نخست‌وزير پاكستان صبح ديروز وارد تهران شد. عراق، كويت و حالا پاكستان؛ كشورهايي كه در مدت اخير خواستار ميانجي‌گري شدند. ميانجي‌گري ميان ايران با عربستان و حتي ايران و امريكا كه روابط ديپلماتيك جمهوري اسلامي ايران با آنها قطع شده است. هشتم مهر ماه بود كه علي ربيعي، سخنگوي دولت بالاخره تاييد كرد كه عربستان پيام‌ها و پالس‌هاي مثبتي براي از سرگيري روابط ديپلماتيك با جمهوري اسلامي ايران فرستاده است. او در يكي از نشست‌هاي خبري روزهاي دوشنبه خود گفت:«پيام‌هايي از سوي عربستان به ما رسيده است اما ما بايد پيام علني را آن ببينيم و يكي از پيام‌هاي آن مي‌تواند پايان حمله به يمن باشد. اگر عربستان واقعا به دنبال تغيير رفتارش باشد ما استقبال مي‌كنيم و در طرح هرمز هم كار با همسايگان است و هيچ كس بيرون از اين طرح نخواهد بود.» دو روز بعد «عادل الجبير» وزير مشاور دولت سعودي در امور خارجه در يك رشته توييت در صفحه رسمي خود در توييتر ادعاهاي تازه‌اي درباره محتواي پيام عربستان سعودي به ايران منتشر كرد. الجبير ابتدا مدعي شد، سخنان سخنگوي دولت ايران درباره پيام عربستان سعودي به ايران «غيردقيق» بوده است. او نوشته آنچه اتفاق افتاد اين بوده كه «برخي كشورهاي برادر» خواستار تنش‌زدايي با ايران شده‌اند و عربستان سعودي به آنها اطلاع داده كه موضع رياض، هميشه تلاش براي حصول امنيت و ثبات بوده است.
جمهوري اسلامي و عربستان مشغول رد و بدل كردن پيام‌هايي در فضاي رسانه‌اي بودند كه خبر حمله به يك نفتكش ايراني منتشر شد. نفتكشي كه در درياي سرخ صبح روز 19 مهر ماه مورد حمله قرار گرفت. اگرچه مقامات ايراني اعلام كرده‌اند كه مشغول بررسي چرايي اين اتفاق و «حمله تروريستي» هستند، برخي گمانه‌ها و احتمالات حاكي از آن بود كه اين اتفاق پاسخي به حمله به تاسيسات نفتي آرامكو عربستان بوده است. تنش‌ها ميان كشورهاي حوزه خليج فارس كه بالا گرفت، خبر سفر نخست‌وزير پاكستان به ايران منتشر شد و عمران خان صبح ديروز به تهران آمد. حسن روحاني رييس‌جمهوري روز يكشنبه در مجموعه تاريخي- فرهنگي سعدآباد از نخست‌وزير پاكستان كه در راس هياتي عاليرتبه به تهران آمده، استقبال كرد. پس از آن نشست خبري مشتركي ميان رييس‌جمهوري و نخست‌وزير پاكستان انجام گرفت سپس روحاني و عمران خان ديداري دوجانبه داشتند و در نهايت نخست‌وزير پاكستان بعدازظهر يكشنبه هم به ديدار رهبر انقلاب رفت.
پاسخ ايران به ايجاد ناامني در منطقه
رييس‌جمهوري در نشست خبري مشتركي كه با نخست‌وزير پاكستان داشت، تاكيد كرد كه اين سفر و مباحث مطرح شده در آن به نوعي ادامه مباحثي خواهد بود كه در نيويورك انجام شده و در راستاي روابط دوجانبه و لزوم گسترش روابط اقتصادي بين دو كشور است.
روحاني همچنين اذعان كرد كه در جريان اين گفت‌وگوهاي دوجانبه در مورد مسائل مربوط به امنيت مرزها بين دو كشور و فعال شدن بازارچه‌هاي مرزي نيز صحبت خواهد شد. او البته در بخش ديگري از اين نشست خبري به رايزني‌هاي تهران و اسلام‌آباد در مورد مسائل منطقه‌اي اشاره كرد. روحاني گفت:«منطقه خاورميانه به ويژه خليج فارس و درياي عمان منطقه بسيار حساسي براي جهان است لذا درخصوص برقراري ثبات و صلح پايدار در منطقه با يكديگر گفت‌وگو كرديم.»
