همه‌چيز آماده بازگشت به شرايط جنگ سرد است. بازگشت تنش ميان قدرت‌هاي بزرگ جهاني كه مي‌تواند فضا را بيش از هرزماني در اين زمانه ملتهب كند. وزارت خارجه امريكا روز گذشته رسما اعلام كرد كه ايالات متحده امريكا از توافق منع استفاده از موشك‌هاي ميان‌برد با قابليت حمل كلاهك هسته‌اي خارج شده است. همچنين در طرف مقابل پنتاگون نيز عنوان كرده است كه امريكا از اين پيمان خارج شده و آماده آزمايش موشك‌هاي جديد كوتاه برد خود است. هرچند بهانه‌اي كه امريكا اعلام كرده براي به چالش كشيدن روسيه در خاك اروپا است اما واقعيت شايد چيز ديگري باشد.
اين پيمان استفاده از موشك‌هاي ميان برد با قابليت حمل كلاهك هسته‌اي را كه بردي بين 500 تا 5500كيلومتر داشتند براي روسيه و امريكا محدود مي‌كرد. پيماني كه در اواخر دوره جنگ سرد ميان رونالد ريگان رييس‌جمهور وقت ايالات متحده و ميخاييل گورباچف رهبر وقت شوروي به امضا رسيد؛ توافقي كه سايه سنگين تهديد را ازسر كشورهاي اروپايي برداشت. اما حالا امريكا بطور رسمي از اين پيمان پس از گذشت چند سال خارج شده است.
مايك پمپئو وزير امورخارجه امريكا در بيانيه‌اي با اعلام اين خبر گفت: روسيه تنها مسوول از بين رفتن اين پيمان است. روسيه نتوانست به‌طور كامل توافق را رعايت كند.
به گزارش سي‌ان‌ان تحليلگران نگران هستند، آزمايش موشك كروز غيرهسته‌اي امريكا يك مسابقه تسليحاتي جديد را ميان واشنگتن و مسكو رقم بزند. يك مقام ارشد دفاعي ايالات متحده گفت: اين آزمايش پيش‌بيني مي‌شود طي چند هفته آينده انجام شود. او مدعي بود كه اين پاسخ دولت ترامپ به عدم رعايت معاهده INF از سوي روسيه خواهد بود.
بسياري در امريكا براين باور بودند كه روسيه از زمان دولت اوباما در حال نقض اين پيمان بوده است. ترامپ در اوايل سال جاري ميلادي رسما اعلام كرد كه اگر روسيه تعهدات خود در اين توافق را اجرايي نكند آن را ترك خواهد كرد. هرچند كه روسيه هرگونه تخلف را در اين مسير تكذيب مي‌كند.
آنتونيو گوترش دبيركل سازمان ملل متحد روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت پايان اين توافق به اين معني است كه جهان يكي از ترمزهاي ارزشمند خود براي جلوگيري از جنگ هسته‌اي را از دست خواهد داد. و اين احتمالا به آن معناست كه تنش‌ها كاهش نمي‌يابد بلكه تهديدات موشك‌هاي بالستيك افزايش مي‌يابد. او از امريكا و روسيه خواست تا در راستاي توافق جديد براي كنترل تسليحات بين‌المللي قدم بردارند.
در تاريخ اول فوريه پمپئو اعلام كرد كه امريكا تعهدات خود در چارچوب INF را به حالت تعليق درمي‌آورد و سپس عنوان كرد كه اگر روسيه به تعهدات خود بازنگردد ايالات متحده از اين پيمان خارج مي‌شود. اقدامي كه پيش از امريكا از سوي روسيه صورت گرفت. شروع امريكا به توسعه موشك‌هاي خود مي‌تواند باعث تحريك روسيه بر تقويت كنترل اين موشك‌ها و همچنين توسعه برنامه موشكي خود باشد كه به نظر مي‌رسد نسبت به امريكا آمادگي بيشتري در اين زمينه دارد.
جان ولفشال رييس گروه بحران هسته‌اي و كارشناس سابق هسته‌اي در تيم امنيت ملي باراك اوباما به سي‌ان‌ان گفت كه سقوط INF پيامدهاي چشمگيري خواهد داشت. او ادامه داد: روسيه به ساخت و استقرار موشك‌هاي ميان‌برد خود ادامه مي‌دهد كه اين خطر قابل توجهي براي متحدان اروپايي امريكا خواهد داشت و اين تهديد را افزايش مي‌دهد. روسيه حتي مي‌تواند موشك‌هاي خود را در شرقي‌ترين نقطه روسيه مستقر كند و در آن زمان آلاسكا نيز در تيررس آنها خواهد بود.
