ماجراهاي عمو سام

طبق نوشته‌هاي سايت معتبر هيستوري، امروز روزي است كه دولت امريكا نام مستعار عمو سام را پذيرفت. مي‌گويند مردي به نام ساموئل ويلسون، صاحب يك كارگاه بسته‌بندي گوشت در نيويورك بود كه در جريان جنگ 1812 ميان امريكا و انگليس، بخشي از تداركات سربازان كشورش را تامين مي‌كرد. او بشكه‌هاي گوشتي را كه براي ارتش مي‌فرستاد با نشان «يو.اس» مهر مي‌كرد كه حروف اول ايالات‌متحده (يونايتد استيتس) بود. اما ارتشي‌ها آن را عمو سام (آنكل سام) مي‌خواندند و ميان سربازان چنين جا افتاده بود كه غذاي آنها از گوشتي تهيه مي‌شود كه عمو سام فرستاده است. برخي نشريات محلي نيويورك هم شباهت حروف اول نام عمو سام و ايالات‌متحده را موضوع جالبي ديدند و به آن توجه نشان دادند، اما ماجرا از «توجه» بسيار فراتر رفت و عمو سام به سوژه ثابت برخي روزنامه‌ها و مجلات آن روز امريكا تبديل شد. جنگ، دو سال و هشت ماه ادامه يافت تا زمستان 1815 طول كشيد. در اين مدت، ده‌ها داستان و گزارش درباره اين شخصيت نوشته و منتشر شد و نام او در ذهن عموم مردم ايالات‌متحده جاي گرفت. البته بسياري از اين مطالب ارتباطي با سام، صاحب كارگاه بسته‌بندي گوشت نداشت و محصول تخيل نويسنده و شرايط خاص آن زمان بود. ساموئل ويلسون واقعي -كه گويا براي نويسندگان و روزنامه‌نگاران جذابيت چنداني نداشت- به حاشيه رفت و جاي آن را يك شخصيت افسانه‌اي و تخيلي گرفت؛ شخصيتي كه براي عرضه و انتقال ارزش‌هاي امريكايي، از خود ساموئل ويلسون واقعي مناسب‌تر بود. جنگ كه تمام شد، زندگي شخصيت عمو سام همچنان ادامه يافت. سال 1816 داستان تمثيلي «ماجراهاي عمو سام، در جست‌وجوي حيثيت از دست رفته» به شكل كتاب منتشر شد كه روايتي از جنگ 1812 بود. اواخر دهه 1860 كارتونيستي به نام توماس نست، عمو سام را با ريش بلند سفيد و لباس راه‌راه و ستاره‌دار به تصوير كشيد و براي نخستين‌بار آن موجود خيالي را روي كاغذ نقاشي كرد. عمو سامي كه نست كشيده بود خيلي زود همچون كليشه‌اي رايج در ذهن امريكايي‌ها جاي گرفت و از همان ابتدا به ابزاري براي تسهيل اجراي برنامه‌هاي دولتي و تبليغات رسمي تبديل شد. مشهورترين تصوير اين شخصيت، همان تصويري است كه او در آن با انگشت به بيننده‌اش اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «من تو را براي ارتش امريكا مي‌خواهم.» دولت امريكا از اين تصوير براي سربازگيري در جنگ اول جهاني استفاده مي‌كرد. گويا نخستين‌بار هفته‌نامه لسلي در تابستان 1916 اين تصوير را روي جلد خود منتشر كرد، هرچند آنجا عمو سام، به جاي تشويق به خدمت سربازي، اين سوال به ظاهر ساده را از مخاطب مي‌پرسيد: «تو براي آمادگي كشور [در جنگ] چه كار مي‌كني؟» اما خود ساموئل ويلسون سال 1854 در 88 سالگي از دنيا رفت و در گورستان شهر تروي ايالت نيويورك، كنار همسرش به خاك سپرده شد. اواخر تابستان 1961 كنگره امريكا او را در فهرست نمادهاي ملي اين كشور جاي داد و به آن افسانه‌اي كه حدود يكصد و پنجاه سال پيش رواج يافته بود، رسميت بخشيد.