واكنش بهزيستي به تعطيلي و جابه‌جايي مراكز گذري كاهش آسيب اعتياد
كاهش آسيب اعتياد برنامه‌اي ملي است
سليقه‌اي عمل نمي‌كنيم
گروه اجتماعي| سازمان بهزيستي كشور با واكنش نسبت به درخواست‌هاي مكرر رييس پليس پايتخت درباره الزام انتقال مراكز كاهش آسيب اعتياد از مناطق جنوبي تهران به حاشيه‌هاي شهر به دليل جلوگيري از بازگشت معتادان خياباني به مناطق پاكسازي شده از آسيب، تاكيد كرد كه تداوم اجراي برنامه كاهش آسيب اعتياد كه فعاليت مراكز گذري كاهش آسيب هم بخشي از اين برنامه است، راهبرد مورد تاكيد در ابلاغيه مقام معظم رهبري است و اجراي اين برنامه، دستخوش سليقه دستگاه‌ها نخواهد شد .
پانا گزارش داد كه فريد براتي سده، معاون مركز توسعه پيشگيري و درمان اعتياد سازمان بهزيستي كشور، ضمن نادرست خواندن انتقال مراكز گذري كاهش آسيب اعتياد به خارج از شهرها، بر نقش مهم اين مراكز در كاهش و كنترل انتقال بيماري‌هاي عفوني رفتاري همچون اچ‌آي وي ايدز و رفتارهاي پرخطر بين معتادان تاكيد كرده و گفته است: «برنامه كاهش آسيب اعتياد، يك برنامه بين‌المللي است كه ما در آن توفيقات زيادي داشتيم و رويكرد كاهش آسيب، يك راهبرد جدي است كه در قوانين و سياست‌هاي كلي مبارزه با مواد مخدر كه ابلاغيه مقام معظم رهبري است بيان شده و اين‌طور نيست كه يك دستگاه به تنهايي تصميم بگيرد رويكرد كاهش آسيب را تغيير دهد.»
چندي قبل، محمد علي اسدي، دبير شوراي مبارزه با مواد مخدر استان تهران هم در گفت‌وگو با ايلنا، به صراحت از غير ممكن بودن تعطيلي مراكز كاهش آسيب واقع در مناطق آسيب‌زا گفته بود و اعلام كرده بود كه معتادان مراجعه كننده به اين مراكز، در واقع طبق تكليف قانون اقدام كرده و داوطلب درمان بيماري خود شده‌اند و بنابراين، مشمول بازداشت و انتقال به اردوگاه‌هاي درمان اجباري نيستند و دولت هم بايد تكليف خود در قبال اين افراد (ارايه خدمات كاهش آسيب در مراكز گذري) را ادامه دهد و ثانيا، تعطيلي اين مراكز در هر نقطه‌اي، مستلزم مقايسه تعداد مراجعات است كه قطعا مراجعات به اين مراكز در نقاط پرآسيب، كاهش نخواهد داشت و بنابراين، خدمات كاهش آسيب اعتياد، بايد همزمان با اجراي ماده 16 و جمع‌آوري معتادان خياباني كه دنبال درمان و ترك اعتياد نيستند، براي داوطلبان ترك اعتياد ادامه يابد.
