عبدالمهدي درخواست مقتدي صدر براي كناره‌گيري را رد كرد
هشدار نسبت به انحصارطلبي به نام مردم
شهاب شهسواري
اعتراضات عراق بعد از يك ماه همچنان ادامه دارد، اما روز سه‌شنبه توجه از ميدان تحرير و منطقه سبز بغداد، به ميدان تربيت شهر كربلا جلب شد. در شرايطي كه دانشجويان و دانش‌آموزان عراقي نيمه شب دوشنبه به تظاهرات‌كنندگان در بغداد پيوستند تا اعتراض خود را به قوانين منع رفت و آمد عملا نشان دهند، گروهي از رسانه‌ها مدعي شده‌اند كه يك گروه مسلح ناشناس با حمله به تظاهرات‌كنندگان در شهر كربلا باعث شهادت ده‌ها معترض شده است. انتشار خبرهاي ضد و نقيض از كشتار گسترده در كربلا و تكذيب خبر كشته شدن حتي يك نفر در اعتراضات دوشنبه شب توسط مقام‌هاي رسمي نشان مي‌دهد، جنگ رسانه‌اي براي اختلاف‌افكني ميان مردم عراق، ابعاد تازه‌تري پيدا كرده است. اين رويدادها در شرايطي رخ مي‌دهد كه بگومگوهاي سياسي در پايتخت عراق در مورد راهكار خروج از بحران همچنان ادامه دارد. مقتدي صدر، رهبر جريان سائرون خواهان كناره‌گيري دولت و برگزاري انتخابات زودهنگام شده است. نخست‌وزير عراق، عادل عبدالمهدي در پاسخ به مقتدي صدر، ضمن هشدار نسبت به انحصارطلبي به نام مردم، او را به توافق با ديگر فراكسيون‌هاي پارلمان فراخوانده و كناره‌گيري خود را بر اساس قانون منوط به راي اكثريت پارلمان كرده است. در حالي كه او نمايندگان عضو فهرستش را از شركت در جلسات پارلمان منع كرده، روز دوشنبه پارلمان عراق بخشي از اصلاحات جديد دولت عراق براي رسيدگي به مطالبات تظاهرات‌كنندگان را تصويب كرد. بر اساس مصوبات تازه پارلمان، تمامي مزاياي مقام‌هاي ارشد عراقي از جمله وزرا و نمايندگان و حتي رييس‌جمهور، نخست‌وزير و رييس مجلس قطع مي‌شود، شوراهاي محلي و استاني، به جز منطقه اقليم كردستان منحل مي‌شوند و كميته‌اي براي اصلاح قانون اساسي در پارلمان با ضرب‌الاجل تصويب اصلاحات در طول چهار ماه تشكيل مي‌شود.
بگو مگوي صدر و عبدالمهدي
روز دوشنبه مقتدي صدر، روحاني شيعه سرشناس عراقي و رهبر جريان سائرون كه بزرگ‌ترين فراكسيون پارلمان عراق را در اختيار دارد با انتشار پيامي از عادل عبدالمهدي، نخست‌وزير اين كشور خواست تا از مقام خود كناره‌گيري كرده و انتخابات زودهنگام اعلام كند. در پاسخ به اين درخواست عادل عبدالمهدي، نخست‌وزير عراق در نامه‌اي به مقتدي صدر كه عصر سه‌شنبه منتشر شد، نسبت به عواقب برگزاري انتخابات زودهنگام ابراز ترديد كرده و نوشته است راه كوتاه‌تري به جز استعفا براي حل مشكلات وجود دارد: «حضرتعالي با آقاي العامري براي تشكيل دولت جديد توافق كنيد، در اين صورت نخست‌وزير مي‌تواند استعفا دهد و دولت جديد در مدت چند روز عهده‌دار مسووليت شود.» او در ادامه نامه خود ضمن ابراز ترديد نسبت به اينكه انتخابات زودهنگام مشكلي از مشكلات عراق حل كند، استعفاي دولت را به معناي توقف همه عمليات حياتي در اين كشور از جمله تصويب بودجه، اجراي پروژه‌ها و تصويب قوانين دانسته است. عبدالمهدي در عين حال بدون اشاره به نامي مشخص از افرادي كه به دنبال انحصار قدرت و تحريك مردم هستند، به‌شدت انتقاد كرده است و خطاب به مقتدي صدر نوشته است: « اينكه مدير يك مدرسه، نوجوانان را به نام حمايت مردمي از تظاهرات‌كنندگان به خيابان بياورد اين نوعي انحراف و انحصارطلبي و رفتاري است كه در قوانين الهي و بشري براي آن مجازات‌هايي لحاظ شده و چنين رفتارهايي مردمي نيست.»
