تكانه جديد در بازار نفت

گروه اقتصادي

بازار نفت مدت‌هاست با انواع ريسك‌هاي سياسي، اقتصادي و... مواجه است. درگيري‌هاي نظامي در خاورميانه و حمله به نفتكش‌ها در چند ماه اخير نيز به ريسك و نااطميناني اين بازار افزوده است. با وجود اينكه هر كدام از اين ريسك‌ها افزايش قيمت به دنبال دارند اما حوادث اخير نفتي در منطقه خاورميانه ثابت كرده كه قيمت نفت نسبت به حوادث اينچنيني تقريبا واكسينه شده يا تغييرات قيمتي بسيار كم و كوتاه‌مدتي رخ مي‌دهد. درستي اين گزاره در تغيير قيمت نفت پس از حمله به آرامكو قابل مشاهده بود. با وجود كاهش ناگهاني 5 درصد از عرضه جهاني نفت، قيمت‌ها تنها 10 درصد افزايش يافت كه پس از 10 روز نيز به قبل از حمله بازگشت. بامداد روز گذشته نيز در پي حمله موشكي به نفتكش ايراني SABITI در نزديكي جده كه با توجه به آمارهاي غيررسمي، يك ميليون بشكه نفت با خود حمل مي‌كند، قيمت نفت 2 درصد رشد داشت. شركت ملي نفتكش اعلام كرد كه اين نفتكش در حال حركت به سمت ايران است. پيش‌تر در اين محل دو نفتكش ايراني ديگر به نام‌هاي هپينس و HELM دچار نقص فني شده بودند.

از سوي ديگر برخي كارشناسان معتقدند، قيمت نفت تا پايان سال جاري تغيير زيادي نخواهد داشت و در محدوده فعلي نوسان‌هاي جزيي مي‌كند. روز گذشته و در كنفرانس نفت و پول كه در لندن برگزار شد، دورنماي قيمت نفت در محدوده 50 تا 60 دلار پيش‌بيني شد.

فعالان حوزه انرژي معتقدند تا زماني كه آينده جنگ تجاري مبهم و تنش‌ها در خليج فارس افزايش يابد، آينده‌اي از رشد تقاضاي انرژي براي كشوري قابل ترسيم نخواهد بود.

به نظر مي‌رسد حوادثي كه منجر به بي‌ثباتي در خاورميانه مي‌شود همچنين بالا بودن احتمال حمله به نفتكش‌هاي در حال تردد در اين منطقه، احتمال تغيير كوتاه‌مدت قيمت نفت را افزايش مي‌دهد اما با توجه به ابهام در خصوص آينده جنگ تجاري چين و امريكا همچنين بريتانيا پس از برگزيت، تغييرات قيمت در بلندمدت خنثي خواهد شد. از اين رو برخي كشورهاي توليد‌كننده نفت با توجه به آينده نامعلوم حمله‌هاي نامنظم در اين منطقه همچنين نگراني در خصوص آينده رشد اقتصادي جهان، قيمت 50 دلار براي هر بشكه را منطقي‌ترين قيمت براي ادامه سال جاري مي‌دانند.

خاورميانه، نگين جنگ نفتي

ناآرامي‌هاي نفتي در خاورميانه از حدود 4 ماه پيش و در 12 مه با حمله به نفتكش كشورهاي عربستان، نروژ و امارات وارد فاز تازه‌اي شد. در 23 خرداد، دو نفتكش كه حامل متانول از عربستان و نفت از قطر بودند در نزديكي بندر فجيره در درياي عمان مورد هدف قرار گرفتند. در اين حادثه قيمت نفت 3 درصد افزايش يافت و به 62 دلار رسيد.

چند ماه پس از اين اتفاق و در زماني كه بازار نفت كمي به ثبات رسيده بود، پهپادهاي حوثي به آرامكو حمله كرده و عرضه 5 درصد از نفت دنيا را مختل كردند. در پي اين حمله قيمت نفت حدود 10 درصد افزايش داشت و به 72 دلار در هر بشكه رسيد. اما پس از گذشت دو هفته، قيمت به قبل از حمله بازگشت. روند نزولي قيمت نفت با حمله به نفتكش ايراني SABITI در نزديكي فجيره قطع شد و قيمت نفت پس از حمله 2 درصد افزايش يافت.

