حسين نوراني‌نژاد، سخنگوي حزب اتحاد ملت ايران مطرح كرد
دوگانه اصلاح طلبان دموكرات- بروكرات
1- آيا سياست‌ورزي در ايران ممكن است؟ مشروط
پاسخ اين پرسش به نوع سياست‌ورزي مدنظر نزد طراح اين پرسش بستگي دارد. امروز سياست‌ورزي اصلاح‌طلبانه پارلمانتاريستي كه بخواهد به شيوه ايجابي اهدافي را دنبال كند تا حد بسياري دشوار شده است. در واقع سياست‌ورزي اصلاح‌طلبانه پارلمانتاريستي تا اطلاع ثانوني حداكثر مي‌تواند سويه سلبي داشته باشد. اما به نظر مي‌رسد، سويه‌هاي ايجابي با رويكرد اصلاح‌طلبي دموكراسي‌خواه در شرايط حاضر ميسر نيست و هر نيرويي كه به اين سمت مي‌رود بعد از رسيدن به قدرت، ساختار مانع تاثيرگذاري آن نيروها مي‌شود. اما اگر مقصود سياست‌ورزي اصلاح‌طلبانه جامعه‌محور مدنظر پرسشگر باشد، كه خود آقاي حجاريان اين عبارت را در ميان جامعه ايران جا انداخته‌اند، كماكان ميسر است. البته جامعه‌محوري نهادگرا مبتني بر نهادهاي رسمي هم بدليل محدوديت‌هاي موجود امكان تحرك چنداني ندارند اما در اشكال ديگر آن مانند سياست‌ورزي جامعه‌محور شبكه‌اي يا مبتني بر هسته‌ها كه در درون جامعه شكل مي‌گيرد و با استفاده از ابزارهاي اطلاع‌رساني شبكه‌اي جديد مانند شبكه‌هاي اجتماعي امكان شكل‌گيري مي‌يابد كماكان امكان سياست‌ورزي وجود دارد. البته معمولا شكل اين نوع سياست‌ورزي‌ها بيشتر رويكرد اعتراضي و سلبي دارد و در اين رويكرد هم هر گاه سويه‌هاي ايجابي اصلاح‌طلبي دموكراسي‌خواه دنبال شود درنهايت بايد به حضور در قدرت يا تاثيرگذاري بر آن جهت اعمال اصلاحات لازم ختم شود كه تجاربي چون دولت روحاني به‌خصوص دولت دوم نشان مي‌دهد كه چندان اميدبخش نيست و ساختار واقعي قدرت مانع از تغييرات مطلوب مي‌شود.
2- آيا اصلاح‌طلبي در ايران ممكن است؟ مشروط
بايد ابتدا مشخص شود كه كدام اصلاح‌طلبي مدنظر است؟ اگر اصلاح‌طلبي دموكراسي‌خواهان را مدنظر قرار دهيم در شرايط حاضر به نظر مي‌رسد كه بسيار دشوار باشد. اما اگر نيروهاي بروكراتِ اصلاحطلبان مدنظرباشند كه يك بخش اداري به وجود آورده‌اندو اين شركت يا اداره اصلاحات نسبتي حداقلي با بدنه اجتماعي اصلاحات دارد و در مسير خود گام‌هايي حداقلي برمي‌دارند كه بيشتر در بازه زماني بلندمدت مسبب نارضايتي‌هاي مي‌شود. به همين دليل در شرايط حاضر مي‌توان گفت با توجه به مشكلاتي كه براي دولت روحاني به وجود آمد و اينكه خود اصلاحطلبان، پيشاني خود را از رفورميست‌هاي گرفتند و به دست رفورمرها دادند، وضعيت اصلاحطلبان با مشكلاتي روبه‌رو شده است و به اين ترتيب امروز اصلاحطلبان دموكرات، جاي خود را به اصلاحطلبان بروكرات دادند و اين افراد بيشتر يا با سكوت يا با گفت‌وگوهايي در پشت پرده به اهدافي حداقلي دست پيدا كرده‌اند كه معمولا اين يافته‌ها، رضايت بدنه اجتماعي اصلاحطلبان را جلب نمي‌كند و هر گاه اصلاحات بدنه اجتماعي خود را از كف بدهند، پايي در قدرت هم نخواهند داشت.
3- آيا انتخابات در ايران ممكن است؟ مشروط
در امتداد پاسخ‌هاي پيشين بايد بگويم كه اگر انتخابات به صورت معنادار براي دموكراسي‌خواهان كه بتوانند خواسته‌هاي ايجابي بدنه اصلاحطلبان و تحول‌خواهان را برآورده كند ، پاسخ خير است. اصلاحطلبان در شرايط فعلي تنها مي‌توانند پاي خود را لاي در بگذارند تا دري كه جريان مقابل مي‌خواهد ببندد، بسته نشود. اما نمي‌توانند منجر به باز شدن كامل آن در شوند و به اين ترتيب نمي‌توانند رضايت بدنه اجتماعي اصلاحات را جلب كنند. اين عمل منجر به درهاي باز نمي‌شود و فقط جلوي بسته شدن در را مي‌گيرد.