجرايي مقابله با محدوديت‌هاي بين‌المللي، هماهنگي در استفاده از منابع ارزي خارجي، رصد مستمر و تامين مواد اوليه استراتژيك و حفظ اموال و دارايي‌هاي خارج از كشور»، «شناسايي و بومي‌سازي فناوري‌هاي مورد نياز زنجيره بخش معدن و صنايع معدني و توجه به مواد معدني كم‌عيار و استحصال عناصر كمياب از مواد معدني و باطله‌ها»، «بهره‌گيري از دانش‌هاي نوين در مراحل مختلف اكتشاف، استخراج و بهره‌برداري از معادن و صنايع معدني و حمايت از استارت آپ‌هاي معدني»، «بهره‌مندي از توان تخصصي خبرگان، انجمن‌ها، دانشگاه‌ها، مراكز علمي پژوهشي و شركت‌هاي دانش بنيان براي انجام پژوهش‌هاي كاربردي و تدوين راهكارهاي اجرايي رفع مشكلات»، «تكميل زيرساخت‌هاي مناطق ويژه اقتصادي و انرژي بر و ارتقاي اثربخشي اين مناطق»، «پياده‌سازي استانداردهاي ملي و بين‌المللي مورد نياز و به‌كارگيري سيستم‌هاي مديريتي يكپارچه»، «توسعه و توانمندسازي منابع انساني از طريق برگزاري آموزش‌هاي تخصصي و مهارتي مورد نياز و جانشين‌پروري»، «ارتقاي شفافيت مالي و حسابداري در ايميدرو و واحدهاي تابعه از طريق رفع ابهامات و بندهاي گزارشات حسابرس مستقل»، «هماهنگي و هم‌افزايي بين متوليان حمل و نقل كشور (ريلي- بندري - دريايي – جاده‌اي) با هدف رفع گلوگاه‌ها» و «حفظ و ارتقاي سطح ايمني و سلامت كاركنان و اجراي پروژه‌ها و برنامه‌هاي ايمني و بهداشت كار با تخصيص منابع و تجهيزات لازم» است.
برنامه بهره‌برداري از 23 طرح در سال 98
ايميدرو در سال 98 در نظر دارد 23 طرح در حوزه آلومينيوم، فولاد، مس، عناصر نادر خاكي و زيرساخت‌ها (آب، برق و جاده) را در 11 استان كشور به بهره‌برداري برساند. ارزش اين طرح‌ها 3 ميليارد و 90 ميليون دلار است كه براي 5 هزار و 595 نفر اشتغال مستقيم و 18 هزار و 425 نفر اشتغال غيرمستقيم ايجاد خواهد شد.
برنامه‌هاي توسعه‌اي تا سال 1400
ايميدرو از سال 1399 تا سال 1400 شمسي، 57 طرح در حوزه‌هاي فولاد، مس، آلومينيوم، سرب و روي، طلا، فروسيليس، سنگبري، پتروليوم كك، زغال‌سنگ، شورابه‌ها، زغال‌سنگ، كربنات كلسيم، آهك، منيزيم، تيتانيوم و زيرساخت‌هاي معادن را به بهره‌برداري خواهد رساند. ارزش اين طرح‌ها در مجموع 8 ميليارد و 179 ميليون دلار است و براي 18 هزار نفر اشتغال مستقيم و 56 هزار و 930 نفر اشتغال غيرمستقيم ايجاد خواهد شد.