ارايه سرنخ حادثه در نفتكش ايراني به عمران خان
رييس‌جمهوري پس از اين اشاره تلويحي به طور جزيي‌تر نيز به اين مساله پرداخت و توضيح داد: «در اين گفت‌وگوها همچنين نگراني خودمان را نسبت به امنيت نفتكش‌ها به‌‌ويژه حادثه‌اي كه روز جمعه براي نفتكش ايراني در درياي سرخ اتفاق افتاد، بيان كرديم و سرنخ‌هايي كه در اين زمينه به‌دست آورديم را به نخست‌وزير پاكستان ارايه و تاكيد كرديم كه تحقيقات خود را تا رسيدن به نتيجه نهايي و روشن شدن عوامل اصلي حمله به نفتكش ايراني ادامه خواهيم داد.»
او در لفافه به نقش عربستان در ايجاد ناامني منطقه‌اي اعتراض كرد و گفت:«اينكه كشوري فكر كند، مي‌تواند در منطقه ناامني ايجاد كند و پاسخي دريافت نكند، اشتباه محض خواهد بود. آقاي عمران خان راجع به امنيت منطقه حساس خليج فارس نكاتي داشتند كه ما هم آنها را تاييد مي‌كنيم.» پايان يافتن جنگ يمن و آتش‌بس فوري و كمك به مردم اين كشور موضوع مورد تاكيد روحاني براي حل‌و‌فصل برخي مسائل منطقه‌اي بود كه رييس‌جمهوري اذعان كرد اين دو موضوع مورد تاكيد نخست‌وزير پاكستان نيز بوده است. خطرات رژيم صهيونيستي براي امنيت منطقه و اعمال تحريم‌هاي ظالمانه امريكا عليه جمهوري اسلامي ايران از ديگر مباحث مطرح شده ميان روحاني و عمران خان بوده و در جريان ديدار اوليه، رييس‌جمهوري بار ديگر به «تروريسم اقتصادي» اشاره كرده و در مورد چگونگي بازگشت «برجام» به روال سابق گفت‌وگوهايي صورت گرفته و حسن روحاني تاكيد كرده كه نكته اساسي و كليدي براي حل مساله «بازگشت امريكا به برجام و كنار گذاشتن تحريم‌ها» است.
هشدار عمران خان نسبت به درگيري جديد
در منطقه
نخست‌وزير پاكستان نيز در اين نشست خبري با اشاره به روابط ديرينه و دوستانه ايران و پاكستان در طول تاريخ گفت:«جمهوري اسلامي ايران دوست و همسايه پاكستان بوده و همواره در مقاطع سخت و دشوار از پاكستان حمايت كرده است.» عمران خان در ادامه با بيان اينكه هر گونه درگيري جديد در منطقه به زيان ملت‌هاي منطقه و به سود بيگانگان است، گفت:«مردم منطقه از جمله افغانستان و سوريه هنوز از تبعات تروريسم رنج مي‌برند لذا نبايد هيچ‌گونه درگيري جديدي در منطقه بروز پيدا كند.» او با بيان اينكه نبايد هيچ‌گونه درگيري بين ايران و عربستان ايجاد شود چراكه تبعات اين موضوع نه تنها اين دو كشور بلكه كل كشورهاي منطقه را تحت تاثير قرار مي‌دهد، تاكيد كرد:«مي‌توان از طريق گفت‌وگو و مذاكره اختلافات را حل و فصل كرد.» عمران خان همچنين خبر داد كه در جريان سفر روز سه‌شنبه به عربستان ابتكارات پاكستان درخصوص صلح و ثبات و پايان اختلافات و تنش‌هاي منطقه‌اي را به مقامات اين كشور ارايه خواهد داد. نخست‌وزير پاكستان بعد از سفر نيويورك گفت‌وگويي با ترامپ ترتيب داده و درخواست كرده كه كشورش «تسهيل‌كننده گفت‌وگويي بين ايران و ايالات متحده» باشد.
نيازمند تغيير راهبرد به سمت گفت و گوي سياسي توأم با حسن نيت هستيم
پس از برگزاري نشست خبري مشترك، رييس‌جمهوري با نخست‌وزير پاكستان و هيات همراه ديداري رسمي داشت. در آغاز اين نشست از «تحقق تجارت 5 ميليارد دلاري ميان تهران و اسلام‌آباد» صحبت و گفته شد، زمينه‌هاي اين روابط اقتصادي آماده است. رييس‌جمهور در بخش ديگري از اين گفت‌وگو با اشاره به اينكه امنيت منطقه بايد توسط كشورهاي منطقه تامين شود و دخالت بيگانگان بيش از پيش باعث ناامني مي‌شود، گفت:«اولين گام براي كاهش تنش در منطقه، آتش‌بس در يمن و پايان حملات عليه مردم مظلوم اين كشور است و ايران از هر اقدامي در اين زمينه حمايت مي‌كند.» روحاني با اشاره به هدف قرار گرفتن نفتكش ايراني در نزديكي سواحل عربستان در روز جمعه و اينكه تكرار اين حوادث موجب گسترش ناامني در آبراه‌هاي منطقه است، گفت:«جمهوري اسلامي ايران مستنداتي در اين زمينه دارد و تحقيقات تا رسيدن به نتيجه نهايي و اثبات عوامل اصلي اين اقدام ادامه دارد.»
