سيدحسن خميني در آيين گراميداشت
نخستين سالگرد افتتاح خانه‌موزه هاشمي‌رفسنجاني:
دنياي مردم را درست نكنيم
به دين لطمه زده‌ايم
گزارش سخنراني
محسن هاشمي، علي مطهري عليرضا بهشتي و محمدرضا باهنر را در اين مراسم بخوانيد
سوم شهريورماه سال گذشته بود كه حدود 2 سال بعد از درگذشت آيت‌الله اكبر هاشمي‌رفسنجاني، خانه‌موزه او در محل زندگي‌اش با حضور سيدحسن خميني، يادگار امام راحل و اسحاق جهانگيري، معاون اول رييس‌جمهوري ايران افتتاح شد. پنجشنبه شب گذشته به مناسبت سالگرد افتتاح نخستين خانه‌موزه آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني و همچنين گراميداشت شهداي هشتم شهريورماه مراسمي با حضور جمعي از چهره‌هاي سياسي و فرهنگي ايران در حسينيه جماران و به ميزباني سيدحسن خميني برگزار شد. محمود واعظي و علي‌اكبر صالحي، رييس‌دفتر رييس‌جمهوري و رييس سازمان انرژي اتمي از جمله مسوولان دولتي حاضر در اين مراسم بودند. علي مطهري، يادگار شهيد مرتضي مطهري و محمدرضا بهشتي، يادگار شهيد بهشتي نيز در كنار چهره‌هايي چون آيت‌الله محمد موسوي‌بجنوردي، مجيد انصاري، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام و غلامحسين كرباسچي به علاوه بيت آيت‌الله هاشمي از ديگر چهره‌هاي سرشناس حاضر در اين مراسم بودند.
لزوم تحمل تخريب‌ها
محسن هاشمي‌رفسنجاني، رييس شوراي اسلامي شهر تهران به عنوان نخستين سخنران اين مراسم پشت تريبون رفت و با اشاره به شيوه حكومت‌داري در روزهاي نخست انقلاب اسلامي اظهار كرد: «شهيدان مطهري، بهشتي، رجايي، باهنر و همچنين هاشمي‌رفسنجاني در روزهاي اول پيروزي انقلاب و سال‌هاي بعد از آن، شيوه‌اي خاص براي اداره كشور داشتند. شيوه‌اي كه ما امروز بيش از هر زمان ديگر به آن نيازمنديم.» او همچنين در ادامه اظهارات خود به تشريح ويژگي‌هاي مشترك شهيدان مطهري، رجايي، باهنر و هاشمي‌رفسنجاني پرداخت و گفت: «خصوصيت مشترك اين عزيزان تحمل تخريب‌هايي بود كه عليه آنان از سوي جناح‌هاي مختلف صورت مي‌گرفت. همه اين افراد مقابل تمام تخريب‌ها ايستادند و به انقلاب خدمت كردند اما يك تفاوت در اين زمينه وجود دارد آن هم اينكه در ميان اين افراد هاشمي‌رفسنجاني تنها كسي است كه در طول سه دهه انقلاب از عمر انقلاب اسلامي به‌طور مداوم مورد تخريب قرار گرفت.» رييس شوراي اسلامي شهر تهران با تاكيد بر لزوم توجه تمام مسوولان به سيره بزرگان انقلاب اسلامي خاطرنشان كرد: «در دهه چهارم انقلاب اميدواريم مسوولان به سيره اين بزرگان برگردند و خود را بيش از پيش فداي انقلاب كنند.»
