يك نماينده مجلس معتقد است كه «اينترنت يك مطالبه عمومي نيست، بلكه يك نياز عمومي است» و «بهتر است از اظهارنظرهاي غيركارشناسي در اين زمينه پرهيز شود.» احتمالا اين خواسته جلال ميرزايي، رييس كميته سياسي فراكسيون اميد در واكنش به سخناني است كه چند روز گذشته مطرح شده است. در اين ميان احمد خاتمي، خطيب نمازجمعه پايتخت نيز اظهارنظر درباره وضعيت اينترنت كشور را از روز پنجشنبه و در حاشيه جلسه كميسيون سياسي، اجتماعي و فرهنگي مجلس خبرگان رهبري در قم آغاز كرده است. او باتوجه به آنچه «نقش مخرب شبكهها و فضاي مجازي خارجي» ميداند، اعلام كرده است كه «اعضاي كميسيون سياسي، اجتماعي و فرهنگي مجلس خبرگان در مصوبهاي تاكيد كردند مسوولان اجازه فعاليت اين شبكهها از اين پس ندهند.» مصوبهاي كه اين پرسش را به وجود آورد كه آيا مجلس خبرگان هم حق قانونگذاري دارد؟! پرسشي كه نايبرييس كميسيون حقوقي و قضايي مجلس به آن پاسخ منفي داده است. چند ساعت پس از اين اظهارنظر احمد خاتمي، محمد كاظمي در گفتوگويي با پايگاه خبري انتخاب، گفته است كه «مجلس خبرگان حق قانونگذاري ندارد» و توضيح داد: «ماهيت وظيفه مجلس خبرگان، نظارت بر عملكرد رهبري و انتخاب رهبر در شرايط خاص است. ممكن است مجلس خبرگان رهنمودي به مجلس، دولت و مردم بدهد اما اين نهاد نميتواند مصوبهاي لازمالاجرا را صادر كند.»
به گفته نايبرييس كميسيون حقوقي و قضايي مجلس، براساس قانون اساسي وظيفه قانونگذاري برعهده مجلس است و خبرگان وظيفهاي مشخص دارد. او تصريح كرده است كه «مجلس خبرگان رهبري حتي نميتواند مصوبه صادر كند.»
استفاده از اينترنت حق شهروندان است
محمد كاظمي هم مانند جلال ميرزايي معتقد است كه «نميتوان اينترنت را محدود كرد.» او استفاده از اينترنت را به عنوان مقولهاي اجتماعي و رسانهاي «حق شهروندان» دانسته و معتقد است: «دولت مسووليت مستقيم را در اين زمينه برعهده دارند و آنچه شوراي عالي امنيت ملي در مدت اخير تحت شرايط خاص تصميمگيري كرده، لازمالاجرا است. شوراي عالي امنيت ملي در شرايط اضطراري ميتواند مصوبات خاصي داشته باشد و بعد از رفع شرايط ويژه مجددا بايد امكانات و خدمات دراختيار شهروندان قرار بگيرد.»
چند ساعت پس از اينكه اين نماينده مجلس در اظهارنظري تاكيد كرد كه مجلس خبرگان حق قانونگذاري ندارد اما سيداحمد خاتمي در مصاحبهاي با خبرگزاري فارس، با بيان اينكه «مجلس خبرگان، كار قانونگذاري نميكند»، سخنان جلال ميرزايي را تاييد و با اصلاح گفتههايش، اعلام كرد: «آنچه بنده بيان كردم نظر كميسيون سياسي، اجتماعي و فرهنگي مجلس خبرگان رهبري بوده است.» خاتمي همچنين از اين «نظر» به عنوان «توصيه مجلس خبرگان» ياد كرد. احمد خاتمي اما يك روز پس از اين ماجرا و در تريبون نماز سياسي-عبادي جمعه، باز هم به موضوع انسداد اينترنت پرداخت و اينبار بهجاي آنكه اين موضوع را به عنوان نظر كميسيون سياسي، اجتماعي و فرهنگي مجلس خبرگان مطرح كند، به عنوان بخشي از خطبههاي نمازجمعه پايتخت عنوان كرد: «از تدبيرهاي ستودني در اين ماجرا [اعتراضها به افزايش نرخ بنزين] قطع اينترنت بود؛ اگر مسوولان ميخواهند اهميت كار را درك كنند، ببينند دشمن و شبكههاي خارجي چقدر ناراحتند از اين اتفاق؛ اين يعني لانه زنبور را شناسايي كردند؛ از آنها درخواست ميكنم، پيامرسانهاي داخلي را تقويت كنند و اينترنت بومي را هر چه زودتر راهاندازي كنند؛
اگر در اين كار كوتاهي كنيد در پيشگاه خدا جوابي نخواهيد داشت. تقاضا دارم اينترنت را باز باز نكنيد. ديديد كه به مردم جنايت ياد ميدادند.»
