هم‌نفس با پرنده‌شناس پير

مارتا كيست؟ رماني از ماريانا گاپوننكو است كه تاكنون موفق به دريافت جوايزي ادبي چون جايزه آدلبرت‌فون‌شاميسو و آلفا شده است؛ رماني سرگرم‌كننده كه مي‌توان در ايام تعطيلات هفته خوانده شود. گاپوننكو در اين رمان، دست به نوآوري‌هايي زده كه بدون اذيت كردن مخاطب، داستان را در مسيرهايي تازه پيش روي او قرار مي‌دهد. براي بهتر فهميدن اين رمان بهتر است بدانيم كه ماجراي كلي اثر، حول محور مردي پرنده‌شناس ‌است كه سابقه‌اي 96 ساله در اين زمينه دارد. اين شخصيت ‌كه به خوبي در رمان پرورش يافته ناگهان تصميم مي‌گيرد سال‌هاي باقي مانده از عمرش را در يكي از مجلل‌ترين هتل‌هاي دنيا سپري كند. نويسنده‌‌ اهل كشور اوكراين در اين اثر كه مورد حمايت منتقدان غربي قرار گرفته از همان سطور آغازين اثر، خواننده را در تعليقي ذاتي از روايت وارد مي‌كند به‌گونه‌اي كه او بعد از خواندن چند صفحه ديگر نمي‌تواند سرنوشت مرد داستان را دنبال نكند. گفتني است كه گاپوننكو، در سال 1981 به دنيا آمده و در سن 16 سالگي با ارجح دانستن زبان آلماني به انگليسي، در مدرسه شروع به آموختن زبان آلماني كرده است. او پس از فارغ‌التحصيل شدن از رشته زبان و ادبيات آلماني از دانشگاه اودسا، مدتي در ايرلند و لهستان زندگي كرد و هم‌اكنون در وين و مايتتس اقامت دارد. در نخستين صفحه اين كتاب مي‌خوانيم: «سرد است عشق. عشق سرد است ولي در قبر مي‌سوزيم، ذوب و به طلا تبديل مي‌شويم... لوادسكي منتظر جاري شدن اشك‌هايش شد ولي اشكي نيامد. با وجود اين، صورتش را پاك كرد. چه چندش‌آور! همين چند لحظه قبل تلفن را بهت‌زده قطع كرده ‌بود. اگر آنچه از صداي نفس كشيدن پزشك خانوادگي احساس مي‌شد بي‌قراري نبود، پس چه بود؟...» درباره شناخت بيشتر اين نويسنده بايد گفت كه اولين رمان او با نام «گُل آنوشكا» در سال ۲۰۱۰ وارد بازار كتاب شد و «مارتا كيست؟» دومين رمان نويسنده است كه در سال ۲۰۱۲ منتشر و با استقبال بسيار زيادي مواجه شد؛ اثري كه حتي در سال ۲۰۱۶ هم در فهرست كتاب‌هاي پرفروش سال قرار گرفت. جديدترين رمان او يعني «آخرين دو» نيز در سال ۲۰۱۶ منتشر شده است. ويژگي خاص نويسندگي گاپوننكو، جهان و زبان شاعرانه او در ادبيات داستاني ‌است؛ زباني تراش‌خورده كه منتقدان اعتقاد دارند مخصوص به جهان ذهني خود اوست: «...لوادسكي به حمام رفت و بالا آورد. زار زد و اشك‌هايش جاري شد. براي اولين‌بار، پس از مدت‌ها، زار زد و بالا آورد. آخرين باري كه بالا آورده بود شلوار سه‌ربعي به پا داشت. راستي اسم آن دختر چه بود؟ ماريا؟ سوفيا؟ لوادسكي دهانش را شست، دوش را برداشت و روي دندان‌هاي مصنوعي‌اش گرفت كه هنگام بالا آوردن داخل وان حمام افتاده ‌بود و حالا به شكل كشتي واژگون شده‌اي آنجا قرار داشت. در راه كوتاه و سخت رفتن به اتاق‌نشيمن، خشمگين، زنگ خوردن تلفن را تماشا كرد، انگار هيچ اتفاقي نيفتاده است، انگار به او، لوكا لوادسكي، پروفسور بازنشسته جانور‌شناسي، تلفني، حكم مرگش اعلام نشده است. رمان مارتا كيست در 262 صفحه و قيمت 25 هزار تومان يكي از محصولات تازه انتشارات ققنوس است.