يك نماينده اصولگرا مي‌گويد انصراف غلامي، نتيجه توافق با طحان‌‌نظيف بود
پس‌لرزه‌هاي يك انصراف
فائزه عباسي
10 روزي مي‌شود كه پرونده انتخاب سه عضو حقوقدان شوراي نگهبان در مجلس بسته شده اما هنوز حرف و حديث‌ها درباره 15 دقيقه قبل از راي‌گيري به قوت خود باقي است؛ منظور همان دقايقي است كه هيات‌رييسه «علي غلامي» يكي از كانديداهاي معرفي شده براي عضويت در شوراي نگهبان را فراخواند تا پشت تريبون مجلس قرار بگيرد و از برنامه‌هاي خود بگويد اما برخلاف انتظار همه اعلام شد «غلامي» از كانديداتوري انصراف داده است. محمود صادقي اولين كسي بود كه خواستار شفاف‌سازي درباره علت انصراف علي غلامي شد. او در صفحه توييترش مي‌نويسد: «در لابه‌لاي شلوغي اتفاقات مربوط به راي‌گيري براي حقوقدانان شوراي نگهبان انصراف دكتر غلامي چندان مورد تجزيه و تحليل قرار نگرفت، خوب است سخنگوي محترم درباره چرايي اين اتفاق كه مسبوق به سابقه هم هست، شفاف‌سازي كنند، به ويژه اينكه اخبار موثق حكايت از غيرارادي بودن آن دارد.» البته واكنش صادقي به همين يك توييت ختم نمي‌شود و چند روز بعد در 280 كاراكتر باز هم در صفحه توييترش مي‌نويسد: «آقاي غلامي حقوقدان پيشنهادي براي شوراي نگهبان، سه دقيقه قبل از شروع نطق‌شان انصراف داد، اين رفتار مغاير شأن و حقوق نمايندگان و مجلس است. كساني كه ايشان را انتخاب كرده بودند و تصميم داشتند به حقوقداني او راي بدهند با اين انصراف حق‌شان ضايع شد.» ماجراي انصراف غلامي آنجا جالب‌تر مي‌شود كه پاي عباسعلي كدخدايي هم به ميان مي‌آيد؛ روايتي كه علي مطهري از آن رونمايي مي‌كند و به ايرنا مي‌گويد: «انصراف غلامي با تماس كدخدايي، سخنگوي شوراي نگهبان صورت گرفته است.» مطهري توضيح مي‌دهد: «غلامي براي من توضيح داد كه چند دقيقه قبل از نطقش، آقاي كدخدايي با ايشان تماس گرفته و گفته شما انصراف دهيد. نفس اين كار چه ارتباطي به آقاي كدخدايي دارد؟ «اين موضوع باعث ايجاد شبهه مهندسي انتخابات مي‌شود كه برخي شوراي نگهبان را به آن متهم مي‌كنند.»
نامه‌اي به هيات‌رييسه
محمود صادقي چند روز بعد از پر بحث شدن ماجراي انصراف غلامي از نوشتن نامه به هيات‌رييسه خبر مي‌دهد. او به خبرآنلاين مي‌گويد: «من نامه‌اي به آقاي لاريجاني نوشتم و تذكري را هم در صحن علني مجلس مطرح كردم.» آن‌طور كه صادقي گفته است در اين نامه طرحي براي اصلاح آيين‌نامه مجلس درباره انتخابات اعضاي حقوقدان شوراي نگهبان پيشنهاد شده است.
او مي‌گويد: «آقاي لاريجاني در پاسخ به تذكر من تاييد كردند كه انصراف آقاي غلامي بدون هماهنگي با رييس قوه قضاييه بوده است و خودشان هم به روند انتخابات انتقاد داشتند و بنا شد كه در هيات‌رييسه مجلس موضوع را پيگيري كنند.»
انصراف به دليل امام صادقي بودن
ابوالفضل ابوترابي نماينده مردم نجف‌آباد كه از اواسط مجلس دهم تغيير منش داد و هر چه به پايان مجلس نزديك‌تر شد رفتارهاي او نيز به جبهه پايداري نزديك‌تر شد، درباره اما و اگر‌هاي آن روز دليل دانشگاه امام صادقي بودن را مطرح مي‌كند. او به فارس مي‌گويد: «آقايان طحان نظيف و غلامي در روز راي‌گيري درباره انتخاب اعضاي حقوقدان شوراي نگهبان به اين نتيجه رسيدند كه قرعه‌كشي كرده و يك نفر كناره‌گيري كند و بر همين اساس، قاضي‌زاده هاشمي عضو هيات‌رييسه مجلس و برخي ديگر از نمايندگان در مذاكره با اين دو نامزد اين موضوع را به آنها اعلام كردند كه درنهايت نام آقاي غلامي از قرعه‌كشي بيرون آمده و او وفاي به عهد كرد.» او ادامه مي‌دهد: «آقاي غلامي با رضايت كامل از نامزدي انتخاب عضو حقوقدان شوراي نگهبان انصراف دادند، ضمن اينكه تمامي اين روند بدون حب و بغض، جاه‌طلبي و منفعت‌طلبي بوده است.» هرچند ابوترابي تلاش مي‌كند با اين اظهارات به نوعي اتفاقات آن روز را عادي جلوه بدهد اما به نظر نمي‌رسد كه چنين انصرافي عادي باشد ضمن اينكه پاي ائتلاف‌هاي سياسي و دانشگاهي براي شوراي نگهبان كه قرار است بي‌طرف باشد، مطرح مي‌شود.
