رييسجمهوري كه روز دوشنبه در مراسم «ارايه دستاوردهاي دولت در توسعه زيرساخت‌هاي روستايي» گفته بود: «اگر نتيجه ملاقات با فردي، آباداني كشور است، دريغ نمي‌كنم» و گويي تلويحا اشاره كرده بود كه چراغ‌هاي رابطه روشن است، روز سه‌شنبه در مراسم «آغاز اجراي عمليات طرح اقدام ملي مسكن» گفت: «سياست جمهوري اسلامي ايران و دولت دوازدهم نسبت به روابط خارجي با دنيا تغيير نكرده است.» سخنراني حسن روحاني در قامت رييسجمهوري در دو روز پياپي گرچه متناقض نبود اما متفاوت بود؛ تفاوتي كه هم سوءبرداشت‌هاي داخلي در مورد اظهارات ديروز را تصحيح كرد و هم پاسخي به اظهارات ترامپ در امتناع از برداشتن تحريم‌هاي نفتي بود.
روحاني در همين راستا توضيح داد: «از روز نخست كه روي كار آمده‌ايم، شعارمان تعامل سازنده با دنيا بود و چهار سال دولت يازدهم را با همين شعار طي كرديم و در دو سال دولت دوازدهم نيز با همين شعار پيش رفتيم.» او همچنين از سخنراني رهبري به مناسبت آغاز به كار دولت دوازدهم نقل كرد كه «سياست ما تعامل گسترده با جهان است» و تشريح كرد: «اين يعني ايشان يك گام فراتر از گامي كه دولت برداشته بود و سياست خود را تعامل سازنده با دنيا اعلام كرده بود؛ ما با همين مبنا حركت مي‌كنيم.»
در ادامه روحاني تشريح كرد كه براي تعامل از موضع برابر، دولت «مسيري به نام توانمند كردن ايران و قدرت ملي» را انتخاب كرده با اين تحليل كه «هر قدر قدرت ملي‌مان افزايش يابد، اميد دشمنان‌مان به توطئه عليه ايران كاهش مي‌يابد و هر چه قدرت فرسوده شود، دشمنان اميد و طمع بيشتري نسبت به كشور ما خواهند داشت.» البته در جريان مراسم ديروز روحاني بار ديگر تاكيد كرد كه «اگر لازم باشد بر اساس اصول خود با كسي صحبت مي‌كنيم و اگر لازم باشد در جايي بايستيم و از خود دفاع كنيم اين كار را انجام خواهيم داد».
گرچه از سخنراني روز دوشنبه روحاني و سپس اظهارات امانوئل مكرون، رييسجمهوري فرانسه برداشت‌هاي مثبتي در راستاي حل مساله برجام و تعامل با دنيا صورت گرفت، اما او در سخنراني روز گذشته بيش از تاكيد بر مذاكره بر قدرت داخلي تمركز كرد. البته كه روحاني در سخنراني روز دوشنبه نيز قدرت و ديپلماسي را در كنار يكديگر قرار داده بود.
تحول در رفتار ما با توبه امريكايي‌ها آغاز مي‌شود
رييسجمهوري كه دوشنبه تاكيد كرده بود براي آباداني و در راستاي منافع ملي حاضر به مذاكره است، روز سه‌شنبه بار ديگر پيش‌شرط ايران براي وقوع اين اتفاق را مرور كرد و گفت: «هرگونه تحول در رفتار ما با آنها از توبه آنها آغاز مي‌شود؛ من بارها گفته‌ام كه آنها بايد به تعهدات خود بازگردند و مسير خطايي را كه انتخاب كرده‌اند، عوض كنند. در رابطه ايران با امريكا بدون آنكه امريكا از تحريم‌ها دست بردارد و روي مسير غلطي كه انتخاب كرده، خط بكشد، شاهد هيچ تحول مثبتي نخواهيم بود؛ كليد تحولات مثبت در اختيار واشنگتن است.»
به گفته روحاني نخستين گامي كه بايد از سوي امريكايي‌ها برداشته شود، «بازگشتن از تحريم‌ها عليه جمهوري اسلامي ايران» است، چرا كه «ما همواره مرد مذاكره بوده و هستيم و همه دنيا نيز اين موضوع را قبول دارند؛ دو سال با شش قدرت مذاكره كرديم و الان نيز تقريبا به‌طور مداوم با پنج قدرت (1+4) در حال مذاكره هستيم و راه ما نيز روشن است». رييسجمهوري همچنين با كنايه‌اي خطاب به ترامپ گفت: «ما به دنبال عكس (گرفتن) نيستيم اينكه كسي بخواهد با حسن روحاني عكس بگيرد، امكان‌پذير نيست، فتوشاپش امكان‌پذير است، اما ثبت تصوير واقعي آن امكان‌پذير نيست.»
