چالشهاي پيشروي نهاد دايمي مطالعات طرحهاي توسعه شهري
راهبرد ترديدآميز
گروه اجتماعي|نهاد طرحهاي توسعه شهري تهران، سال ۸۹ با خروج وزارت راه از توافق سهگانه با شهرداري و شوراي شهر تهران، منحل و وظايف آن به معاونت شهرسازي و معماري و مركز مطالعات شهرداري محول شد.
پس از نزديك به يك دهه برنامه پنجساله سوم توسعه، احياي نهاد دايمي مطالعات شهري تهران را در بند ۵۴۰، بخش پروژهها، پيش روي مديريت شهري تهران قرار داد. اين نهاد با نام جديد نهاد پايش و راهبري طرحهاي توسعه شهري، ارديبهشت ۹۸ در تفاهم ميان سه ضلع تشكيلدهنده آن مجددا شروع به كار كرد. امير فرجامي، رييس نهاد، آغاز به كار آن را با آسيبشناسي طرح تفصيلي برمبناي خلأهاي موجود عنوان كرد. با اين حال برخلاف گذشت
۶ ماه از احياي نهاد و باتوجه به اين نكته كه در زمان امضاي تفاهمنامه، اصرار اعضا بر جلب مشاركت شهروندان و شفافيت در روند فعاليت اين دوره از نهاد بود، هنوز هيچ خبري از نهاد و سازوكار اقدامات آن به بيرون درز نكرده است.
نشست «راهبرد ترديدآميز» با هدف بررسي چالشهاي احتمالي نهاد در آغاز راه، با حضور محمد سالاري، عضو شوراي شهر تهران، سيدامير منصوري، عضو هيات علمي دانشگاه تهران و سيدمحمدصالح شكوهي بيدهندي، عضو هيات علمي دانشگاه علم و صنعت و دبير پنل در گالري نظرگاه برگزار شد. محمدصالح شكوهي در آغاز نشست، يكي از چالشهاي نهاد را عدم استقلال آن ذكر كرد و گفت: «معاونت شهرسازي و معماري شهرداري و مركز مطالعات هر يك به نوعي خود را در موضوع طرحهاي توسعه شهري، متولي ميدانند و اين ممكن است نهاد را كه ديدباني مستقل است، تضعيف كند.» محمد سالاري درباره شروع به كار نهاد اذعان كرد كه «در ماههاي گذشته در نهاد اقدام عملياتياي اتفاق نيفتاده است، نهاد به لحاظ فيزيكي هم مكان بهخصوصي نداشته و تشكيلات و ساختار سازماني آن شكل نگرفته است.» سالاري ترس شهرداريها از تضعيف اختيارات خود و توقف رانت و فساد موجود در سيستم، به شرط تحويل بخشي از آن به نهاد تازهتاسيس را از عوامل پانگرفتن اين نهاد عنوان كرد. او اضافه كرد: «شهردار فعلي تهران مايل است رويكردي ميانه را پيش بگيرد، هم ميل به همراهي با جامعه مدني دارد و هم از دلخوريهاي احتمالي «ديگران» بيم دارد، چون شهرداري درباره رويكرد خود بلاتكليف است، در رابطه با نهاد هم انتخابي ندارد. شهرداري تهران با اين تعداد ساختمان و ملك كه دراختيار دارد به عنوان يكي از بالهاي تشكيلدهنده نهاد، ميتواند به سادگي محل كار نهاد را تامين كند.»
رييس كميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهر تهران چالش ديگر نهاد طرحهاي توسعه شهري را شخص رييس نهاد ميداند. به عقيده سالاري، رييس نهاد بايد جسورانه نهاد را مديريت كند و در اين مسير مراعاتها و روابط را به نفع خود و نهاد ناديده بگيرد.
سيدامير منصوري دلايل نابساماني اوضاع نهاد دوم را در سه عامل اصلي «اقتدارگرايي و بيميلي در تقسيم قدرت»، «عملكرد رييس نهاد» و «عدم مشاركت احزاب، اشخاص و جريانهاي سياسي در جريانسازي» دانست. او گفت: «نهاد در دوره اول تشكيل و از آن حمايت شد، اما در عمل ساير نهادهاي متولي دادن اختيار به نهاد را كم شدن اختيارات خود دانستند. رييس نهاد هم يك فرد تكنوكرات است و مستقيم عمل نميكند. اين شرايط بهترين زمان براي آقاي فرجامي بود كه نهاد را قانوني و رسمي كند اما همين هم صورت نگرفته است.» منصوري درباره نقش اشخاص و احزاب در اين باره گفت: «آقاي حناچي با پي نگرفتن موضوع نهاد، به شعار خود، «تهران، شهري براي همه» آسيب جدي ميزند. او ميتوانست با جريانسازي درباره نهاد نقش خود را ايفا كند اما احياي نهاد را در حد يك اقدام عملياتي ميبيند.»