ايراد از خشت اول
اما و اگرهايي كه درباره انتخاب حقوقدانان شوراي نگهبان مطرح مي‌شود، موضوعي نيست كه آن را به پاي اتفاقات عادي در صحن مجلس گذاشت. صادق زيباكلام تحليلگر سياسي و استاد علوم سياسي دانشگاه تهران درباره چند و چون اين حواشي به «اعتماد» مي‌گويد: «من فكر مي‌كنم اين شعر كه مي‌گويد «خشت اول چون نهد معمار كج/ تا ثريا مي‌رود ديوار كج» در اينجا مصداق دارد.» او ادامه مي‌دهد: «درست است كه همواره شوراي نگهبان گفته من نگهبان قانون اساسي هستم و مفسر قانون اساسي هستم اما يك دانش‌آموز كلاس اول ابتدايي هم به ما خواهد گفت كه صدر تا ذيل شوراي نگهبان سياسي و جناحي است و به هيچ‌عنوان اين‌گونه نيست كه شوراي نگهبان يك نهاد بي‌طرف باشد.» زيباكلام براي اثبات سخن خود به انتخابات قبلي اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «كافي است به عملكرد شوراي نگهبان در جريان انتخابات‌هاي گذشته نگاه كنيم تا ببينيم چگونه همه كانديداهاي مستقل كه انتقاداتي را متوجه حاكميت كرده‌اند مانند آب خوردن رد صلاحيت شدند، بنابراين وقتي عملكرد شوراي نگهبان از يك نهاد مفسر قانون اساسي تقليل پيدا مي‌كند، به يك كنشگر سياسي و شبيه به يك حزب و تشكل سياسي عمل مي‌كند لذا انتخاباتي كه براي حقوقدانان آن صورت مي‌گيرد، به اشكال مختلف از طريق كنشگران مرتبط با شوراي نگهبان يقينا جنبه سياسي دارد.» اين استاد دانشگاه توضيح مي‌دهد: «اين حرف به اين معناست كه مشخص است چه افرادي براي بررسي صلاحيت‌ها به انتخاب شوراي نگهبان درمي‌آيند يا چه كساني در استان‌هاي مختلف جزو گروه‌هايي هستند كه بايد صلاحيت‌ها را مورد بررسي قرار دهند، لذا نيازي نيست ما به قوه تصورمان فشار بياوريم كه شوراي نگهبان براي بررسي پرونده‌هاي سياسي داوطلبان چه كساني را جذب مي‌كند.» او ادامه مي‌دهد: «ما نيازي نداريم خيلي به فكرمان فشار بياوريم تا ببينيم شوراي نگهبان نسبت به چه تيپ حقوقدان‌هايي تمايل دارد.» زيباكلام مي‌گويد: «متاسفانه جاي خالي حقوقدان‌هايي كه كاملا مستقل باشند و به قول معروف حرف‌شنوي كمتري داشته باشند، در شوراي نگهبان احساس مي‌شود و بعضا حقوقدان‌هايي انتخاب مي‌شوند كه كاملا همسوي شوراي نگهبان باشند.»
ردپاي شوراي نگهبان در معرفي حقوقدان‌ها
هر چند صادق زيباكلام همه اما و اگرها را متوجه شوراي نگهبان مي‌كند اما ابهام اساسي كه باقي مي‌ماند اينجاست كه اساسا حقوقدانان شوراي نگهبان را رييس قوه قضاييه انتخاب مي‌كند و نه شوراي نگهبان، موضوعي كه اين استاد علوم سياسي در پاسخ به آن مي‌گويد: «به نظر من فرقي نمي‌كند. قوه قضاييه كه مربوط به كشور سوييس نيست يا از كره ماه نمي‌آيد كه حقوقداناني مستقل از قوه قضاييه معرفي كند. مسلما حقوقدان‌هايي را معرفي مي‌كند كه شوراي نگهبان با آنها هيچ مشكلي نداشته باشد. اگر شوراي نگهبان يك مقداري احساس كند حقوقدان‌هاي معرفي شده ممكن است داراي استقلال راي باشند قطعا قوه قضاييه آنها را معرفي نمي‌كند يا حداقل اگر هم معرفي كند، قبل از آن حتما استمزاجي از شوراي نگهبان صورت مي‌گيرد و اگر اين اتفاق هم صورت نگيرد بدون شك گزينه‌هايي معرفي مي‌شود كه قوه قضاييه مطمئن باشد مورد تاييد شوراي نگهبان است.»
اولويت با امام‌صادقي‌ها
زيباكلام همچنين با اشاره به صحبت‌هاي ابوترابي درباره توافق 2 عضو هيات علمي دانشگاه امام صادق، مي‌گويد: «ببينيد متاسفانه بسياري از پست‌ها در صداوسيما گرفته تا ارگان‌هاي ديگر به فارغ‌التحصيلان دانشگاه
امام صادق (ع) اختصاص داده شده است، بدون اينكه صلاحيت علمي و عملي افراد درنظر گرفته شود و متاسفانه مي‌توان گفت دانشگاه امام صادق تبديل شده به يك چك سفيد امضا براي آن است كه نه تنها شما استخدام مي‌شويد بلكه به پست و مقام هم برسيد.»