ابراز نگراني آژانس انرژي

گفته مي‌شود بامداد روز گذشته نفتكش ايراني SABITI كه متعلق به شركت ملي نفتكش است در 60 مايلي بندر جده مورد اصابت دو موشك قرار گرفت.

اين رخداد كه در ساعات ابتدايي بامداد رخ داد، باعث بروز خساراتي در بدنه كشتي و نشت نفت به درياي سرخ شد. پس از تشكيل جلسه اضطراري در ساختمان وزارت نفت، اين وزارتخانه طي اطلاعيه‌اي وضعيت نفتكش را پايدار توصيف كرد اما در بخش ديگري از اين اطلاعيه، دليل بروز حادثه برخورد دو موشك به بدنه عنوان شده است. تا لحظه نگارش اين گزارش(ساعت 17) جلوي نشت نفت بيشتر به دريا گرفته شده است. گفته مي‌شود اين كشتي در حال حركت به آب‌هاي خليج فارس است. در پي اين حمله، قيمت نفت با يك دلار و 36 سنت افزايش به حدود 60 دلار
و 50 سنت رسيد. لحظاتي پس از اعلام خبر حمله به نفتكش ايراني، آژانس بين‌المللي انرژي در خصوص بالا گرفتن تنش‌ها و از بين رفتن تعادل در بازار نفت ابراز نگراني كرد. اين نهاد بين‌المللي معتقد است دو حمله به فاصله كمتر از يك ماه به تاسيسات نفتي و نفتكش‌ها مي‌تواند اختلال‌هاي بزرگي را دير يا زود در بازار ايجاد كند.

دستور كار اوپك

عدم تغيير قيمت نفت در پي توافق كاهش توليد نفت اوپك و متحدانش همچنين رشد اقتصادي كند و تقاضاي پايين آن باعث شده، اعضاي اوپك به فكر كاهش بيشتر توليد باشند. محمد باركيندو، دبيركل اوپك در كنفرانس پول و نفت لندن ضمن اشاره به اين موضوع گفت:«تمام گزينه‌ها باز هستند و تصميم قاطع و مثبت براي ثبات بازار در 2020 گرفته مي‌شود». به نظر مي‌رسد، نشست آتي اوپك و متحدانش در جولاي كه در آن براي عرضه نفت براي 9 ماه آينده تصميم‌گيري مي‌شود، دورنماي بلندمدت‌تري نسبت به كاهش توليد در آينده خواهد داد. با وجود اينكه اوپك و متحدانش براي قيمت بالاتر نفت تلاش مي‌كنند اما به نظر مي‌رسد، برخي كشورهاي مهم توليد‌كننده از جمله روسيه با اين واقعيت كه قيمت نفت بالاتر نمي‌رود، كنار آمده و خود را آماده آن مي‌كنند. الكساندر نواك، وزير انرژي روسيه اعلام كرد اين كشور پيش‌بيني‌هاي اقتصادي خود را بر مبناي قيمت ۵۰ دلار در هر بشكه نفت بنا نهاده است. او معتقد است كه در ميان‌مدت قيمت‌هاي نفت حدود ۵۰ دلار خواهد بود. هر چند او بر اين نكته نيز پافشاري كرد كه نفت 50 دلاري يك پيش‌بيني محافظه‌كارانه است.

وزير انرژي روسيه در ادامه با اشاره به وضعيت اقتصادي جهان گفت:«پيش‌بيني ما از توسعه اجتماعي- اقتصادي روسيه بر مبناي اين قيمت است. اين قيمت پايين‌تر از قيمت فعلي نفت است كه به دليل نگراني‌ها نسبت به كندي رشد اقتصاد جهاني و تقاضا نوسان دارد.»با توجه به اينكه بسياري از كشورها دورنماي تيره و تار اقتصاد را عامل مهم براي كاهش قيمت نفت تا پايان 2020 مي‌دانند، ‌برخي مديران شركت‌هاي بزرگ نفتي پيش‌بيني كرده‌اند قيمت نفت در افق زماني بلندتر به دليل نبود سرمايه‌گذاري در پروژه‌هاي جديد بالاتر مي‌رود. قيمت مدنظر اين گروه از مديران نفتي، 70 تا 80 دلار براي هر بشكه تا 5 سال آينده است.