هرج و مرج در ايتاليا
به هر حال ايتاليا سومين قدرت اقتصادي حوزه يورو به حساب ميآيد و از پايهگذاران و قدرتهاي اقتصادي اتحاديه اروپا محسوب ميشود. از همين رو هر تحول سياسي و اقتصادي در اين كشور ميتواند تبعات بسيار زيادي روي اتحاديه اروپا داشته باشد. در حال حاضر مواضع آقاي سالويني بسيار جاهطلبانه است و موضوع بودجه اتحاديه اروپا شايد تبديل به مستمسكي براي او شده است تا بتواند اهداف و برنامههاي سياسي خود را پيش ببرد. طبق آخرين نظرسنجيها حزب ليگ تحت رهبري سالويني در موقعيت بهتري نسبت به چند ماه پيش قرار گرفته است. در مقابل حزب پنج ستاره با كاهش محبوبيت مواجه شده است. حزب پنج ستاره نتوانست به وعدههاي خود در خصوص حاميان اين گروه كه بيشتر در جنوب ايتاليا هستند، عمل كند. جنوب ايتاليا از وضعيت معيشتي چندان خوبي برخوردار نيستند و حزب پنج ستاره وعده داده بود كه شرايط را براي آنها تغيير دهد اما اين اتفاق رخ نداد. از همين رو محبوبيت اين حزب به شدت كاهش پيدا كرده است. اما در سوي ديگر حزب ليگ شمال به رهبري سالويني توانست بخشي از وعدههاي خود در خصوص سياستهاي ضد مهاجرتي و همچنين كنترل ورود مهاجرين به اتحاديه اروپا و ايستادگي در برابر بسياري از خواستههاي اتحاديه اروپا انتظارات ايتالياييها و به خصوص آنهايي كه در شمال اين كشور زندگي ميكنند را برآورده كند. بخشي كه از ثروت و رفاه بيشتري برخوردار هستند. سالويني با توجه به ارزيابي كه از وضعيت سياسي ايتاليا به دست آورده تصور ميكند كه با برگزاري يك انتخابات زودهنگام ميتواند شرايط را براي تشكيل يك دولت يك دست راستي فراهم كند. در حال حاضر شرايط ايتاليا به طور كامل در ابهام قرار دارد. دولت آقاي كونته در زماني تشكيل شد كه بسياري 24 ساعت پيش از آن منتظر برگزاري يك انتخابات زودهنگام بودند. چرا كه حزب ليگ با حزب پنج ستاره نتوانسته بودند به توافق برسند. اما به ناگاه شاهد آن بوديم طي چند ساعت همه معادلات تغيير كرد و ديمايو و سالويني توانستند به يك توافق دست پيدا كنند. اكنون شرايط بسيار مبهم و پيچيدهاي است. رييسجمهور ايتاليا كه در مواقع بحراني نقش پررنگي را در عرصه سياسي اين كشور ايفا ميكند، حتما تلاش خواهد كرد كه از انتخابات زودهنگام جلوگيري كند. چرا كه انتخابات زودهنگام بحران در فضاي سياسي ايتاليا را بيشتر خواهد كرد. در چنين شرايطي تشكيل دولت ائتلافي بسيار سخت خواهد بود. حزب دست راستي آقاي سالويني بعيد به نظر ميرسد كه بتواند در صحنه سياسي با ساير احزاب راست دولت ائتلافي تشكيل دهد چرا كه كرسيهاي لازم را در اختيار ندارند. با حزب دموكرات نيز هيچ اشتراك نظري وجود ندارد و تنها گزينه ائتلاف ميان حزب دموكرات و پنج ستاره است. بايد ديد كه جنبش پنج ستاره تا چه حد حاضر است كه مواضع گذشته خود را كه در قبال حزب دموكرات در پيش گرفته بود را تغيير دهد تا بتواند وارد ائتلاف با اين حزب شود. اما يك گزينه ديگر ايجاد ائتلاف بزرگ در پارلمان ايتاليا است تا اين كشور از دوره گذار تصويب بودجه 2020 عبور كند و در شرايط مناسبتري انتخابات زودهنگام برگزار شود. اما سالويني بر اين عقيده است كه در يك انتخابات زودهنگام شانس حزب ليگ براي تشكيل دولت ائتلافي بيشتر خواهد شد.
نرخ ارز، مشوق صادرات
در كنار تمام اين مسائل بايد به هدفگذاري تحريمها نيز توجه
كنيم. هرچند در نگاه اول به نظر ميرسد تحريمها درآمدهاي دولت مانند فروش نفت را هدف قرار دادهاند اما در عمل آنچه اتفاق افتاده به صادرات غير نفتي ما نيز فشاري جدي وارد ميكند. اصليترين هدف و اولويت تحريمها در اين حوزه افزايش هزينه توليد و صادرات و كاهش حاشيه سود فعالان اقتصادي ايران است. در شرايط عادي و وقتي اقتصاد كشور تحريم نيست، دسترسي به مواد اوليه، بازارهاي بينالمللي و امكانات حمل و نقل بسيار راحت است و پس از انجام مذاكرات ابتدايي، دو طرف به سمت اجراي قراردادها ميروند. در شرايط تحريم اما شرايط متفاوتي بر اقتصاد حاكم ميشود. در حال حاضر صادركنندگان ايراني براي آنكه به بازارهاي جديد دسترسي پيدا كنند، محدوديتهاي جدي و قابل توجهي را پشت سر ميگذارند، براي رسيدن به مواد اوليه دشواريهاي جدي دارند و با توجه به محدوديتهاي حمل و نقل، براي رساندن كالاهايشان به مقصد نيز بايد هزينهاي بيشتر بپردازند. با در نظر گرفتن تمام اين شرايط به نظر ميرسد يك موضوع قطعي است و آن كاهش حاشيه سود صادركنندگان اقتصادي كشور است. بايد به اين مشكلات، محدوديتهايي كه در بازگشت ارز حاصل از صادرات وجود دارد را نيز اضافه كنيم. پس از فروش كالا صادركننده ايراني با يك سوال مهم مواجه است كه چگونه ارز حاصل از صادرات خود را به كشور باز گرداند؟ با وجود اينكه در ماههاي گذشته تلاش شده از تمام مسيرهاي ممكن اين امر پيگيري شود اما بايد در نظر داشت كه هزينه اين انتقالات نيز از حالت عادي بالاتر خواهد بود. با وجود اين آمار صادراتي كشور نشان ميدهد كه نزديك شدن نرخ ارز به واقعيت توانسته تاثيرات مثبتي از خود به جاي بگذارد و در صورتي كه بتوان اين فضا را با ساير تسهيلات و فراهم آوردن زيرساختهاي لازم تركيب كرد ميتوان انتظار داشت اين روند ادامه داشته باشد اما لازمه ابتدايي حفظ اين آمار تلاش و برنامهريزي براي حل مشكلاتي است كه همچنان در داخل وجود دارد.