آينده روابط مسكو و رياض
در گرو نتايج سفر پوتين
رئوف ممدوف / ميدل ايست اينستيتيوت
ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه در اواسط ماه اكتبر عازم عربستان مي‌شود تا مقامات سعودي را براي انجام تعهدات مربوط به سرمايه‌گذاري چند ميليارد دلاري به شركت‌هاي روسي در اين كشور مجاب كند. او همچنين اميدوار است تا مقامات سعودي را به تقويت و گسترش تجارت متقابل متقاعد كند. در اين ديدار، اگر عربستان سعودي نتواند خواسته‌هاي پوتين را اجرا كند؛ ممكن است منجر به خروج روسيه از كارتل اوپك پلاس شود، توافقي كه در دو سال گذشته زمينه افزايش قيمت نفت جهاني را فراهم كرده است. علاوه بر اين، خروج روس‌ها از اوپك پلاس مي‌تواند منجر به نزديكي و دوستي بيشتر روس‌ها با دشمن اصلي سعودي‌ها يعني ايران شود. نخستين سفر ولاديمير پوتين به رياض در فوريه 2007 و در مقابل نخستين سفر پادشاه سعودي توسط ملك سلمان در اكتبر 2017 انجام شد. اين ديدار زمينه تقويت مناسبات بين دو كشور را فراهم كرد كه محصول آن موافقت روسيه با عربستان سعودي در ايجاد توافقنامه اوپك پلاس بود. توافقي كه توسط 14 عضو اوپك و 11 كشور غير اوپك با هدف دستيابي به افزايش قيمت نفت شكل گرفت. در اين سفر مقامات سعودي وعده دادند كه با حضور شركت‌هاي نفتي روسي در عربستان موافقت كنند. مهم‌ترين شركت‌هاي روسي در اين حوزه مجتمع گاز طبيعي مايع 2 Noratex Arctic و سيبور، بزرگ‌ترين تاسيسات پتروشيمي روسيه هستند. سعودي‌ها همچنين به روس‌ها سرمايه‌گذاري در حفاري اوراسيا، بزرگ‌ترين پيمانكار حفاري گاز و نفت خصوصي روسيه را وعده دادند. اگرچه در حال حاضر سعودي‌ها در تلاش به دستيابي به 30 درصد نوومت، بزرگ‌ترين پيمان كار نفت و گاز روسيه هستند، اما در اين دو سال هيچ يك از اين وعده‌هاي سرمايه‌گذاري محقق نشده است. اما در مورد اينكه آيا دو كشور مي‌توانند روابط خود را در سطح بالاتري افزايش دهند، داراي انتظارات و نگرش‌هاي مختلفي هستند. براي نمونه، رياض خواستار تمديد 20 تا 30 سال توافق اوپك پلاس شده است كه در صورت لزوم (الزام) توليد نفت را كاهش دهد. اما روسيه با اين ديدگاه مخالف است و اين عدم تمايل به يك توافق از نسخه روسي براي يك اتحاد بلندمدت كه كاهش توليد بيشتر مشورتي باشد تا الزام‌آور، منجر شد. روس‌ها و سعودي‌ها همچنين بر سر صندوق توسعه مشترك شش ميليارد دلاري و انواع پروژه‌هاي تحت پوشش آن با يكديگر
اختلاف‌نظر دارند. صندوق سرمايه‌گذاري مستقيم روسيه و صندوق سرمايه‌گذاري عمومي عربستان سعودي، ابزار مالي مشتركي را در ماه مه 2017 ايجاد كردند. روسيه خواهان تامين مالي براي پروژه‌هاي انرژي است، ولي عربستان سعودي خواهان هزينه براي پروژه‌هاي زيرساخت غيرانرژي مانند فرودگاه است. اگر چه رياض تمايلي ندارد كه به مجموعه تعهدات سرمايه‌گذاري انرژي خود به شركت‌هاي نفتي روسيه پايبند باشد، اما در غير اين صورت بايد ريسك سرد شدن روابط با اين كشور كه مي‌تواند شامل خروج كرملين از اوپك پلاس باشد را بپذيرد. خروج روسيه از اوپك پلاس مي‌تواند شاهد نوسان قيمت و آشفتگي بازار جهاني نفت شود. عامل ديگر سردي روابط بين دو كشور مي‌تواند در تحولات منطقه خاورميانه و شمال آفريقا مشهود باشد و هرگونه سازش احتمالي كه ممكن است براي حل مسائل منطقه‌اي فراهم شود را از بين ببرد.
ترجمه: ديپلماسي ايراني