پرهيز از دروغگويي به حاكمان
پس از اظهارات يادگار آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني كه برخي او را شبيه‌ترين فرد به رييس فقيد مجمع تشخيص مصلحت نظام مي‌دانند، ولي فاطمه هاشمي‌رفسنجاني با اين مهم مخالف است، نوبت به علي مطهري، نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي رسيد. پيش از آغاز اظهارات او مجري برنامه از پدرش به عنوان «آيت‌الله دكتر مرتضي مطهري» نام برد و از علي مطهري خواست تا پشت تريبون حاضر شود. نماينده مردم تهران نيز چنين كرد و در اظهاراتي با اشاره به روحيه رييس اسبق مجمع تشخيص مصلحت نظام و توجه هميشگي او به مصلحت عمومي جامعه و انقلاب اسلامي اظهار كرد: «هاشمي‌رفسنجاني مصلحت را هميشه بر منافع شخصي ترجيح مي‌داد حتي اگر باعث تخريب خودش مي‌شد. دقيقا همان كاري كه در جريان پذيرش قطعنامه 598 انجام داد و نزد امام رفت و گفت كه حاضر است مسووليت اين اقدام را بپذيرد و انتقادها را به جان بخرد.» او ادامه داد: «اين روحيه كه هاشمي‌رفسنجاني از آن برخوردار بود، روحيه بسيار مهمي است. اين روحيه كه كسي با رهبران جامعه اسلامي با صداقت رفتار كند و اگر در جايي احساس كرد كه بايد موضوعي را مطرح كند، آن را به زبان آورد و به‌طور كلي از دروغگويي به حاكمان جامعه اسلامي خودداري كند، روحيه بسيار ارزشمندي است كه هاشمي‌رفسنجاني به خوبي از اين روحيه برخوردار بود.»
نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي در ادامه اظهارات خود درباره توجه هاشمي‌رفسنجاني به ايران و پيشرفت همه‌جانبه مردم بيان كرد: «يكي ديگر از نكات مثبت تفكر هاشمي‌رفسنجاني اين بود كه او همواره خواستار ايراني پيشرفته بود و هميشه تاكيد داشت كه بايد كاري كنيم تا مردم ايران ديگر حسرت كشورهايي مثل تركيه، امارات و كشورهايي از اين دست را نخورند و به پيشرفتي قابل توجه در زندگي خود دست پيدا كنند.» مطهري اظهاراتش را پايان داد و مجري برنامه دوباره از لطف «دكتر» در توصيف شهيد مطهري استفاده كرد و در اين هنگام مطهري در ميان اظهارات محمدرضا بهشتي پشت تريبون رفت و گفت: «چند باري اين واژه (دكتر) را تكرار كردند ولي آيت‌الله مطهري دكتر نبود و همان‌طور كه مي‌دانيد تحصيلات دانشگاهي نداشت اما چون چندباري تكرار كردند، لازم دانستم اين موضوع را مطرح كنم.» پس از اظهارات مطهري، محمدرضا بهشتي و محمدرضا باهنر به صورت جداگانه به اظهارنظر پرداخته و لزوم توجه به روزهاي گذشته را مورد تاكيد قرار دادند. بعد از پايان اظهارات آنها نيز نوبت به سيدحسن خميني رسيد تا در حسينيه جماران و درست در زير محلي كه پدربزرگش به عنوان بنيانگذار انقلاب اسلامي اصولا به گفت‌وگو با حاضران مي‌پرداخت، نكاتي را درباره هاشمي‌رفسنجاني مطرح كند.
فقه حداقلي و اخلاق حداكثري
سيدحسن خميني به عنوان آخرين سخنران اين مراسم رسيد تا در مقابل ديدگان آيت‌الله موسوي‌بجنوردي، پدر همسر خود و يكي از اساتيد به اظهارنظر بپردازد. او با اشاره به رابطه بين اخلاق و جامعه بيان كرد: «در رابطه اخلاق و فقه يا همان اخلاق و قانون سخن بسيار گفته شده ولي در اين ميان آنچه همواره بايد به آن توجه داشت، اين است كه فقه همان قانون است و موردي است حداقلي، ولي اخلاق موردي است حداكثري و دايره گسترده‌تري را شامل مي‌شود.» او ادامه داد: «ممكن است كسي به ظاهر پايبند به قانون باشد ولي اخلاق‌مدار نباشد. كارها ممكن است در دامنه فقه و قانون باشد ولي اخلاقي نباشد. در حقيقت فقه محدوده عمل را مشخص مي‌كند ولي دايره‌هاي ديگري مثل آداب اجتماعي وجود دارد كه در فقه نمي‌گنجد، بلكه در دايره وسيع‌تري به نام اخلاق جاي مي‌گيرد.»
