درباره رفتارهاي بعضي چهره‌هاي سرشناس در فضاي مجازي
لحظه‌اي از همه‌چيز داني فاصله بگيريد
بابك احمدي
اين روزها به لطف اظهارنظرهاي گاه و بي‌گاه افراد مشهور يا همان «سلبريتي‌ها» در فضاي مجازي هر 24 ساعت يك‌بار با عذرخواهي تازه مواجهيم. تصديق كنيد يك جاي كار مي‌لنگد. خدا را شكر جهان صفر و يك مجازي هرچه نداشت، حداقل تكليف ما را با مثلِ «تا مرد سخن نگفته باشد، عيب و هنرش نهفته باشد» روشن كرد. سرگيجه گرفتيم در اين جهان وايرال‌ها و ويديوها و سخنراني‌ها، بالاخره متوجه نشديم علماي دهر مجازي چه وقت قرار است به آداب استفاده از ابزار نوين اهميت دهند. در شرح اينكه اصلا چه ضرورتي نگارش همين چهارخط را ايجاب مي‌كند، فقط بايد به يك نكته اشاره كنم. نكته‌اي كه عموما در كنش و واكنش‌هاي احساسي و به دور از تاملِ مجازي، زير كرور‌كرور جنگ و جدل و دشنام جا مي‌ماند. اصل «مسووليت اجتماعي» هر يك از ما. اين روزها كه در يك توافق جمعي پند و اندرزهاي شعرا و ادبا و علماي تاريخ اين سرزمين كهن را يك‌سره كنار گذاشته‌ايم، نه حكيم ابوالقاسم فردوسي مي‌شناسيم و نه سعدي؛ آن‌سوي جهان هم همين‌طور، براي‌مان تفاوت نمي‌كند اسپينوزا چه نظري درباره اثر انسان بر سرنوشت انسان - اخلاق جمعي- داشت يا اگر بگوييم ژان پل سارتر درباره نقش انسان بر زندگي هم‌نوع خود چه گفت هم گوش كسي زنگ نمي‌زند. اصلا اي‌كاش جايي پيدا شود فيلم «پير پسر» پارك چان ووك را دسته‌جمعي براي ميليون‌ها مجازي‌باز و سخنران بي‌كتاب به نمايش بگذارد، بلكه حواس‌ها جمع شود يك جمله نسنجيده چطور سرنوشت چندين انسان را تباه مي‌كند.
به همين تئوري معموليِ «اثر پروانه‌اي» كه فوج فوج در اينستاگرام و توييتر و فلان و بهمان در قالب جمله قصار دست به دست مي‌شود هم كه توجه كنيم، از فرداي حرف و عمل‌مان مي‌ترسيم. مي‌گويد در تمامي پديده‌ها، نقاطي وجود دارند كه تغييري اندك در آنها به تغييرات عظيم مي‌انجامد. مخلص كلام اينكه اين روزها همه تلفن همراه به دست مشغول جابه‌جا كردن سرنوشت نظام‌هاي سياسي و نوع بشرند؛ در چنين كارزاري دقت در نتايج حاصل از رفتار و گفتار بر چهره‌هاي سياسي، اجتماعي و هنري بيش از ديگران واجب است. آن مرد كه تا سخن نگفته باشد، عيب و هنرش... بايد توجه كند سخنراني و تعيين تكليف درباره مسائل حاد جامعه به مطالعه عميق و دقيق نياز دارد، پس اگر چنين مطالعه‌اي نيست، كه نيست! چه بهتر كه از مشاوران متخصص رسانه كمك گرفته شود. همه جمعيتي كه به هر دليل از آنها با عنوان «اليت» ياد مي‌شود بايد حواس‌شان به جمله جمله‌شان باشد و اگر دردي از دردهاي جامعه درمان نمي‌كنند، حداقل نمك به زخم نپاشند. اين توصيه در صورتي شنيده مي‌شود كه آن خانم و آقاي بازيگر يا آن نظريه‌داني كه ميليون‌ها دنبال‌كننده دارد كمي از برج عاج همه‌چيز داني فاصله بگيرد و اندكي در «آن‌كس كه نداند كه نداند» انديشه كند.