خون و انفجار بار ديگر بر پايتخت افغانستان سايه افكند
كابل؛ قرباني ديپلماسي به شيوه امريكايي
شهاب شهسواري
يك موزه جنگ، ساختمان يك شبكه تلويزيوني محلي، ساختمان فدراسيون فوتبال و دو مدرسه هدف تازه‌ترين حمله طالبان در پايتخت افغانستان بودند. رسانه‌ها از كشته شدن ده‌ها نفر و مجروحيت نزديك به يك‌صد نفر از جمله 50 كودك مدرسه‌اي بر اثر اين حمله در كابل خبر داده‌اند. نزديك به دو ماه بود كه طالبان از حملات بزرگ در پايتخت افغانستان خودداري كرده بود اما همزمان با آغاز دور هفتم گفت‌وگوهاي ايالات متحده امريكا با اين گروه در دوحه، موج تازه‌اي از حملات طالبان هم از سر گرفته شده است كه به گفته سخنگوي اين گروه در طول 24 ساعت دست‌كم 75 عمليات را در نقاط مختلف افغانستان انجام داده‌اند. هر چند اين گروه شبه‌نظامي ادعا كرده كه يك ساختمان متعلق به وزارت دفاع افغانستان هدف اين حمله بوده است اما رسانه‌ها از كشته شدن ده‌ها غيرنظامي از جمله كودكان و دانش‌آموزان بر اثر اين حمله خبر داده‌اند. وزارت دفاع افغانستان ادعا كرده است كه دو شبه‌نظامي طالبان بعد از انفجار يك خودروي بمب‌گذاري شده به درون يك ساختمان نيمه‌كاره وزارت دفاع وارد شده‌اند. پخش برنامه‌هاي مستقيم شبكه پشتون زبان شمشاد كه در نزديكي محل انفجار قرار دارد نزديك به 13 دقيقه متوقف شد، اين شبكه تلويزيوني دو سال پيش هم هدف يك حمله انتحاري ديگر قرار گرفته بود اما اين بار به گفته مقام‌هاي طالبان، هدف اصلي حمله اين ساختمان نبوده است. يك موزه خصوصي كه آثار به جا مانده از جنگ شوروي در افغانستان را به نمايش مي‌گذارد در كنار محل انفجار قرار داشت. رسانه‌ها همچنين از آسيب ديدن يك مدرسه در نزديكي محل انفجار خبر داده‌اند. نصرت رحماني، سخنگوي وزارت دفاع افغانستان تاييد كرده است كه بعد از انفجار روز دوشنبه، چند نيروي شبه‌نظامي به درون يكي از ساختمان‌هاي وزارت دفاع يورش برده‌اند و دفع حمله آنها ساعت‌ها طول كشيده است. نوريه نزهت، سخنگوي وزارت آموزش افغانستان تاكيد كرده است كه دست‌كم 51 دانش‌آموز بر اثر آسيب‌هاي موج انفجار مصدوم شده‌اند. به گفته سخنگوي طالبان، محلي كه توسط شبه‌نظاميان اين گروه هدف قرار گرفته است «مركز تداركات و مهندسي وزارت دفاع» بوده است، ساختماني كه به گفته سخنگوي وزارت دفاع افغانستان «يك ساختمان نيمه‌كاره» است. حوالي ظهر ديروز بار ديگر شاهدان محلي از شنيده شدن انفجارهاي ديگري در كابل خبر دادند كه سخنگوي طالبان آن را نتيجه «مواد انفجاري زياد» عنوان كرد كه در داخل ساختمان «رياست تداركات و مهندسي وزارت دفاع» كار گذاشته شده و انفجارهاي مهيب ديگري ايجاد كرده است.
