با تغيير نظر تدريجي ابوظبي و ديگر قدرتهاي منطقه در حمايت از دمشق پس از تلاش ناموفق آنها در ساقط كردن رهبر اين كشور، امارات متحده عربي رسما ابراز اميدواري كرد بشار اسد، رييسجمهور سوريه در جنگ داخلي كشورش پيروز شود. عبدالحكيم نعيمي، كاردار امارات در دمشق، روز دوشنبه (11 آذر) در جشن روز ملي امارات در پايتخت سوريه، روابط ميان دو ملت را «بادوام، خاص و قدرتمند» توصيف كرد. اگرچه به دليل اتهاماتي كه به دولت اسد وارد ميشود همچنان عضويت سوريه در اتحاديه عرب در حالت تعليق باقي مانده است، ابوظبي سال گذشته پس از پيروزي اسد در جنگ داخلي، روابط خود را با اين كشور بازيابي كرد.
نعيمي گفت: «اميدوارم زير سايه رهبري خردمندانه دكتر بشار اسد، امنيت و ثبات در جمهوري عربي سوريه غالب شود.»
موضع امارات از چند نظر معتدلتر از همسايه سعودياش است چرا كه ابوظبي بهطور واضح به دنبال بازسازي روابط با سوريه و اجتناب از تنشهاي آشكار با ايران است كه از اسد حمايت كرده و درگير كشمكش بر سر نفوذ منطقهاي با پادشاهيهاي شبه جزيره عربستان بوده است. با اين حال، امارات اقدامات اخير خود را در شرايطي انجام داد كه ديناميكهاي قدرت در سرتاسر خاورميانه در حال تغييراند.
امارات متحده عربي يكي از چندين كشوري بود كه همزمان با اعتراضات گسترده ضد دولتي در سوريه سفارت خود در اين كشور را در سال 2011 تعطيل كرد و بعدتر در حمايت از گروههاي شورشي كه به دنبال سرنگوني اسد بودند دنبالهرو امريكا، قطر، عربستان سعودي، تركيه و حتي تا حدي اسراييل شد. همزمان با بروز درگيريهاي داخلي ايدئولوژيك ميان اين گروههاي شورشي، ظهور گروهك تروريستي داعش و ورود روسيه براي حمايت از دولت سوريه در سال 2015، اين حمايت رفته رفته كمرنگ شد.
از سوي ديگر، ايران از همان آغاز درگيري از متحد ديرينه خود حمايت كرد و دولت سوريه توانست با كمك جمهوري اسلامي به پيروزي دست يابد. در سال 2016، با بالا گرفتن اختلافات ميان عربستان سعودي و ايران اين دو كشور روابط خود را با يكديگر قطع كردند.
امارات متحده عربي در آن زمان به كاهش سطح روابط خود با ايران بسنده كرد. اما ابوظبي پس از تصميم سال گذشته واشنگتن مبني بر خروج از توافق هستهاي با ايران و اعمال تحريمهاي سنگين عليه اين كشور، و افزايش اختلافات، محتاطانه عمل كرده است تا احتمال تنش با ايران را از بين ببرد. ابوظبي اتهام ايران در مورد حملات نامشخص اوايل سال جاري ميلادي به تانكرهاي نفتي در آبهاي امارات را رد كرد و حتي هياتي از مقامات گارد ساحلي را در ماه ژوئيه براي مذاكره درباره همكاريهاي دريايي به تهران فرستاد.
با اين حال، پس از حمله حوثيهاي يمن به تاسيسات نفتي عربستان سعودي در ماه سپتامبر كه گروهي از اعراب آن را به گردن ايران مياندازند، امارات تصميم گرفت به ائتلاف دريايي امريكا- متشكل از استراليا، بحرين، عربستان و انگليس- بپيوندد. ايران تلاش كرده است با قدرتهاي منطقه متحد شود و اگرچه عربستان و امارات چنين دعوتي را نپذيرفتند، اما قدرت ديگري به نام روسيه براي مهار بحران احتمالي ابراز آمادگي كرده است.
موفقيت مسكو در جمع كردن كشورهاي رقيب براي مذاكره در سوريه، به تقويت نقش رو به رشد آن به عنوان يك قدرت ديپلماتيك برتر در منطقه كمك كرده است و كشورهاي شوراي همكاريهاي خليج فارس براي همكاري با روسيه ترغيب شدهاند، چرا كه اين كشور با ايران و تركيه به عنوان قدرتهاي غيرعربي بسيار كار كرده است.
پس از حمله ارتش تركيه به مناطق كردنشين شمال سوريه، نظاميان امريكا پايگاههاي خود را براي جلوگيري از وقوع جنگ ميان تركيه به عنوان يكي از اعضاي ناتو و كردهاي تحت حمايت پنتاگون در شمال سوريه ترك كردند.
پس از خالي شدن پايگاهها، نظاميان روس توانستند آنها را تحت كنترل خود بگيرند. به دنبال اين اتفاق نيز ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه چندين سفر به عربستان سعودي و امارات ترتيب داد.
پوتين در صدر اولويتهاي خود به دنبال مصالحه جهان با دولت سوريه و آرام كردن تنشها در خليج فارس بود. مقامات روس مكررا خواستار بازگشت سوريه به اتحاديه عرب شدهاند. 21 عضو فعال اين اتحاديه حامي عضويت سوريه هستند، اما امريكا شديدا با آن مخالف است.
امارات متحده عربي هنوز از چنين تصميمي (بازگرداندن سوريه به اتحاديه عرب) حمايت نكرده است، تصميمي كه به گفته احمد ابوالغيط، دبيركل اتحاديه عرب، نيازمند «اجماع» در ميان كشورهاي عضو است.
فيصل المقداد، معاون وزير خارجه سوريه روز دوشنبه در جشن روز ملي امارات، بر روابط ميان دو كشور تاكيد كرد و گفت: «سوريه فراموش نميكند كه امارات در جنگ با تروريسم در كنارش ايستاده بود.»
وي افزود: «سوريه در حال دستيابي به پيروزيهاي بزرگي عليه تروريسم است و با همكاري كشورهاي عربي در مواجهه با خطرات منطقه ميتوان باقي مناطق تحت كنترل سازمانهاي تروريستي را نيز باز پس گرفت.»
منبع: نيوزويك