انتخاب رسانه حق مردم است
بهروز بنيادي، نماينده اصلاحطلب مجلس اما نگاه ديگري به ماجرا دارد. او معتقد است كه «اين يك انتخاب است كه مردم اطلاعاتشان را از كجا دريافت كنند و مردم هستند كه انتخاب ميكنند از رسانههاي ديداري و شنيداري داخل كشور استفاده كنند يا اينكه رسانههاي خارجي را رصد كنند، اينكه بگويم اينترنت را وصل نكنيم تا از رسانههاي داخلي استفاده شود محلي از اعراب ندارد.» جلال ميرزايي هم در توصيهاي از ديگران خواسته تا اين مساله [استفاده از اينترنت] را به نوعي جلوه ندهند كه برخلاف امنيت كشور بوده و با دعوا بر سر آن به مساله دامن نزنند. رييس كميته سياسي فراكسيون اميد پارلمان، اينترنت را پديدهاي دانست كه روي بخشهاي مختلف كشور تاثيرگذار است و مسدود كردنش نيز متعاقبا بخشهاي مختلفي را تحت تاثير قرار ميدهد.
اين همان نكتهاي است كه علي مطهري، ديگر نماينده عضو فراكسيون اميد نيز بر آن تاكيد دارد: «امروز بسياري از مشاغل وابسته به اينترنت است كه با قطع شدن آن دچار مشكل ميشوند، ازسوي ديگر بسياري از موسسات و شركتها از اين طريق امرار معاش ميكنند كه با ادامه قطع بودن اينترنت ضرر ميكنند.» اين عضو كميسيون فرهنگي مجلس معتقد است كه «وصل شدن اينترنت به لحاظ رواني، آرامش را به جامعه منتقل ميكند» و مساله امروز مردم را پس از «بنزين»، «اينترنت» معرفي كرد. از نظر اين نماينده مجلس «وقت آن رسيده است كه اينترنت وصل شود» يا «حداقل دلايل ادامه قطع اينترنت براي نمايندگان شفاف شده و توضيح لازم در اين باره به مجلس ارايه شود.»
يكي از نكاتي كه پس از اختلال و قطع اينترنت موجب نگراني شهروندان شد، احتمال قطع دائم اينترنت بينالملل بود. نكتهاي كه محمدجواد آذريجهرمي، وزير ارتباطات هيچگاه آن را با قطعيت تكذيب نكرده اما وعده داده كه هيچگاه ارتباط ما با دنيا قطع نميشود. پروانه مافي، نماينده اصلاحطلب مردم تهران در مجلس نيز اين وعده جهرمي را به شكل ديگري تاييد كرده و در واكنش به شايعاتي مبني بر قطع دائمي اينترنت بينالمللي و استفاده از اينترنت داخلي، به ايلنا گفته است: «اينها حرفهاي بيخودي است كه مطرح ميشود، امكان دارد ارتباطاتي كه كشور با مراكز اقتصادي دنيا دارد بهطور كامل قطع شود؟! قطعا اينگونه نخواهد بود اما احتمالا مديريتهايي بر بخشهايي از اينترنت (فضاي مجازي) اعمال خواهد شد.»
تاييد اتصال اينترنت در بخشهايي از كشور
از همان ساعات ابتدايي ديروز، خبر اتصال اينترنت در بخشهايي از نقاط كشور منتشر شد. هر چند كه گزارشهاي غيررسمي حاكي از آن بود كه ميزان دسترسي به اينترنت حدود 5 تا 15درصد نسبت به روزهاي گذشته افزايش يافته است. به هر حال اما وزير ارتباطات خبر برقراري دوباره ارتباطهاي اينترنتي در برخي نقاط كشور را تاييد و اعلام كرد كه اينترنت ساير نقاط هم با تصويب شوراي امنيت كشور متصل خواهند شد. آذريجهرمي همچنين درباره خسارات وارده به شركتهاي استارتآپي و امكان جبران آن گفته است: «برآوردهاي تقريبي در سطح جامعه منعكس شده اما ما هنوز برآورد دقيقي نداريم. بايد جلساتي با اتحاديه كسب و كارهاي نوپا و نظام صنفي رايانهاي برگزار كنيم و برآوردهاي دقيق استخراج شود. جبران خسارات شركتها با مصوبات دولت قابل پيگيري است اما مهم اين است كه بتوان نحوه برآورد خسارت را استخراج كرد.» وزير ارتباطات همچنين خبر داد كه به اپراتورها ابلاغ شده كه مدت زمان قطعي اينترنت را به مدت اعتبار بستهها اضافه كنند و درباره حقوقي كه از مشتركان در مدت قطع اينترنت تضييع شده نيز گفت: «پيشنهادهايي براي اقدامات جبراني داريم كه هنوز نهايي نشده و به محض نهايي شدن، اطلاعرساني خواهيم كرد.»
امريكا وزير ارتباطات ايران را تحريم كرد
وزارت خزانهداري امريكا اعلام كرد كه «محمدجواد آذريجهرمي»، وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات ايران را تحت تحريم قرار داده است. به گزارش مهر، وزارت خزانهداري امريكا روز گذشته از قرار گرفتن اين وزير دولت در فهرست تحريمهاي كاخ سفيد خبر داد. وزير خارجه امريكا در توييتي مدعي شده كه آذريجهرمي را به خاطر كمكش به مسدود كردن اينترنت ايران تحريم كردهاند.