مهدي شادنوش، رييس مركز مديريت پيوند و درمان بيماري‌هاي وزارت بهداشت هم چندي قبل در گفت‌وگو با «اعتماد» و در واكنش به اصرار رييس پليس پايتخت براي جمع‌آوري مراكز گذري كاهش آسيب اعتياد از مناطق آسيب‌خيز تهران تاكيد كرد: «هرگونه تصميم در اين زمينه، منوط به نظر نهايي و اعلام رسمي معاونت درمان وزارت بهداشت و كميته درمان و حمايت‌هاي اجتماعي ستاد مبارزه با مواد مخدر است و هرگونه سياست درماني در كشور و از جمله، برنامه‌هاي كاهش آسيب اعتياد و درمان معتادان بي‌پناه و خيابان‌خواب، بايد به صورت رسمي از طرف وزارت بهداشت ابلاغ شود تا قابليت اجرا پيدا كند . به هيچ‌وجه نظرات شخصي در اين زمينه اهميت ندارد چون كاهش آسيب اعتياد، يك برنامه ملي است و بايد به صورت متمركز در راستاي مصالح كلي كشور اجرا شود. نظرات مختلف بايد در كميته درمان و حمايت‌هاي اجتماعي ستاد مبارزه با مواد مخدر مطرح و بررسي شود و نمايندگان دستگاه‌هاي مختلف هم اظهارنظر كنند تا سياست نهايي كه حاصل بررسي‌هاي تخصصي است، به طور رسمي اعلام شود. ما به دنبال سياست‌هاي گذرا و مقطعي نيستيم و بايد با برنامه‌هاي زمان‌بندي شده به اهداف‌مان برسيم.»
حالا براتي سده هم به عنوان نماينده يكي از اعضاي كميته درمان و حمايت‌هاي اجتماعي ستاد مبارزه با مواد مخدر، از موضع تنها نهاد متولي كنترل و كاهش آسيب‌هاي اجتماعي در كشور مي‌گويد و اينكه براي اقدامات مهمي همچون تعطيلي يا جابه‌جايي مراكز گذري كاهش آسيب اعتياد، نياز است كه تمام طرف‌هاي ذينفع از اين تصميمات مطلع بوده و در اين زمينه اعلام نظر كنند .
براتي سده تاكيد كرد: «خارج كردن مراكز گذري كاهش آسيب اعتياد از مناطق آسيب‌خيز و از جوار پاتوق‌هاي مصرف معتادان، يك تصميم كلان است و البته برخي استدلال مي‌كنند كه وقتي اين مراكز در منطقه‌اي فعال مي‌شود، معتادان هم به همان منطقه مي‌روند و چون قرار است كه اين مناطق را پاكسازي كنند، فكر مي‌كنند با جمع‌آوري اين مراكز، ديگر معتادان به اين مناطق نمي‌آيند. درحالي كه كارشناسان كاهش آسيب، مي‌دانند كه ابتدا، تجمعي از معتادان در يك محل يا منطقه شكل مي‌گيرد و سپس، مراكز كاهش آسيب در جوار اين تجمع ايجاد مي‌شود چون هدف اصلي كاهش آسيب، كاهش آسيب‌هاي ناشي از مصرف مواد به شكل جمعي است. اگر عده‌اي معتقدند در اين مراكز معتادي نيست تا خدمتي بگيرد، پس اين مراكز بايد خالي شده باشد. هر مركز درماني هم كه خالي از معتاد باشد خود به خود تعطيل مي‌شود، چرا كه نه ما تمايل داريم بودجه به جايي دهيم كه خدمتي ارايه نمي‌دهد و نه مراكز تمايل دارند در اين شرايط (نبود مراجعه كننده) كارشان را ادامه دهند، در غير اين صورت، سازمان بهزيستي اجازه تعطيلي اين مراكز را نمي‌دهد و با قدرت از اين مراكز حمايت مي‌كنيم.سياست‌هاي كلي هم تاكيد دارد كه اين مراكز فعال باشند چون نتايج تحقيقات در مناطق محل فعاليت مراكز گذري كاهش آسيب اعتياد، نشان داده كه خدمات اين مراكز در كنترل رفتارهاي پرخطر معتادان اثر زيادي داشته به اين معنا كه به دنبال كنترل انتقال اچ آي وي ايدز در معتادان، بروز اعتياد پرخطر را هم در آنها كاهش داده است. اگر امروز مدعي كاهش شيوع اعتياد تزريقي در كشور هستيم، بخشي از آن ناشي از فعاليت مراكز كاهش آسيب است. حالا اگر كسي معتقد است كه به دنبال فعاليت مراكز گذري كاهش آسيب اعتياد، تجمع معتادان در اين منطقه افزايش يافته، اين فرد موضوع اعتياد و كاهش آسيب را نمي‌شناسد.»