مقتدي صدر كه جريان تحت حمايتش، اصلي‌ترين نقش را در انتخاب عادل عبدالمهدي به نخست‌وزيري بازي كرده بود از معترضان خواسته است تا در خيابان‌ها بمانند و تا مجازات «فاسدان» پا پس نكشند. همزمان با اعلام حمايت جريان صدر از اعتراضات، عرب نيوز به نقل از يك مقام سياسي عراقي مي‌نويسد كه مقتدي صدر ممكن است به دنبال كودتاي نظامي عليه گروه‌هاي رقيب خود باشد. به نوشته اين رسانه، غالب كساني كه در استان‌هاي جنوبي عراق در تظاهرات مشاركت مي‌كنند از طرفداران مقتدي صدر هستند و زماني كه مقتدي صدر رسما اعلام كرد از معترضان در مقابل نيروهاي امنيتي دفاع مي‌كند، بسياري از اعضاي گروه سرايا السلام، هم كه شاخه نظامي جريان صدر محسوب مي‌شود وارد اين اعتراضات شده‌اند. منبع سياسي عرب نيوز مي‌گويد: «صدر از جنوب عراق شروع كرده است و كم كم به بغداد مي‌رسد. ممكن است گروه‌هاي ديگر در مقابل كودتا ايستادگي كنند كه اين به يك جنگ داخلي منتهي خواهد شد.»
در شرايطي كه رسانه‌هاي دولت امريكا از جمله تلويزيون الحره، به تلاش براي گسترش آتش در عراق و ايجاد اختلاف تلاش مي‌كنند، يك پژوهشگر مسائل خاورميانه از دولت امريكا خواسته است كه به جاي تلاش براي ايجاد يك جنگ نيابتي جديد در عراق، به فكر توانمند كردن مردم اين كشور باشد. مايكل روبين، مقام پيشين وزارت دفاع امريكا و پژوهشگر محافظه‌كار موسسه آمريكن انترپرايز در يادداشتي مي‌نويسد: «بر خلاف تصور كاخ سفيد، وزارت خارجه امريكا و كنگره - كه هميشه تصور مي‌كنند هر اتفاقي در عراق مربوط به امريكا است - گاهي مانند اكنون، واشنگتن در حاشيه قرار دارد. بايد توجه داشت كه حتي اگر عراقي‌ها و به همين شكل لبناني‌ها خواهان كاهش نفوذ ايران در كشورهاي‌شان باشند، قرار نيست كه اين نفوذ با افزايش نفوذ امريكا در اين كشورها جبران شود، بلكه بيشتر ريشه‌هاي ميهن‌پرستانه دارد. مساله واشنگتن نبايد اين باشد كه يك جنگ نيابتي با ايران در عراق راه بيندازد، بلكه بايد دنبال راهي براي تقويت اين كشورها باشد تا خودشان بتوانند در برابر هر سوءنيتي ايستادگي كنند.»
معماي كربلا
تازه‌ترين نمونه از خبررساني‌هاي متناقض در مورد رويدادهاي عراق، دوشنبه شب در كربلا رخ داد. شبي كه به گفته گروهي از رسانه‌هاي امريكايي و سعودي، بر اثر حمله يك گروه مسلح ناشناخته به نيروهاي امنيتي و معترضان، ده‌ها كشته بر جاي گذاشت. آسوشيتدپرس، العربيه و الحره، به نقل از مقام‌هاي امنيتي ناشناس و شاهدان عيني از حمله يك گروه از مردان مسلح با چهره‌هاي ماسك زده به اعتراضات مردم كربلا خبر داده بودند، مردان ناشناسي كه معترضان را با خودروهاي خود زير گرفته‌اند و با استفاده از گلوله‌هاي جنگي، دست كم 18 معترضان را كشته و صدها نفر ديگر را زخمي كرده‌اند. روايت از آمار كشته‌شدگان و شايعات در اين مورد تا حدي بالا گرفت كه پايگاه خبري روداو به نقل از يك معترض اهل كربلا تعداد كشته‌شدگان را «دست كم 35 نفر» عنوان كرد.
