رييس پليس راهنمايي و رانندگي:
پرايد و پژو آر.دي. نبايد در جاده‌هاي كشور تردد كنند
چه كسي ارابه مرگ را روانه بازار مي‌كند
گروه اجتماعي| «خودروسازها ارابه‌هاي مرگ توليد مي‌كنند.» اين جمله را ديروز رييس پليس راهنمايي و رانندگي ناجا به زبان آورد تا بار ديگر پرونده قديمي خودروهاي غيراستاندارد را بگشايد. دست‌كم يك دهه است كه موضوع غيراستاندارد بودن برخي خودروهاي داخل به «مساله» تبديل شده است. مساله‌اي كه هر بار با اظهارات ضد و نقيض بي‌سرانجام رها مي‌شود. اين‌بار اما سردار سيد كمال هاديان‌فر در رزمايش بزرگ گشت‌هاي نامحسوس در دانشگاه علوم انتظامي امين گفته است: «امروز سهم خودروسازها در تصادفات كم نيست، ارابه مرگ توليد مي‌كنند، پرايد و پژو آر.دي. نبايد در جاده‌هاي كشور تردد كنند.» به گفته رييس پليس راهنمايي و رانندگي با بيان اينكه 82 درصد از علل اصلي تصادف به چهار عامل سرعت و سبقت غيرمجاز، عدم توجه به جلو و خستگي و خواب‌آلودگي برمي‌گردد، افزود: وظيفه كاهش كشته صرفا با پليس نيست و 33 دستگاه در اين زمينه نقش دارند.
اين اولين‌بار نيست كه پليس بر غيرايمن بودن برخي خودروهاي توليد داخل تاكيد مي‌كند. آمار اعلام شده از سوي پليس راهنمايي و رانندگي نشان مي‌دهد كه در سوانح رانندگي بازه زماني 10 ماهه فروردين تا پايان دي ۹۷ در ۷۹.۵ درصد سوانح خودروهاي سواري شخصي نقش داشتند كه در 28.5 درصد پرايد و ۲۶ درصد پژو نقش داشته‌اند. اين حوادث در بخش برون‌شهري در مجموع ۱۰ هزار و ۸۹۰ نفر جان باخته‌اند. همچنين آمار پليس از سوانح رانندگي نوروز 98 نشان مي‌دهد، پرايد و پژو به ترتيب در ۲۵ و ۲۳ درصد حوادث نقش داشته‌اند. حالا به استناد همين آمارهاست كه رييس پليس راهنمايي و رانندگي بار ديگر بر لزوم نقش‌آفريني ساير دستگاه‌ها براي كاهش سوانح رانندگي و كاهش تلفات انساني سخن گفته است. موضوع اما تازه نيست. چنانكه براي نمونه 11 سال قبل در بهمن‌ماه سال 1387 محمد رويانيان رييس وقت ستاد مديريت حمل‌ونقل و سوخت كشور در برنامه نگاه يك صداوسيما، ۴۴درصد تصادف‌هاي منجر به واژگوني و فوت را به دو خودروي پيكان و پرايد مربوط دانسته بود. او وعده داده بود: «اگر بازنشسته نشوم سال ۸۸ به‌طور حتم خودروهاي ناامن را معرفي خواهم كرد.» در ارديبهشت ماه سال 91 هم سردار اسماعيل احمدي‌مقدم، فرمانده وقت ناجا با انتقاد از صدور مجوز براي ادامه توليد خودروهاي ناايمن گفته بود: «اگرچه ممكن است كه خودروي پرايد يك روز ايمن بوده باشد، اما امروز پرايد ايمن نيست و بايد بگوييم ناايمن‌ترين خودروي كشور محسوب مي‌شود.» به گزارش ايسنا، احمدي‌مقدم از شيوه عمل سازمان استاندارد هم انتقاد كرده بود و از آن به عنوان عقب‌نشيني در برابر خودروسازان تعبير كرد: «سازمان استاندارد ابتدا خودروي «هوو» را تاييد كرد اما وقتي اين خودرو دچار مشكل شد مدعي شد اين خودرو غيرايمن است و آن را تاييد نكرده است!» يكي از نقدها به اظهارنظرهاي مكرر پليس بر ناايمن بودن خودروي پرايد به اين نكته