بازي طالبان با امريكا در دوحه
همزمان با دومين روز دور هفتم گفت‌وگوها ميان مقام‌هاي دولت امريكا با شبه‌نظاميان طالبان در دوحه، گروه طالبان مسووليت يك حمله شديد در پايتخت افغانستان را بر عهده گرفت. دور جديد مذكرات زلماي خليل‌زاد، فرستاده ويژه ايالات متحده امريكا در امور افغانستان با مقام‌هاي طالبان از روز يك‌شنبه در دوحه آغاز شده است. مذاكراتي كه به گفته نمايندگان امريكا براي رسيدن به توافقي براي «زمان‌بندي خروج نيروهاي خارجي از افغانستان» آغاز شده است. مقام‌هاي امريكايي بدون توجه به تلفات غيرنظاميان و عمليات پيوسته و مستمر شبه‌نظاميان در افغانستان همچنان به گفت‌وگوهاي خود با طالبان بدون حضور دولت افغانستان در دوحه ادامه مي‌دهند. در طول 7 دور مذاكرات زلماي خليل‌زاد، سفير پيشين امريكا در كابل با مقام‌هاي ارشد دفتر سياسي طالبان، بارها از نزديك شدن به يك توافق نهايي و آغاز مذاكرات افغان- افغان سخن گفته شده است اما تاكنون مقام‌هاي طالبان حاضر به گفت‌وگو با مقام‌هاي دولت مركزي افغانستان نشده‌اند. طالبان همواره مدعي است كه دولت مركزي در كابل يك دولت دست نشانده اشغال‌گران است و تا زمان خروج كامل نيروهاي نظامي خارجي از خاك افغانستان حاضر به گفت‌وگو با دولت كابل نيست. رويكرد امريكا در پذيرش گفت‌وگوي مستقيم با طالبان بدون حضور دولت افغانستان و بدون تعهدي براي توقف خشونت‌ها از سوي هر يك از طرفين باعث شده است همزمان در حالي كه شبه‌نظاميان طالبان در دوحه از سوي مقام‌هاي ارشد وزارت خارجه امريكا به عنوان طرف مذاكره به رسميت شناخته مي‌شوند، آسيب به غيرنظاميان و نظاميان افغانستان در خاك اين كشور ادامه داشته باشد.
امريكا كه تاكنون يك بار موفق شده است دولت مركزي افغانستان را به تعويق انتخابات رياست‌جمهوري وادار كند، انتظار دارد بر اثر مذاكره مستقيم با طالبان بتواند آنها را براي مشاركت در انتخابات رياست‌جمهوري پيش رو يا دست‌كم آتش‌بس در زمان برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري ترغيب كند. اما به نظر مي‌رسد طالبان در حال سرگرم كردن امريكا در مذاكرات دوحه و ادامه حملات در كابل و ديگر نقاط افغانستان است. به نوشته ذبيح‌الله مجاهد، سخنگوي طالبان درست از زمان آغاز مذاكرات در طول 24 ساعت، طالبان 75 عمليات در نقاط مختلف اين كشور انجام داده كه نتيجه آن كشته شدن 175 نفر و مجروح شدن 75 نفر ديگر بوده است.
گزارش‌هاي متناقض از تلفات
حمله صبح دوشنبه به نوشته روزنامه نيويورك تايمز به نقل از يك منبع آگاه در وزارت دفاع افغانستان دست‌كم 40 كشته بر جاي گذاشته است؛ هر چند مقام‌هاي وزارت بهداشت افغانستان رقم كشته‌شدگان اين انفجار بزرگ را فقط يك نفر اعلام كرده بودند. صبح روز دوشنبه، صداي انفجار شديدي در تمام نقاط شهر كابل به گوش رسيد. شاهدان عيني از شكسته شدن شيشه‌هاي ساختمان‌ها كيلومترها دورتر از مركز انفجار كه در منطقه 16 كابل قرار داشت، خبر مي‌دهند. به نوشته خبرگزاري‌ها ساختمان فدراسيون فوتبال افغانستان، ساختمان موزه خصوصي سازمان مين‌روبي و بازتواني افغانستان، ساختمان تلويزيون خصوصي پشتو زبان شمشاد و يك ساختمان وزارت دفاع افغانستان از اهداف اين حمله انتحاري بودند كه بلافاصله با حمله چند شبه‌نظامي مسلح طالبان به يك درگيري مستقيم تبديل شده است. به نوشته نيويورك تايمز، يك مقام آگاه در وزارت دفاع افغانستان كه نخواست نامش فاش شود، تلفات اين درگيري را تا بعدازظهر ديروز 34 غيرنظامي و 6 نيروي امنيتي افغانستان اعلام كرد. به گفته اين مقام دفاعي دست‌كم 63 غيرنظامي و 20 نظامي در اين انفجار و درگيري‌هاي پس از آن مجروح شده‌اند. ذبيح‌الله مجاهد، سخنگوي طالبان با انتشار پيامي در حساب كاربري توييتر خود ضمن برعهده گرفتن مسووليت حملات روز دوشنبه مدعي شد:«هدف اين حمله وزارت دفاع افغانستان بود، انفجار اوليه بسيار شديد بود و برخي از اموال خصوصي و افراد غيرنظامي نيز آسيب ديده‌اند اما هدف از اين حمله وزارت دفاع افغانستان بود، نه مردم غيرنظامي.»