آشوب در شمال سوريه
تصميم ترامپ به نفع داعش تمام شد
ترجمه: رضا خواسته
رييس‌جمهور امريكا در جريان بازي گلف آخر هفته خود تصميم گرفت كه كارش را با سوريه به اتمام برساند. او دستور داد نيروهاي نظامي ويژه امريكا كه براي مقابله با داعش به سوريه اعزام شده بودند، اين كشور را ترك كنند. اين تصميم در حالي اتخاذ شد كه هنوز ده‌ها هزار نفر از اعضاي داعش به جنگ زيرزميني خود در سوريه و عراق ادامه مي‌دهند. در 5 سال گذشته امريكايي‌ها با استفاده از نيروي هوايي خود و ارايه اطلاعات و مشاوره استراتژيك از نيروهاي دموكراتيك سوريه (شبه‌نظاميان كرد) حمايت مي‌كردند. مبارزه واقعي عليه داعش را شبه‌نظاميان كرد انجام مي‌دادند و در اين راه 11 هزار نفر از ياران خود را از دست دادند. آنها به يكي از مهم‌ترين متحدان امريكا در خاورميانه تبديل شده بودند. بيش از 70 كشور به ائتلاف حمايت از نيروهاي كرد ملحق شده بودند، اما اين امريكا بود كه همه را با هم متحد كرده بود.
درست سر بزنگاه، صدها خانواده و حامي داعش روز يكشنبه از يك بازداشتگاه در ناحيه «عين عيسي» سوريه فرار كردند. كردها اعلام كرده‌اند كه پرچم سياه داعش به زودي در اين منطقه برافراشته خوهد شد. يكي از مقامات رسمي دولت امريكا روز يكشنبه در گفت‌وگو با رابين رايت، خبرنگار نشريه «نيويوركر» درباره اين اتفاق با ناراحتي گفت: 5 سال كار مداوم به فنا رفت! به گزارش نشريه «تايمز»، دستور ترامپ براي خروج نظاميان امريكايي از خاك سوريه باعث شد اين نيروها حتي نتوانند حدود 60 تن از فرماندهان عاليرتبه داعش را از زندان به مناطق تحت كنترل نيروهاي كرد منتقل كنند. از هفته گذشته كه تركيه به خاك سوريه حمله كرده است، نواحي تحت كنترل نيروهاي امريكايي به آشوب كشيده شده است. ترامپ در جريان حمله به متحدان كرد خود هيچ تلاشي براي متوقف كردن لشكركشي اردوغان نكرد. به گزارش سازمان ملل، عمليات هوايي و زميني تركيه باعث فرار حدود 130 هزار نفر از مردم سوريه شده است. در مناطق تحت كنترل كردها بيمارستان‌ها بسته شده‌اند. منابع آبي نيز رو به اتمامند. ويديوهايي كه در فضاي مجازي منتشر شده است اعضاي يك گروه شبه‌نظامي تجهيز شده از سوي تركيه موسوم به ارتش ملي سوريه را نشان مي‌دهد كه در كمال خونسردي اسراي كرد را اعدام مي‌كنند. مارك اسپر، وزير دفاع امريكا روز يكشنبه در مصاحبه‌اي با شبكه «سي‌بي‌اس» گفت: به نظر مي‌رسد عمليات تركيه، يك جنايت جنگي است. شرايط در سوريه وحشتناك است و تركيه باعث ايجاد آن شده است. آنها (تركيه) با وجود مخالفت ما اين تهاجم را آغاز كردند. ترامپ شنبه شب در مورد اين موضوع با ناراحتي اظهار كرد كه در تصميم‌گيري براي پايان دادن به ماموريت امريكا كاملا تنها بوده است. او گفت: وقتش رسيده، وقت اين رسيده كه قهرمانان بزرگ و سربازان بزرگ خود را به خانه برگردانيم. او خاورميانه را به باتلاق تشبيه كرد، مردمش را در دستيابي به صلح عاجز خواند و گفت: خاورميانه اكنون امن نيست، امنيت و ثبات خود را از دست داده و با هم در حال جنگند. اين كاري است كه آنها انجام مي‌دهند. آنها با يكديگر مي‌جنگند.
روايت اسپر اندكي متفاوت بود؛ او گفت: «ما نيروهاي امريكايي را بين دو ارتش كه در تقابل با يكديگر به ميدان آمده‌اند، گرفتار كرده‌ايم و اين وضعيتي بسيار غير قابل تحمل است.» او افزود: «بنابراين من پس از مشورت با ديگر اعضاي تيم امنيت ملي، شب گذشته با رييس‌جمهور صحبت كردم و ايشان دستور دادند كه خروج نيروهاي امريكايي را از سوريه آغاز كنيم.»
به گزارش پنتاگون، روز جمعه نيروهاي ويژه امريكا زير آتش توپخانه نيروهاي تركيه قرار گرفتند. پنتاگون اطلاعات مربوط به نحوه قرارگيري نيروهاي امريكا در سوريه را پيش‌تر در اختيار نظاميان تركيه قرار داده بود. اسپر در گفت‌وگوي خود با شبكه «سي‌بي‌اس» افزود: ما مختصات محل قرارگيري نيروهاي خودمان را به تركيه داده بوديم، اما گويا در آنجا مه بوده؛ چنين اتفاقاتي مي‌افتد.