تنها اسراييل از تنش در منطقه سود مي‌برد
رييس‌جمهوري در بخش ديگري از سخنان خود با بيان اينكه «تنها رژيمي كه از هر گونه تنش و درگيري در منطقه سود مي‌برد، رژيم صهيونيستي است»، تصريح كرد:«حل مشكلات منطقه به جاي دعوت از قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي و رژيم‌هايي كه از تنش و جنگ در منطقه نفع مي‌برند؛ نيازمند تغيير راهبرد به سمت گفت‌وگوي سياسي توأم با حسن‌نيت، امنيت‌آفريني و توسعه مناسبات منطقه‌اي است.» او ادامه داد:«معتقديم تكيه بر تروريست‌ها، صهيونيست‌ها و امريكا حاصلي جز تنش و خسارت براي كشورهاي اسلامي و ملت‌هاي منطقه ندارد و تنها راه ثبات پايدار، امنيت و توسعه در منطقه گفت‌وگو و همكاري درون‌منطقه‌اي است.» روحاني همچنين حفظ صلح و ثبات در منطقه و از جمله خليج‌فارس و تامين آزادي و امنيت كشتيراني در تنگه هرمز را سياست قطعي جمهوري اسلامي ايران برشمرد و بيان كرد: «امنيت و صلح پايدار در خليج فارس، درياي عمان و تنگه هرمز تنها با مشاركت كشورهاي اين منطقه تامين مي‌شود و ايران همواره آماده گفت‌وگو و همكاري با همه كشورهاي منطقه است.» رييس‌جمهوري با اشاره به تنش‌هايي كه طي سال‌هاي گذشته عليه ملت‌هاي سوريه، عراق، لبنان به ويژه يمن ايجاد شده، تاكيد كرد: «دخالت نظامي و سياسي در كشورهاي منطقه تاكنون نتايج فاجعه‌باري داشته و اين رويكرد به نفع هيچ يك از كشورهاي منطقه نيست.» روحاني با بيان اينكه امنيت منطقه براي هر دو كشور دوست و برادر مهم است و ايران خود در اين زمينه پيشگام بوده و اخيرا نيز طرح «اقدام صلح هرمز» را بر مبناي همكاري جمعي كشورهاي منطقه ارايه كرده است، گفت:«اين ابتكار حوزه‌هاي مختلف همكاري مانند تامين همگاني امنيت انرژي، آزادي كشتيراني و انتقال آزادانه نفت و ساير منابع نسبت به كشورهاي حوزه تنگه هرمز و فراتر از آن را در برمي‌گيرد.» رييس‌جمهوري در بخش ديگري از سخنان خود به تحريم‌هاي ظالمانه امريكا عليه ملت ايران اشاره كرد و گفت:«رفتار خصمانه، تحريم و فشار حداكثري دولت امريكا عليه ملت ايران مهم‌ترين عامل در تنش روابط ميان دو كشور است و اين واشنگتن است كه با توجه به شكست فشارها عليه ايران بايد تصميم بگيرد و اين راه بي‌نتيجه را خاتمه دهد.» روحاني ضمن تشكر از حسن‌نيت و تلاش‌هاي نخست‌وزير و دولت پاكستان براي كمك به رفع تنش‌ها در منطقه و استقبال از هر اقدامي در اين مسير تصريح كرد:«درخواست امريكا مبني بر مذاكره بدون پيش‌شرط با وجود تحريم‌ها صادقانه نيست؛ بارها گفته‌ايم كه در صورت برداشتن تحريم‌ها و در قالب برجام، ايران آماده گفت‌وگو است.» عمران خان، نخست‌وزير پاكستان نيز در اين ديدار تاكيد كرد:«پاكستان معتقد است، مي‌توان از طريق گفت‌وگو و مذاكره اختلافات را حل و فصل كرد. هر گونه تنش در منطقه و ميان همسايگان به نفع كشورهاي ثالث و خارج از منطقه است و اسلام‌آباد علاقه‌مند است در جهت گفت‌وگو، كاهش‌ها و تامين ثبات و امنيت منطقه از جمله ميان عربستان و ايران ايفاي نقش كند.» عمران خان ادامه داد:«آتش‌بس در يمن مي‌تواند آغازي بر فرآيند صلح و تنش‌زدايي در منطقه و گفت‌وگوهاي دوجانبه و چندجانبه شود.» او افزود: «اسلام‌آباد آماده توسعه همكاري‌هاي تجاري همچنين تامين امنيت در مرزهاست و رايزني مقامات دو كشور در اين زمينه ادامه خواهد يافت.»