اما اين روايت‌ها از رويدادهاي دوشنبه شب كربلا، صبح سه‌شنبه از سوي مقام‌هاي اجرايي و امنيتي تكذيب شد. پليس كربلا صبح سه‌شنبه با انتشار بيانيه‌اي تاكيد كرد: «نه از ميان معترضان و نه از ميان نيروهاي امنيتي، هيچ كس به شهادت نرسيده است.» بر اساس اين بيانيه دست‌كم 50 معترض و بيش از 90 نيروي پليس كربلا در اين اعتراضات دچار جراحت شده‌اند. مقام‌هاي بهداشتي كربلا گفته‌اند كه 122 مورد جراحت به بيمارستان‌هاي اين شهر گزارش شده است كه «از احساس خفگي بر اثر گاز اشك‌آور تا شكستگي و جراحت بر اثر برخوردهاي خشونت‌آميز» در ميان آنها وجود داشته است. نه استاندار، نه رييس پليس و نه مقام‌هاي بهداشتي كربلا، گزارشي از فوت معترضان يا نيروهاي امنيتي بر اثر شليك گلوله در اين شهر را تاييد نكرده‌اند. ژنرال علي الهاشمي، فرمانده عمليات فرات مركزي ارتش عراق در يك نشست خبري در كربلا تاكيد كرد: «نه هيچ گروه مسلحي وجود داشت، نه هيچ تيراندازي، امكان‌پذير نيست، من بر اين نكته تاكيد مي‌كنم.» رييس پليس كربلا هم تاكيد كرده است كه كليه نيروهاي پليس اين شهر از به همراه بردن خشاب‌هاي گلوله جنگي منع شده بودند و هيچ يك از آنها امكان تيراندازي به سمت تظاهرات‌كنندگان نداشتند. به گفته «نصيف خطابي» استاندار كربلا، تمامي ويديوهاي منتشر شده در مورد تيراندازي به تظاهرات‌كنندگان در ميدان تربيت كربلا دروغين و ساختگي هستند و در قالب «يك جنگ تبليغاتي سازمان يافته» ساخته و منتشر شده‌اند.
كميسيون حقوق بشر عراق - كه از ابتداي اعتراض‌ها در عراق گزارش تلفات در سراسر اين كشور را رسما منتشر مي‌كند - بعد از آنكه در گزارش ابتدايي خود از كشته شدن تعدادي از تظاهرات‌كنندگان در كربلا خبر داده بود، اين گزارش را اصلاح كرد و فقط كشته شدن يك نفر و زخمي شدن 192 نفر ديگر در كربلا را رسما اعلام كرد. احمد زويني، رييس پليس كربلا تاكيد كرده است كه بيشتر مجروحان حوادث دوشنبه شب كربلا از ميان نيروهاي امنيتي هستند كه با استفاده از سنگ و بمب‌هاي دست‌ساز مورد حمله قرار گرفته‌اند. اعتراضات مردمي در عراق، بعد از يك هفته آرامش نسبي به دليل برگزاري مراسم اربعين حسيني(ع) از جمعه هفته گذشته به شكل گسترده‌اي از سر گرفته شد. دولت عراق از روز دوشنبه بار ديگر مقررات منع رفت و آمد در پايتخت عراق در ساعات نيمه‌شب را ازسر گرفته است. تا پيش از ازسرگيري تظاهرات در روز جمعه، بيش از 149 شهروند عراقي بر اثر درگيري‌ها جان خود را از دست داده بودند، از جمعه تاكنون گفته شده است كه بيش از 70 نفر ديگر به رقم تلفات اعتراضات ضددولتي در عراق اضافه شده است.