توضيح اعتماد: بحث بر سر فيلتر دوده مدت‌ها پيش بين يكي از اعضاي شوراي شهر و معاون حمل‌ونقل و ترافيك شهرداري در گرفت. پس از آن در روزهاي گذشته با طرح دوباره بحث فيلترهاي دوده و اعلام قطعي سازمان محيط زيست در لزوم نصب اين فيلترها، آقاي عليخاني در اين باره اظهاراتي مطرح كرده و از شكست نصب فيلترهاي آزمايشي و نبودن هيچ توجيه فني سخن گفته كه روزنامه اعتماد در اين زمينه از ساير دست‌اندركاران از جمله معاونت حمل‌ونقل شهرداري و سازمان محيط زيست دعوت مي‌كند نظرات خود را در اين باره بيان كنند.
حميدرضا خالدي| درست همزمان با آغاز مهر و سال تحصيلي كه مقارن با شروع فصل پاييز و وارونگي هواست بحث درباره نصب فيلتر دوده روي خودروهاي سنگين به مديريت شهري هم كشيده شده است. از سويي معاون حمل و نقل و ترافيك شهرداري مدعي است كه نصب فيلترها مي‌تواند باعث كاهش آلودگي توسط اتوبوس‌ها شود و از سويي رييس كميسيون عمران و حمل‌ونقل و شوراي شهر تهران اصرار دارد كه اين اقدام، كار بيهوده‌اي است و ادعا مي‌كند متقاعد كردن مديريت شهري براي نصب فيلترها تلاش دلالان براي فروش فيلترهاي خود است. با اين وجود همچنان اين مجادله بين اين دو مقام حوزه شهري ادامه دارد؛ با اين حال چندي قبل معاون حمل و نقل و ترافيك اعلام كرد كه به هر طريق ممكن، فيلترها را خريداري و روي 700 اتوبوس مورد نظر نصب خواهد كرد؛ موضوعي كه محمد عليخاني، رييس كميسيون عمران و حمل و نقل شوراي شهر تهران به‌شدت در برابر آن موضع‌گيري كرده است. پرسش اين است كه چرا عليخاني اصرار بر جلوگيري از نصب فيلتر دوده دارد. او در اين گفت‌وگو، همچنان بر ادعاي خود تاكيد و رسما اعلام مي‌كند تا وقتي كه در اين سمت مشغول به كار است جلوي دلال‌هاي فيلتر را خواهد گرفت؛ ضمن آنكه اشاره دارد به جزيياتي بيشتر در مورد نقش دلال‌ها در اين پرونده؛ پرونده‌اي كه همچنان باز است و جنجالي.
چند وقتي است كه شاهد چالش جديدي بين شما و معاونت حمل و نقل و ترافيك در خصوص نصب فيلتر روي اتوبوس‌هاي تهران هستيم. از طرفي شما مدعي هستيد كه نصب فيلترها روي اتوبوس‌هاي تهران فايده‌اي ندارد و از سويي معاون حمل و نقل شهردار تهران مدعي است كه اين اظهارات شما غيركارشناسي است و آنها نيز به خاطر حفظ سلامت شهروندان و كاهش آلودگي هوا، تمام تلاش خود را مي‌كنند تا اين فيلترها را نصب كنند. ماجرا چيست؟ هر دوي شما مدعي هستيد كه اظهارنظرهاي‌تان كارشناسي است. از سويي شما در صحن شورا مدعي شديد كه يك باند دلالي به دنبال آن است تا فيلترهايي كه وارد كرده را خودش به شهرداري بفروشد و همه‌چيز هم زير سر همين‌هاست. بالاخره قضيه چيست؟ شما با وجود اعلام سازمان محيط زيست كه گفته بود بايد اتوبوس‌ها فيلتردار شوند، باز هم معتقديد كه نبايد اين اتفاق بيفتد؟
بله، موضع ما كاملا مشخص است. همان‌طور كه قبلا هم در صحن شورا گفتم، بعد از اينكه بحث نصب فيلتر جذب دوده مطرح شد، از شركت «مان» (شركت توليدكننده اتوبوس) در اين مورد نظرخواهي شد اما آنها اعلام كردند فيلترهاي جذب دوده كارايي متناسب با موتور اتوبوس‌هاي پايتخت را ندارند؛ حتي اين شركت در نامه‌اي اعلام كرد كه در صورت نصب فيلتر جذب دوده روي اتوبوس‌هاي پايتخت هيچ تضميني وجود ندارد كه فيلتر كارايي داشته باشد، چون فيلترهاي موجود با سيستم موتور اتوبوس همخواني ندارد. به نظر مي‌رسد در عمل هم اين ادعا درست باشد، چرا كه اكثر رانندگاني كه روي اتوبوس‌هاي آنها فيلتر نصب شده، به دليل فشاري كه روي موتورشان مي‌آمده آنها را باز كرده‌اند. به علاوه، يكي ديگر از دلايل مخالفت كميسيون عمران و حمل و نقل اين است كه هيچ توجيه اقتصادي وجود ندارد براي اينكه بخواهيم در مورد اتوبوس‌هايي كه فرسوده، يا نزديك به عمر فرسودگي هستند 120تا 150 ميليون تومان هزينه شود و روي آنها فيلتر نصب كنيم. ما معتقديم كه اگر شهرداري واقعا اين‌همه پول دارد، چرا آن را صرف خريد اتوبوس‌هاي نو نمي‌كند؟!
اما علاوه بر معاونت حمل و نقل و ترافيك شهرداري، سازمان محيط زيست هم بعد از اظهارنظر شما اعلام كرده بود كه در راستاي اجراي قانون هواي پاك شهرداري ملزم است فيلترها را نصب كند!
