نشست سران كشورهاي جنوب شرق آسيا در بانكوك برگزار شد
آسه‌آن، نگران جنگ تجاري امريكا و چين
ميثم سليماني
رهبران 10 كشور جنوب شرق آسيا معروف به آسه‌آن از روز گذشته در بانكوك تايلند گردهم آمدند تا در خصوص آخرين تحولات اقتصادي و سياسي منطقه و اقدامات آينده برنامه‌ريزي كنند. اما نكته اينجاست كه اقتصاد اين كشورها به‌شدت تحت تاثير اقتصادهاي امريكا، چين و ژاپن قرار دارد و هر اتفاقي ميان اين كشورها مي‌تواند برروي شرايط اين كشورها نيز اثر گذار باشد. اكنون رهبران اين كشورها به‌شدت نگران جنگ تجاري ميان امريكا و چين هستند. هرچند كه گفته مي‌شود دو طرف به توافقي اوليه براي حل موضوعات و چالش‌ها ميان يكديگر دست پيدا كردند اما هنوز به طور رسمي دو طرف به توافق قابل توجهي دست پيدا نكردند. از همين رو روز گذشته ماهاتير محمد رهبر كهنه‌كار مالزيايي پيش از آغاز رسمي نشست سران كه به‌شدت تحت تاثير جنگ تجاري امريكا و چين برگزار مي‌شد به خبرنگاران گفت: كشورهاي جنوب شرقي آسيا بايد در مقابل جنگ تجاري كه توسط دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا آغاز شده با يكديگر متحد شوند.
هرچند در ميان رهبران عضو آسه آن موضوع يك توافق با چين در خصوص ايجاد بزرگ‌ترين منطقه تجارت آزاد جهان به ميان آمده است، اما هنگامي كه رهبران در بانكوك دور هم جمع شدند هيچ علامت و نشانه‌اي در خصوص مطرح شدن اين توافق وجود نداشت. اما به نظر مي‌رسيد ماهاتير محمد در اين نشست از رويكرد ايالات متحده به‌شدت ناراضي است. ماهاتير محمد كه اكنون 94 سال سن دارد و در قامت يك نخست وزير فعال مشغول رايزني و حضور در تمام عرصه‌هاي بين‌المللي است در حاشيه نشست اصلي گفت: ما نمي‌خواهيم وارد يك جنگ تجاري بزرگ شويم. جنگي كه هم براي ما غيرضروري است و هم براي آنها. ماهاتير محمد همچنين ترامپ و دولتش را به دليل آغاز جنگ تجاري با هدف كاهش كسري تجارت ايالات متحده و افزايش تعرفه واردات از چين مورد انتقاد قرار داد. در پيش نويس بيانيه نهايي اين اجلاس كه مورد رويت خبرنگار رويترز رسيده، رهبران نگراني عميق خود را نسبت به تنش‌هاي موجود تجاري و همچنين احساسات ضد جهاني‌سازي ابراز مي‌كنند. به گفته ديپلمات‌ها تجارت موضوع اصلي بيانيه نهايي خواهد بود. علاوه بر آن انتظار مي‌رود بار ديگر موضوع اختلافات دريايي با چين و همچنين مشكلات پناهندگان روهينگيا در ميانمار بار ديگر ناديده گرفته شود چراكه احتمالا نه كامبوج اجازه مي‌دهد موضوع درياي چين در بيانيه نهايي مطرح شود و نه ميانمار اجازه مطرح شدن‌بندي عليه خود در بيانيه نهايي را مي‌دهد. بيانيه‌هاي نهايي اجلاس آسه‌آن بايد با اجماع همه كشورها صادر شود.
آرين جيرا، رييس شوراي مشورتي تجارت آسه‌آن در گفت‌وگو با رويترز عنوان كرد كه ما صلح در اقتصاد جهاني را مي‌خواهيم.
طبق آمار كشورهاي جنوب شرق آسيا كه اقتصاد آنها بر پايه صادرات قرار دارد انتظار مي‌رود كمترين رشد را طي پنج سال گذشته در سال جاري تجربه كنند. آنها همچنين به‌شدت نگران افزايش نفوذ چين در منطقه‌اي هستند كه جمعيت آن به بيش از 620 ميليون نفر مي‌رسد كه بيش از نيمي از آنها اصالتي چيني دارند.