هدف تركيه اين است كه در مرز كشور خود با سوريه يك منطقه حائل ايجاد كند. قرار است اين منطقه در عمق 30كيلومتري سوريه و در ناحيه تحت كنترل كردها ايجاد شود. اردوغان از اين مي‌ترسد كه كردها (كه بزرگ‌ترين اقليت قومي و زباني در تركيه محسوب مي‌شوند) در اقدامي جدايي‌طلبانه با يكديگر متحد شده و دولت مستقل تشكيل دهند. واشنگتن براي از بين بردن نگراني‌هاي تركيه با نيروهاي كرد همكاري مي‌كرد، اما اردوغان در نهايت تصميم به حمله گرفت. 5 سال مبارزه ائتلاف امريكا براي نابودي تندروترين گروهك تروريستي جهان اكنون در آستانه شكست است. داعش هنوز در بخش‌هايي از خاورميانه فعال است و زيرشاخه‌هاي آن هزاران نفر را به خاك و خون كشيده است. يكي از مرگبارترين حملات آنها بمب‌گذاري در يك هواپيماي روسي در سال 2015 بود كه از شهر ساحلي شرم‌الشيخ مصر به مقصد سن‌پترزبورگ حركت مي‌كرد. داعش در طول خلافت 5 ساله خود فجيع‌ترين حملات تروريستي ممكن را در شهرهايي مانند منهتن، اورلاندو، سن‌برنارديو و ايالت اوهايوي امريكا طراحي و اجرا كرد.
جيمز ماتيس، وزير دفاع پيشين امريكا در گفت‌وگو با شبكه «ان بي‌سي» گفت: مي‌توانيم خواستار جنگ باشيم يا آن را تمام كنيم. او افزود: مي‌توان مانند اوباما (كه نيروهاي امريكايي را از عراق خارج كرد) نيروهاي‌مان را از سوريه خارج كنيم، اما اين به نفع دشمن خواهد بود. در اين شرايط اگر ما فشار نياوريم، داعش دوباره جان مي‌گيرد. قطعا آنها بازمي‌گردند. ماتيس در دسامبر سال گذشته از سمت خود استعفا داد؛ درست زماني كه ترامپ براي اولين بار اعلام كرد قصد دارد نيروهاي امريكايي را از سوريه خارج كرده و اتحاد با نيروهاي كرد را به اتمام برساند. ترامپ در سياست خود در مورد سوريه با هر دو حزب امريكا به مشكل خورده است. سناتور رابرت منندز دموكرات ضمن محكوم كردن خروج نيروهاي امريكايي از خاك سوريه و هشدار در خصوص پيامدهاي اجتناب‌ناپذير اين تصميم گفت: ترامپ با اين تصميم خود جايگاه امريكا در صحنه جهاني را ضعيف‌تر كرده و موجب تضعيف امنيت ملي و زير سوال رفتن اعتبار ما نزد متحدان و شركا مي‌شود. او افزود: رويكرد بي‌برنامه و آشفته ترامپ نسبت به سياستگذاري و اعلام سياست‌ها از طريق توييتر، جان نظاميان و مردم امريكا را به خطر مي‌اندازد. تنها كساني كه از اين اقدام سود مي‌برند، داعش، ايران و روسيه هستند. نظاميان كرد (نيروهاي دموكراتيك سوريه) در تلاشند متحدان جديدي براي خود پيدا كنند تا به كمك آنها بتوانند به حمله نظامي تركيه خاتمه دهند. ژنرال مظلوم عبدي، فرمانده نظاميان كرد در اقدامي طعنه‌آميز مذاكراتي با روسيه و بشار اسد انجام داده است. روسيه، دولت سوريه و همچنين ايران به دنبال اين بخش از سوريه هستند كه اكنون تحت كنترل نيروهاي كرد است. بيشتر منابع نفتي سوريه در اين منطقه قرار گرفته است.
كردها روز يكشنبه اعلام كردند درباره استقرار نيروهاي دولت سوريه در مرز تركيه براي كمك به توقف حملات اين كشور با بشار اسد به توافق رسيده‌اند. به گزارش خبرگزاري رسمي سوريه، نيروهاي نظامي اسد در حال حركت به سوي شمال اين كشور هستند. گزارش‌ها نشان مي‌دهد كه در سه روز گذشته روسيه واسطه اصلي ميان نيروهاي كرد و دولت سوريه بوده است. اين همكاري نشانگر يك تغيير اساسي براي كردهايي است كه به دليل آزار و اذيت و تبعيض عليه اقليت‌ها از سوي دولت دمشق، سال‌ها به دنبال دستيابي به حقوق بيشتر و خودمختاري از جانب سوريه بودند. كردها تقريبا 10 درصد از 18 ميليون نفر جمعيت سوريه را تشكيل مي‌دهند. اما به نظر نمي‌رسد هيچ يك از آشوب‌هاي به وجود آمده باعث شود كه ترامپ نظر خود را تغيير دهد.