باز مي‌گردد كه خود پليس هم همواره به شيوه‌هاي مختلف از اظهارنظرهايش در سال‌هاي گذشته عقب‌نشيني كرده و باز هم به شماره‌گذاري خودروها تن داده است. احمدي‌مقدم در سال 91 به اين عقب‌نشيني اعتراف كرده و گفته بود: «توليد‌كنندگان بايد در راستاي ارتقاي علمي استانداردهاي خود گام بردارند. از سوي ديگر ما نيز در زمينه استانداردهاي خودرو نبايد عقب‌نشيني‌هاي مكرر داشته باشيم و بايد با دادن مهلت‌هايي منطقي خودروسازان را مكلف به رعايت استانداردها كنيم كه اين امر انجام شده است.» البته اين انتقادها همواره با واكنش مديران خودروسازي‌هاي داخل كشور هم روبه‌رو شده است. براي نمونه سال 95 مهدي جمالي مديرعامل سايپا در واكنش به انتقادها درباره كيفيت پرايد گفته بود: «هيچ خودرويي توان رقابت با خودروي پرايد را از نظر قيمت و كيفيت ندارد. اگر كشوري خودرويي با قيمت و كيفيت پرايد توليد كند، ما از اين محصول براي عرضه به بازار داخل استقبال مي‌كنيم.» مساله اقتصادي و فقدان زمينه لازم براي جايگزيني خودروهاي ديگر يكي از دلايلي است كه نمايندگان مجلس از آن به عنوان مانع ياد مي‌كنند. در همان ايام حميدرضا فولادگر، عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس گفته بود: قبل از خارج كردن خط توليد پرايد و پژو 405 بايد خودروهاي در همان محدوده قيمتي به بازار عرضه شوند. فولادگر در گفت‌وگو با ايسنا افزوده بود: توقف توليد پرايد، تيبا و پژو 405 و ساير خودروهاي از رده خارج در ميان مدت به معناي حذف خودروهايي با قيمتي كمتر از 35 ميليون تومان است كه سايپا و ايران‌خودرو قبل از حذف بايد فكري براي جايگزين آنها كنند، همان‌طور كه قبل از توقف توليد پيكان در ايران‌خودرو، پرايد سايپا در محدوده قيمتي پيكان جايگزين شد. در اين ميان سازمان استاندارد كشور هم گاهي سمت منتقدان ايستاده و گاهي به خودروسازان چراغ سبز نشان داده است. ارديبهشت ماه امسال نيره پيروزبخت، رييس سازمان ملي استاندارد ايران گفت كه توقف توليد پرايد نيز هنوز در دست بررسي است، اما زماني براي آن تعيين نكرد. پيروزبخت درباره وضعيت تصويب استانداردهاي هشتادوپنج‌گانه خودرو تاكيد كرد كه تاكنون تصميمي براي توقف خط توليد هيچ خودرويي اتخاذ نشده و تصويب اين استانداردها هنوز در دست بررسي است. برخي از اين خودروها براي آزمايش بايد به كشورهاي ديگر فرستاده شود كه در اين زمينه به دليل اعمال تحريم‌ها با مشكلاتي مواجه هستيم. پيروزبخت در پاسخ به اينكه آيا توليد پرايد در سال جاري متوقف مي‌شود يا خير، اظهار كرد: اين مساله در دست بررسي است و نتيجه قطعي آن مشخص نشده است. در شوراي عالي استاندارد تصويب شده كه گزارش‌هاي فصلي از وضعيت خودروها به اين شورا ارايه شود. به اين ترتيب بايد ديد سايپا به عنوان توليد‌كننده پرايد، سازمان استاندارد به عنوان متولي سنجش كيفي خودروها، مجلس و وزارت صنعت به عنوان ديگر دستگاه‌هاي مرتبط با اين موضوع چه واكنشي به اظهارات رييس پليس راهنمايي و رانندگي نشان مي‌دهند.