اين اظهارنظر هم از همان منبع قبلي آب مي‌خورد. بگذاريد داستان را اين‌گونه براي‌تان نقل كنم. فردي كه مسووليتي هم در بخش‌هاي مرتبط شهرداري داشته، به دلايلي از شهرداري مي‌رود و در سازمان محيط زيست پست و سمتي مي‌گيرد و مشغول به كار مي‌شود. اين فرد همان شخصي است كه زماني‌كه در شهرداري بود، به‌شدت پيگير خريد و نصب فيلترها بود. اما ما بعد از بررسي‌هاي كاملي كه داشتيم متوجه شديم كه اين فرد خودش جزو گروه دلال‌هايي است كه مي‌خواهد فيلترهاي‌شان را به شهرداري قالب كنند. براي همين وقتي گزارش كارشناسي آماده شد و متوجه شديم كه نصب فيلتر تاثير و توجيهي روي كاهش آلودگي هوا ندارد، جلوي اين گروه ايستاديم و گفتيم اجازه نمي‌دهيم اين فيلترها بدون دليل روي ماشين‌ها نصب شوند. بعد هم بودجه خريد فيلتر را از بودجه شهرداري حذف كرديم ولي آنها تلاش كردند تا دوباره و با زيركي، اين بودجه را در برنامه توسعه سوم شهرداري بگنجانند كه باز هم ما متوجه شديم و آن را حذف كرديم. در همين گير و‌دار فردي كه در شهرداري به سبب منافع خودش به‌شدت به دنبال فروش اين فيلترها به شهرداري بود، از شهرداري رفت و در سازمان محيط زيست پست و سمتي گرفت و مشغول به كار شد. از آن پس همين فرد شروع كرد از جانب محيط زيست، روي مساله نصب فيلترها اصراركردن و مدعي شد كه براساس قانون بايد اين اقدام تحت هر شرايطي انجام شود؛ حتي اين شخص گزارشي را از جانب محيط زيست به هيات دولت داده و آنها را نيز با خود همراه كرده بود كه بعدا با توضيحاتي كه ما داديم آنها نيز قانع شدند. اين شخص تا جايي پيش رفته بود كه حتي توانسته بود دكتر كلانتري را هم با خود همراه كند. ولي در هر صورت ادعاي ايشان به هيچ عنوان قابل تاييد ما نيست؛ كمااينكه الان چند وقتي است كه ديگر محيط زيست گزارش جديد در اين مورد منتشر نكرده است.
شما گفته‌ايد مستندات‌تان را به محيط زيست ارايه مي‌دهيد. اين كار را انجام داده‌ايد؟
نه، چون كسي از ما گزارشي نخواسته ... ولي اگر محيط زيست از ما مستندات بخواهد حاضريم جلسه بگذاريم و اسنادمان را ارايه دهيم.
اما عده‌اي از كارشناسان و طرفداران نصب فيلتر مدعي هستند كه گزارش‌هاي كارشناسان خارجي بر اين دلالت دارد كه نصب فيلترها ساده‌ترين و كم‌هزينه‌ترين راه براي كاهش آلودگي ناشي از اتوبوس‌هاست.
اصلا چنين چيزي صحت ندارد. تا جايي‌كه ما بررسي كرديم، حتي شركت‌هاي خارجي توليدكننده فيلترها نيز اعلام كرده‌اند كه فيلترهاي جذب دوده اصلا با موتور اتوبوس‌هاي ما همخواني ندارد.
گيريم كه بنا بر ادعاي شما، فرد مورد نظر شما به دنبال فروش فيلترهاي وارد شده به شهرداري و منافع خود بوده است. طبق قانون هواي پاك همه موظف هستند كارهايي انجام دهند. شايد آقاي پور سيدآقايي، معاون شهردار هم بر اين مبنا بر نصب فيلترها اصرار دارد.
واقعيت اين است كه بسياري از كارشناسان معاونت حمل و نقل و ترافيك هم مي‌دانند كه اين كار، كار بيهوده‌اي است. منتها به خاطر ترس از آقاي معاون! جرات نمي‌كنند چيزي بگويند! مسلما خود آقاي پورسيدآقايي هم مي‌داند كه پشت پرده فروش اين فيلترها به شهرداري چيست ... حالا اينكه چرا باز هم اين‌همه اصرار دارد، دليلش را بايد خودشان جواب دهند!!!
مگر قيمت هر فيلتر چقدر است؟
قبلا چيزي حدود 50 تا 70 ميليون تومان بوده كه با توجه به تورم كنوني و زياده‌خواهي دلالان فكر مي‌كنم الان به چيزي حدود 120 تا 150 ميليون براي هر فيلتر رسيده باشد.
شما مدعي هستيد كه بيشتر رانندگان اتوبوس‌هايي كه فيلتر براي آنها نصب شده، آن را باز كرده‌اند. با اين وجود آقاي پورسيدآقايي مدعي است كه اين ادعا به هيچ عنوان صحت ندارد.
چرا، اتفاقا كاملا درست است. ما گزارش‌هاي موثقي در اين زمينه داريم و به گفته‌هاي‌مان ايمان داريم.
ولي گويا آقاي پورسيدآقايي با تمام توان باز هم به دنبال آن است كه براي 700 اتوبوس، فيلترها را خريداري كند!
صراحتا اعلام مي‌كنم كه اين كار غيرقانوني است. ما هم از آنجايي‌كه نماينده مردم هستيم، تا وقتي كه اين شورا روي كار است اجازه نخواهيم داد كه دلالان به خواسته خودشان برسند و جلوي آنها خواهيم ايستاد.