گفته مي‌شد كه در اين نشست كه پيش بيني مي‌شد با حضور دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده باشد اما اين اتفاق رخ نداد و امريكا عنوان كرده كه يك هيات عاليرتبه را به اين نشست اعزام خواهد كرد. اما كاهش سطح حضور نمايندگان امريكا در مقايسه با سال‌هاي گذشته كشورهاي عضو را نگران كرده است زيرا مي‌دانند اين برخلاف توازني است كه آنها قصد دارند بين چين و امريكا ايجاد كنند.
در اين نشست نه‌تنها شخص رييس‌جمهور امريكا حضور ندارد بلكه مايك پنس به عنوان معاون اول نيز حاضر نيست و هيات امريكايي را ويلبرراس وزير بازرگاني و رابرت اوبرايان مشاور امنيت ملي كاخ سفيد رهبري مي‌كنند. چين نيز نخست‌وزير خود لي كچيانگ را به اين نشست اعزام كرده است.
وزيرخارجه سابق تايلند در گفت‌وگو با رويترز در خصوص كاهش سطح حضور نماينده امريكا عنوان كرده است كه اين اقدام ايالات متحده نشان مي‌دهد، كه اين كشور بازيگر ضعيف‌تري در سطح منطقه ماست. همچنين كشورهاي جنوب شرقي آسيا اميدوار بودند كه بتوانند توافق منطقه جامع اقتصادي (RCEP) را به پيش ببرند كه شامل 16 كشور مي‌شود و مجموع اين كشورها بيش از يك سوم توليد ناخالص ملي جهان و تقريبا نيمي از جمعيت جهان را در خود جاي داده‌اند. اتحاديه جامعي كه بنا بود بزرگ‌ترين منطقه تجاري جهان را ايجاد كند. اين منطقه شامل كشورهاي عضو آسه‌آن و كشورهاي چين، ژاپن، هند، كره جنوبي، استراليا و نيوزيلند مي‌شود. اما بعد از لغو كنفرانس خبري برنامه‌ريزي شده روز جمعه كل اين ماجرا به تعويق افتاد و مشخص نيست چه زماني همه اين كشورها به جمع‌بندي برسند. البته به نظر مي‌رسد مانع اصلي اين موضوع هند بوده است چرا كه هند به‌شدت نگران سيل احتمالي واردات محصولات چيني به اين كشور است و نمي‌خواهد در چنين شرايطي قرار بگيرد.
وزيرخارجه سابق اندونزي نيز در خصوص اين موضوع به رويترز گفت: مذاكرات نهايي RCEP يك آزمايش كليدي براي توانايي آسه‌آن براي به نتيجه رساندن توافقي است كه در محور آن قرار دارد.
اما در حاشيه نشست آسه‌آن موضوع ديگري كه مطرح شد مباحث حقوق بشري بود كه گروه‌هاي حقوق بشري از مطرح شدن آنها در نشست اصلي سران نا اميد شده‌اند. گروه‌هاي حقوق بشري گفته‌اند كه در اين نشست هيچ انتظاري ندارند كه كشورهاي جنوب شرق آسيا در مورد مشكلات پناهندگان روهينگيايي صحبت كنند يا اينكه مباحثي در خصوص اقتدارگرايي روبه رشد كشورهاي عضو آسه آن صحبت كنند كه از جمله آن مي‌توان به كشور ميزبان يعني تايلند اشاره كرد.
ترامپ به دنبال مكاني براي امضاي توافق تجاري
در حالي كه كشورهاي جنوب شرق آسيا نگران جنگ تجاري امريكا و چين هستند، دونالد ترامپ در جمع خبرنگاران صحبت از بررسي مكان‌هاي مختلف براي امضاي توافق تجاري با چين را مطرح كرده است. او به خبرنگاران گفت توافق مرحله اول در حال انجام است و به دنبال رسيدن به توافق نهايي هستيم و همچنين به دنبال مكاني براي امضاي توافق با چين هستيم كه اين مكان مي‌تواند يكي از مزارع در آيووا باشد. لازم به ذكر است دونالد ترامپ بيش از رسيدن به توافق علاقه‌مند به مكاني براي امضاي توافق است تا لحظه‌اي مناسب از آن به ثبت برسد.