توليت موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني با بيان اينكه «بسنده كردن رفتار مومنانه به كردار و اعمال قانوني تنزل دادن سطح جامعه است»، گفت: «انسان بايد خود را دايما در يك سنجه و ترازوي اخلاقي وزن كند. در اين بين بايد توجه داشت كه بر اساس اظهارات بسياري از بزرگان، اخلاق در جامعه به دو مورد بر مي‌گردد كه يكي از آنها قانون طلايي است. اين قانون طلايي دستاورد هميشگي بشر است و آن چيزي نيست جز اينكه آنچه براي خود مي‌پسندي براي ديگران بپسند و آنچه براي خود نمي‌پسندي براي ديگران هم مپسند. اين قاعده يعني وقتي مي‌خواهيم كاري را بكنيم خود را جاي طرف مقابل بگذاريم كه البته كار بسيار سخت و دشواري است.» سيدحسين خميني با طرح اين سوال كه «براي اخلاقي شدن جامعه چه بايد بكنيم؟» گفت: «بايد سعي كنيم هنجارهاي اخلاقي در جامعه تبديل به ارزش تبديل شود. اگر جامعه چيزي را ارزش بداند شما احتياج به مراقبت از آن نداريد، اما اگر جامعه چيزي را ناهنجاري نداند مبارزه با آن بسيار سخت است و در واقع، جامعه رو به مبارزه منفي مي‌آورد.»
افتخار به گذشته، انتقاد به حال و اميد به آينده
آنچه در ميان اظهارات سيدحسن خميني جلب توجه مي‌كرد، زبان بدن آيت‌الله موسوي‌بجنوردي بود. او مثال استادي كه از گفته‌هاي شاگردش لذت مي‌برد، با لبخندي بر لب رضايت خود از گفته‌هاي يادگار امام را نشان مي‌داد. سيدحسن خميني در ادامه اظهارات خود با بيان اينكه «دومين مساله اين است كه بايد ريشه فقر را از جامعه كند»، گفت: «كسي كه گام در جهت فقرزدايي برمي‌دارد، گام بلندي در مسير جامعه اخلاق‌مدار برداشته است.» سيدحسن خميني با تاكيد بر اينكه بايد فقر ناخواسته را از جامعه ريشه‌كن كرد، خاطرنشان كرد: «اگر دنبال جامعه اخلاقي هستيم، بايد سراغ زدودن فقر برويم. آقاي هاشمي نيز دايما تاكيد داشت كه راه‌حل مشكلات و ناهنجاري‌هاي اجتماعي ايجاد كار و شغل براي مردم است.» او با تاكيد بر حاكم كردن نظام ارزشي در كشور خاطرنشان كرد: «اگر مي‌بينيم كه در اول انقلاب همه ناخودآگاه با حجاب مي‌شوند، دليلش تغيير نظام ارزشي است. دينداران وقتي تصدي دنياي مردم را برعهده مي‌گيرند، اگر نتوانند دنياي مردم را اداره كنند به دين لطمه زده‌اند.» توليت موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني در خاتمه با تاكيد بر لزوم توجه به روزهاي گذشته نظام جمهوري اسلامي خاطرنشان كرد: «ما حتما به گذشته خود افتخار مي‌كنيم، حتما هم نسبت به وضع موجود انتقاد داريم اما به آينده اميدواريم. البته ديكته نوشته حتما غلط دارد؛ آن هم در عرصه مسائل اجتماعي ولي بايد عزم و همتي كه گذشتگان ما داشته‌اند، قدر بدانيم و آن را براي آيندگان هم بيان كنيم.»