همچنان انتقاد
با اينكه حسن روحاني مواضع روز دوشنبه خود را -كه از آن تمايل ايران به مذاكراتي فراتر از مذاكراتي كه صورت مي‌گيرد، برداشت مي‌شد- روز سه‌شنبه تشريح كرد اما نقدها به او و تيم ديپلماسي‌اش پاياني ندارد. مصداق آن هم توييت‌ها و اظهارنظرهاي مخالفان دولت در فضاي مجازي بود. اما آنچه در ميان اين اظهارنظرها خودنمايي كرد و باعث واكنش حسام‌الدين آشنا، مشاور رييسجمهوري شد، اين توييت بود: «روحاني در سخنراني امروز به اين نتيجه رسيده كه ايستادگي زياد باعث پادرد و كمردرد ميشه. والا اون چيزي كه خود اصلاح‌طلب‌ها ميگن اينه كه يه بنده خدايي تا۱۰صبح خوابه، باز بعد ناهار خوابه، باز غروب نشده ميره خونه بخوابه؛ بهتره بگيم خواب زياد باعث زخم بستر ميشه وگرنه شما ايستادگيت كجا بود؟» كه تلويحا طرح بحث ديپلماسي مقاومت از سوي روحاني را به سخره گرفت. آشنا هم در واكنش به آن برنامه يك روز كاري روحاني را در توييتر خود منتشر كرد و نوشت: «روحاني معمولا از شنبه تا چهارشنبه بين ساعت 7:45 تا 8:15 صبح وارد رياست‌جمهوري و بين همين ساعات غروب با چمدان‌هايي از كارتابل‌هاي اداري خارج مي‌شود. معمولا تا ساعت 23:30 كارهاي دفتر به منزل ارسال مي‌شود. معمولا هيچ كارتابلي بيش از ۲۴ ساعت در اتاق يا نزد رييس‌جمهور باقي نمي‌ماند. معمولا در روزهاي پنجشنبه از ساعت 8:30 تا ۱۸ چندين جلسه ثابت را اداره كرده و ملاقات‌هاي ضروري را انجام مي‌دهند. معمولا روزهاي جمعه تماس‌هاي تلفني با برخي وزيران و معاونان و استانداران دارند.»
عكس‌ها و معادله دستاوردهاي دولت
اما اين تنها حاشيه مراسم ديروز نبود كه مشاور فرهنگي رييسجمهوري را وادار به واكنش كرد. فريم‌هاي عكسي از مراسم روز گذشته روي خروجي برخي خبرگزاري‌ها قرار گرفت كه براي دولت دردسرآفرين شد. زناني با پوشش‌هاي محلي و قومي و مذهبي مختلف در عكس‌ها ديده مي‌شدند كه همين باعث شد برخي رسانه‌هاي اصولگرا دست بازتري براي حمله به دولت داشته باشند. براي نمونه وب‌سايت مشرق‌نيوز اين عكس‌ها را با تيتر «دستاورد دولت در رونمايي از زنان بي‌حجاب» منتشر كرد، مدعي شد مراسمي كه رييسجمهوري ديروز در آن حاضر شده به «محلي براي كشف حجاب» تبديل شده است. البته روابط عمومي دفتر رييسجمهوري با صدور اطلاعيه‌اي، در خصوص پوشش برخي ميهمانان در مراسم دستاوردهاي دولت تدبير و اميد در توسعه زيرساخت‌هاي روستايي توضيح داد. در اين اطلاعيه تاكيد شده كه «انتخاب و دعوت ميهمانان همايش از سوي نهادهاي صنفي و محلي صورت گرفته است». دفتر رييسجمهوري همچنين با تاكيد بر اينكه برگزاركنندگان قبل و حين برگزاري مراسم نسبت به رعايت شوونات اسلامي تذكر داده بودند، توضيح داد: «بيش از هزار نفر از روستاييان عزيز از سراسر كشور به اين مراسم دعوت شده بودند كه با پوشش‌هاي متنوع و گوناگون متناسب با فرهنگ خود در سالن همايش حضور داشتند. بخشي از ميهمانان برنامه از جامعه محترم اقليت‌هاي مذهبي كشور بودند و با تن‌پوش سنتي و محلي خود در مراسم حاضر شده بودند كه قبل از آغاز برنامه به طبقه دوم سالن راهنمايي شدند. » البته در اطلاعيه تاكيد شد كه «مساله به وجود آمده قابل اغماض نبوده و دستور پيگيري و برخورد با خاطيان صادر مي‌شود.»
اين در حالي است كه به گفته دفتر رييسجمهوري هم پوشش‌هاي استفاده شده از سوي برخي زنان حاضر سنتي و روستايي بوده و البته تعدادي از اين زنان نيز از جمله اقليت‌هاي مذهبي بودند كه قطعا در پوشش با مسلمانان متفاوت هستند. از همين‌رو به نظر مي‌رسد به همان اندازه كه مخالفان دولت تلاش كردند سخنراني روز گذشته روحاني و دستاوردهاي روستايي دولت را به حاشيه ببرند، دولت نيز در اين زمينه به همان اندازه منفعلانه برخورد كرده است.
يك ادعا و يك پاسخ سريع
حسن روحاني همچنين در خلال اين سخنراني مدعي شد كه وزير سابق راه و شهرسازي طرحي براي تكميل واحدهاي مسكوني نيمه تمام داشته كه بر اساس آن بايد از بانك مسكن و پايه پولي استقراض مي‌شد كه روحاني با آن مخالفت كرد. بلافاصله بعد از انتشار سخنان روحاني عباس آخوندي كه بعد از استعفا يكي از منتقدان جدي دولت به شمار مي‌آيد نيز به اين ادعا در كانال تلگرامي خود پاسخ داد و نوشت: «كسي اين مطلب را جهت استفاده در سخنراني به ايشان گزارش كرده است. چه خوب بود ايشان به همان كس دستور مي‌دادند تا اين مطلب را خودش بيان كند تا من آزادانه بتوانم با او گفت‌وگو كنم و از او دليل و مدرك بخواهم. چون اين مطلب از بنيان بي‌اساس است و درخواستي كه مستلزم افزايش پايه پولي شود، هيچ‌گاه از سوي من نبوده است».