مقام‌هاي دفاعي امريكايي عنوان مي‌كنند كه روسيه مدت‌هاست در حال گسترش قابليت‌هاي موشك‌هاي كوتاه برد خود است. ايالات متحده معتقد است كه استقرار موشك‌ها براي ما بسيار مهم است زيرا موشك‌هاي روسيه متحرك هستند و به مسكو اين امكان را مي‌دهد تا به سرعت جابه‌جا شوند و رديابي آنها براي ايالات متحده بسيار دشوار خواهد بود. همچنين موشك‌هاي روسيه از سوخت جامد استفاده مي‌كند؛ از همين رو آنها را مي‌توان در يك بازه زماني بسيار كوتاه براي شليك به اهداف به ويژه در غرب آماده كرد. بسياري از كارشناسان براين عقيده هستند كه اگر روسيه قصد اقدامي داشته باشد زمان براي هشدار در اروپا بسيار كوتاه خواهد بود و حمله توسط رادارها قابل تشخيص نيست. بنابراين شرايط موجود فضا را بي‌ثبات‌تر و وضعيت اروپا را خطرناك‌تر مي‌كند.
حال بايد ديد تكنولوژي جديدي كه امريكايي‌ها قصد رونمايي از آن را دارند چيست. با اين حال طبق گفته مقام‌هاي پنتاگون هنوز هيچ برنامه رسمي از سوي امريكا براي توسعه موشكي و خروج از INF طرح‌ريزي نشده است. اين مقام‌ها مي‌گويند انتظار مي‌رود كه آزمايش جديد منجر به يك برنامه شود اما به دليل برخي مخالفت‌ها از سوي دموكرات‌ها در كنگره در تامين بودجه اين برنامه آينده آن هنوز روشن و مشخص نيست.
چين هدف اصلي
ديويد سنگر و ادوارد ونگ از جمله كارشناسان خلع سلاح در امريكا طي مقاله‌اي در نيويورك‌تايمز به بعد ديگري از تصميم امريكا در خصوص اين توافق پرداختند. آنها در مقاله خود عنوان كردند كه موشك‌هاي جديد امريكا بعيد است كه براي مقابله با روسيه مستقر شوند بلكه اولين استقرار آنها براي مقابله با چين است كه توانسته طي سال‌هاي اخير يك زرادخانه موشكي عظيم را ايجاد و به عنوان يك رقيب بلندمدت استراتژيك خود را معرفي كند. در اين مقاله آمده است كه حركت جديد واشنگتن اين نگراني را برانگيخته كه ايالات متحده وارد يك مسابقه تسليحاتي جديد شده است. از طرفي ديگر در دوره‌اي كه احتمال رويارويي امريكا با كره شمالي و ايران رو به افزايش است كنار گذاشتن پيمان INF پس از 32 سال علاوه بر اروپايي‌ها متحدان آسيايي امريكا را نيز نگران كرده است. در اين مقاله همچنين به نقل از ارنست مونيز وزير پيشين انرژي امريكا آمده است كه ايالات متحده و روسيه اكنون در يك وضعيت بي‌ثبات استراتژيك قرار دارند.
اما به نظر مي‌رسد آن‌گونه كه دولت استدلال كرده است چين يكي از دلايل اصلي آقاي ترامپ براي خروج از INF است. اكنون اكثر كارشناسان بر اين باورند كه چين پيشرفته‌ترين زرادخانه موشكي متعارف در جهان را در داخل خاك خود دارد. هنگامي كه اين پيمان در سال 1987 به مرحله اجرا درآمد توانايي موشكي چين به حدي نبود كه بتوان آن را در نظر گرفت.
اما امروز صدها موشك در جنوب شرقي چين در محدوده تايوان قرار دارد، جزيره‌اي خودمختار و دموكراتيك كه توسط ايالات متحده پشتيباني مي‌شود. موشك‌هاي چين مي‌تواند به ژاپن و هند آسيب وارد كند و حتي چين از موشك‌هايي برخوردار است كه مي‌تواند حتي گوام و خاك ايالات متحده و همچنين مناطق استراتژيك و حساس ايالات متحده را نيز هدف بگيرد. در حال حاضر مي‌توان گفت كه چالش اصلي امريكا اكنون نه روسيه بلكه چين است.